У дыбысы Сауат ашу Жусупбаева Айжан Базарбайқызы

Жүсіпбаева Айжан Базарбайқызы

Білім саласы: Қатынас

Ұйымд.оқу іс-әрекеті: Сауат ашу және жазу

Тақырыбы: «У дыбысы және әрпі»

Мақсаты: «У» дыбысымен және әрпімен таныстыру. «У» дыбысы туралы

ұғым беріп, сөз, сөйлем ойлап табуға үйрету

Білімділігі: Балалардың білімдерін кеңейту

Дамытушылығы: Ойлау және есте сақтау қабілеттерін дамыту. Тілдерін

дамыту, сөздік қорларын молайту

Тәрбиелілігі: Дұрыс, таза сөйлеуге, ұжымда бірігіп жұмыс жасауға баулу

Алдын ала істел.жұмыс: Өткен дыбыстарды қайталау, көрнекіліктер

дайындау

Ұйымд.әдісі: Ой қозғау, жаттау, мнемотехнология, текшемен жұмыс,

кубизм әдісі

Сөздік қор: Ту, ау, ауа, уық, науа, уылдырық

Көрнекіліктер: Суреттер, әріптер, сөздер, буындар, текшелер, үнтаспа,

сиқырлы ағаш

Ұйымд.түрі: Топпен саяхат

Әрекет кезеңі

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Баланың іс-әрекеті

Ұйымдаст.мотивация қозғаушы түрі

«Шаттық шеңбері»

Армысың ба, ашық күн!

Армысың ба, көк аспан!

Армысың ба, достарым!

Сендерді көрсем қуанам!

-Балалар, бүгін біздің сабағымыз ерекше болмақ, бізге сендермен сауат ашу еліне саяхатқа барып келсек. Қандай керемет ағаш, әрбір жапырағы сиқирлы әріп, бұтақтары буын, ал діңі сөйлем екен.

-Ал, балақайлар ендеше біз дыбыс, әріп, сөз, сөйлем дегенді білеміз.

-Естілгенмен құлаққа,

көрінбейсін бірақта

-Ол не?

-Кім айтады, дыбыс дегеніміз не?

-Әріп дегеніміз не?

-Дыбыс нешеге бөлінеді?

-Дыбыс қандай түспен белгіленеді?

-Дыбыстан не құралады?

-Сөзді неге бөлеміз?

-Сөзден не құралады?

Жақсы біледі екенсіңдер.

-Ал, ендеше мына сиқырлы ағашымыздың әріптері қандай екен?

-Қандай буындар бар екен?

-Қандай сөздер жазылған?

Тамаша, жарайсыңдар, ендеше орнымызға отырып, ары қарай жұмысымызды жалғастырайық.

Балалармен дыбыстық талдау жасалады.

«Ана» деген сөзді талда.

-Сөйлем құрастыр: Серік атқа мінді.

Осы кезде топқа «Балықшы» кіреді.

Балықшы:

-А-у, а-у, қайдасыңдар?

Ух, у-у-у-х жеттім-ау!

Балық аулап шаршағаным-ай.

Білесіңдер ме? Балық уылдырық шашады екен.

Ол уылдырық-балықтың жұмыртқасы, олардың әрқайсысынан кішкентай балықтар пайда болады.

-Мен «ау» қойып көп балық ауладым

Ауа қандай керемет!

Су қандай мөлдір таза! - деп балықшы балығын аулап береді.

Тәрбиеші:

-Балалар, мына балықшы, бізге қаншама жаңа сөздер айтты, а-у, су, ауа, уылдырық.

Балықшы балық аулап отырып, бірнеше тапсырма береді.

Д/о: «Балық аулайды»

1-тапсырма:

Жұмбақ жасыру

«Уық» деген немене?

Уыз жегің келе ме?

Қай әріптен атаулар

Басталып тұр, атаңдар?

-Иә, біз бүгін ендеше, балықшының көмегімен У дыбысымен танысайық.

«У» дыбысына байланыстырып, желдің гуілдегені, қасқырдың ұлығанын келтіре таспадан әр түрлі дыбыстар естіледі.

Сурет бойынша сұрақ-жауап

-Бұл не?

Мнемотехнологиямен тақпақ жаттау

Киіз үйдің уығы,

Балықтың уылдырығы,

«У» әрпінен басталар

Алғашқы сүттің уызы

-Иә, балалар «У» дыбысына келсек, ол бірде дауысты, бірде дауыссыз болады.

-Егер «У» дыбысы дауысты дыбысынан кейін айтылса, дауыссыз болады.

-Дауыссыз дыбыстан кейін болса, дауысты болады.

Мысалы: ту, ау, а-лу

А-уа, на-уа, у-ық.

Сергіту сәті:

Жел улейді у-у

Боран соқты зу-зу

Қатты-қатты жел соқты гу-гу

Шыдай алмай жаңбыр жауды ах-ах

Билеп кетті қалтырап пах-пах

Балалар енді біздер «тау» деген сөзге талдау жасаймыз.

«Тау»- 3дыбыс, 3 әріп, «у» дыбысы дауыссыз болады.

«Мен тауға шықтым» сөйлемін талдау

«У» дыбысын балалар таяқшамен орындарында жазады.

Дәптермен жұмыс

А) ауада

Ә) тақтада

Б) дәптерде

Карточкамен жұмыс

Әрбір «у» дыбысына байланысты сөздерді табу.

Қорытынды:

«Кубизм» әдісі бойынша:

«Сөз құра» ойыны

А - алма, ат, асық

Т - тап, тарақ, торғай

Н - нан, ана

П - піл, парта, апа

У - уық, ауа, су, ту

Балалардың жауаптарына балықшы судан балық аулай отырып, балықтармен бірге жұлдызшаларды ұстап таратады.

Шеңберге тұрып, қимыл жасап айтады.

-Дыбыс

-Дыбысты біз айтамыз, естиміз.

-Әріпті біз жазамыз, көреміз, оқимыз.

-Дыбыс 2-ге бөлінеді:дауысты және дауыссыз.

-Дауысты дыбыс-қызыл, дауыссыз дыбыс-көк.

-Дыбыстан сөз құралады

-Сөзді буынға бөлеміз.

-Сөзден сөйлем құралады.

-Балалардың жауаптары: А, Т, Н, П, Ғ, Р, Л.

-А-та, а-ға, а-на, а-ра, ал-ға, ап-та

-Ат, ана, ара, таға, нан, лақ

Балалар орындарына отырады

-«Ана» - 3 дыбыс, 3 әріп, 2 буын бар.

-Бұл сөйлемде 3 сөз бар. Сөйлем бас әріптен басталады. Сөйлемнің аяғында нүкте белгісі қойылады.

-Сәлеметсіз бе, балықшы ағай!

Балалар мұқият тыңдайды

Балалардың жауабы: «У» дыбысынан

-Бұл ту, тау, уық, сауысқан, тауық, уылдырық

Балалар бірнеше қайталап айтады

Тақтадан оқиды.

Қимыл-қозғалыс жасап айтады.

-Бұл сөйлемде 3 сөз бар, бас әріптен басталып, сөйлемнің соңында нүкте белгісі қойылады.

Балалар ауада және дәптерге өздіктерінен жазады

Балалар өз ойларын жеткізеді

Балалардың алған әсерлері

Күтілетін нәтиже:

Білуі: Балалар «У» дыбысы және әрпін біледі, ажыратады, сөз, сөйлем

құрастыра алады.

Меңгеруі: Жаңа сөздерді меңгере отырып, «У» дыбысының дауысты,

дауыссыз болатын біледі.

Істей білуі: Өздіктерінен тапсырмаларға жауап беріп, жеке жұмыстарды орындай алады.

Ашық сабақ

Сауат ашу және жазу

Тақырыбы: «У дыбысы және әрпі»

Тәрбиеші: Жусупбаева А.Б.

Екібастұз қаласы

№23 «Балауса»

мектепке дейінгі гимназия