Дьарыктаныы барыыта

1. Иитээччи о5о аайы биирдии кэмбиэри биэрэр. Кэмбиэригэ иккилии ойуу угуллубут. 10-с дьарыктаныыга туттуллубут ойууларга эбии манныктар киирбиттэр: чаьы, отуук, о5ус, ынах, боро, кэ5э, таба, киис, улар, куба, собо, чоху, оо5уй, сугэ, игии, куогу, уйа, отуу, ытык, отон, ыныыр. Син биир урукку курдук бу тыллар схемаларын комото суох оноро уорэнэллэр. Фишка тиийбэтэ5инэ о5о эбии кордоьор (ханнык дор5оон киэнэ наадатын этэр). Кэмбиэрдэри атастаьыы кэнниттэн улэ оссо сал5анан барар.

2. - Арай куукула Наташа торообут кунун атаарар уьубут. Наташаны э5эрдэлии до5отторо кэлбиттэр. Наташа ийэтин кытта остуол тардыбыттар: наар икки уонна ус суьуохтээх астары. Туох астары остуолга туруорбуттара буолуой? Таайабыт: бастакы эрээт икки суьуохтээх астары, оттон иккис эрээт ус суьуохтээхтэри таайын. Элбэх ас аатын эппит эрээккэ Наташа вымпел туттарар.

Маннык астар ааттарын суьуохтээн этиэхтэрин соп: килиэп, арыы, буулка, хааьы, сымыыт, суогэй, кефир, чохоон, вафля, лимон, халва, сахар; алаадьы, кэтилиэт, лэппиэскэ, леденцы, щоколад, хортуоска, бэчиэнньэ, суухара, халаачык уо.д.а. Куоталаьыы кэнниттэн иитээччи ханнык астар ааттарын ситэ эппэтэхтэрин, бастакы суьуохтэрин бэйэтэ этэн биэрэр, бутэьик суьуохтэри о5олор ситэрэн биэрэллэр.

3. Буратино киирэн кэлэр. Суумкалаах.

- Дорооболорун. Дьэ, мин бугун ким учугэйдик ойдоон истэрин бэрэбиэркэлиэм. (Биир о5ону ынырар). … та5ыс эрэ. Бу тугуй? (Суумкатыттан биирдии ойууну ылан туттарар). Аатын этэ-этэ сыьыаран ис: суумка, маайка, баанка, чурка. - Эт эрэ, то5о мин эйиэхэ бу тыллары ааттаттым? Таайдын дуо? (О5олор комолоьоллор).

- Бары тыллар - ка диэн суьуо5унэн бутэллэр. Суумка диэн тыл схематын ким оноруой?

- Бастакы суьуо5э - суум - ус дор5оонноох: с - бутэй, уу - уьун аьа5ас, м - бутэй. (Фишкалары кэккэлэтэн иьэр). Иккис суьуо5э -ка - икки дор5оонноох: к - бутэй, а-кылгас аьа5ас.

- Суьуохтээн этиэ5ин: суум-ка.

Тахсыбыт схеманы кэнники ус тыл дор5ооннорун кытта тэннээн аа5аллар (о5олор бэйэлэрэ эмиэ кыра фишкаларынан ити схеманы оностоллор).

- Бары маарыннаьар эбиттэр. Ол эрээри дор5оонноро атын. Бу тыллар бастакы букваларын сыьыарыа5ын (тордуоннэригэр маннайгы букваларын сыьыарар, оссо тогул барыларын ааттатар).

4. Фланелеграфка маннык ойуулар бэрээдэгэ суох сыьыарыллыбыттар: мээчик, турах, тигээйи, массыына, торбос, матрешка, танк, телевизор, мэкчиргэ, тууйас, муос.

- Бу туохтарый? Ааттарын этин. Инники дор5ооннорун ойдоон истин. (Икки наборнай полотнону ыйыыр: биирэ уоьэнэн Т, иккиьэ М буквалаах).

- Бу тыллар «дьиэлэрин» булларыа5ын эрэ. Ким бастаан тахсыан ба5арар?

Биирдии тахсан ойуулары соптоох букваларын, бу курдук быьаара-быьаара, буллараллар: «Тураах - бастакы дор5ооно Т. Мээчик - бастакы дор5ооно М », уо.д.а.

5. - Дьэ, билигин элбэх тылы буларга эмиэ эрээттэринэн куоталаьыа5ын. Ханнык дор5оонноох тыллары булуоххутун ба5ара5ыт? - К дор5оонноох тылы.(Сана тылы булбут о5о илиитин уунан этэр). Сана тыл этилиннэ5ин аайы, вымпел кирилиэс уктэлинэн уоьэ тахсан иьэр. Этиллибит тылы иккиьин эппит о5о киэнэ аа5ыллыбат. Вымпелы бастакынан урдуку уктэлгэ тириэрдибит эрээт кыайар.

Кус ойуутун уонна схематын сыьыарар, дор5ооннорун букваларынан кэккэлэтэн кордорор.

6. Тэтэрээккэ бэйэ-бэйэлэрин кытта ситимнэспит тогуруктэри суруйтарыы.