Урок на тему МАД

Дене тәрбиесі

Қыркүйек I апта. 1-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Балаларды сапқа тұрғызу, бір тізбекте саппен жүру, жүгіруге, бағытты өзгерте жүру, жүгіру және шашырап жүгіруге жаттықтыру. Жалпы дамыту жаттығулары мен негізгі қимыл-қозғалыс жаттығуларын орындау барысында тұлғаның дұрыс дамуын қалыптастыру. Екі аяқпен еденнен (жерден) батыл түрде серпіле секіруге жаттықтыру. Гимнастикалық орындық үстінде тұлғаны дұрыс ұстап жүруге үйрету.

Әртүрлі қалыпта допты домалату ептілігін дамыту.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: шығыршық, көлбеу қойылған тақтай, гимнастикалық орындық не бөрене, текшелер, доптар, асықтар.

I бөлім. Бір қатар сапқа тұру, дене тұлғаларын дұрыс ұстап тұру қалыптарын тексеру; бір тізбекті сапта қолдарын белге қойып, тізені бүкпей аяқтықұшымен, өкшемен жүру, жүгіру; тізбекпен бағытты өзгерте жүру, жүгіру; бытырап жүру, жүгіру; бір тізбекте сап түзеп жүру; шеру жасап жүру.

II бөлім. Жалпы дамыту жаттығулары.

Негізгі тұрыс - екі өкшені бірге, аяқтық басын алшақ қойып тұру.

Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - қолды жан- жаққа созу, демді ішке тарту; 2 - қолды төмен түсіру, дем шыіғару.

Б.қ. - аяқтарын сәл алшақ қойып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 - басты оңға иіп, қолды төмен сырғытып тұсіру; 2 - б.қ.-қа келу. 3 - басты солға иіп, қолды сырғытып төмен тұсі- ру. 4 - б.қ. Бастапқы сәтте жай, содан соқ жылдам орындалады. (6 рет).

3. Б.қ. - аяқ сәл алшаққойылып, қолды желке тұсында ұстау. 1 - денені оңға бұру, қол желке тұсында.; 2 - б.қ. 3 - денені солға бұру, қол желке тұсында.; 4 - б.қ. (6 рет).

4. «Гайканы бұрайық» жаттығуы. Б.қ. - аяқ алшақ қойылып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды алға созып, қолдық білезігін ішке қарай айналдыру. 2 - «Гайканы бұрап алайық» жаттығуы. Б.қ. - аяқ алшақ, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды алға созып, қолдық білезігін сыртқа қарай айналдыру.

5. «Ағаш жару» жаттығуы. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, екі алақанды бір-біріне қысып ұстап тұру. 1-3 - алға қарай серпіле еңкею - төмен еңкейіп, демді ішке тарту; 4 - б.қ. - дем шығару. (5-6 рет).

6. «Киіз дайындау үшін жүн сабау». Б.қ. - тізерлеп отыру, қол төмен; денені алға қарай еңкейтіп, «жүнді шыбықпен сабағандай» оқ жөне сол қолды кезек-кезек сермеу (6 рет).

7. * Б.қ. - қолды жоғары көтере созып, шалқалай жату. 1 - оқ аяқты түзу жоғары көтеру, қолдық саусақтарын аяқтық басына тигізу. 2 - б.қ.- қа келу. 3 - сол аяқты түзу жоғары көтеру, қолдық саусақтарын аяқтық басына тигізу; 4 - б.қ.-қа келу.

8. * «Доп секірді». Б.қ. - н.т., қол белде. 1-2 -3 - сол аяқпен секіру. 4-5-6 - оқ аяқпен секіру; 7-8-9 - екі аяқпен секіру (6 рет).

9. ** Б.қ. - н.т. қолды шынтақтан бүгіп кеуде тұсында ұстау. 1 - қолды жан-жаққа созу, демді ішке тарту; 2 - б.-қа келу, дем шығару. (Шынтақты төмен түсірмеу). (6 рет).

10. ** Тізбекпен жүру. Қолды алдыға, артқа сермеу. Қолды қарқынды түрде жоғары көтеру. Демді ішке тарту, дем шығару.І Қолды жеңіл төмен түсіру. 30 сек.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Аяқтықұшымен тізені сәл бүге жай жүгіру. (2-3 қадамнан соқ, демді ішке тарту, 3-4 қадамнан соқ демді шығару).

Шығыршықтан-шығыршыққа екі аяқпен тура және бүйірмен секіру -

Көлбеу қойылған тақтай үстімен еңбектеп жүру.

«Қақпан», «Қазым-қазым», «Орныңды тап» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. Қимыл-қозғалысы аз «Кімнің дауысы?» ойыны ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

2*-3**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары. ,

*Аяқты айқастыра адымдап жүру.

Тізерлеп отырып, жатып бір-біріне допты оқ (сол) қолмен домалату.

**Гимнастикалық орындық, бөрене үстінде текшелерді аттап (кедергілер арқылы) жүру.

**Гимнастикалыққабырғаға өрмелеу.

II апта. 4-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекті сапта аяқ пен қол қимылын үйлестіре кең адымдап, алға және артқа қарай жүруге жаттықтыру. Тепе-теңдікті сақтап жүруге үйрету.

Бөрене, гимнастикалық орындық үстінде тепе-теңдікті сақтап жүруге үйрету.

Допты жоғары лақтырып, екі қолмен қағып алуға жат- тықтыру.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: арқан, жалауша, кегли, текшелер, 25x35 см мата.

I бөлім. Балалардың бойларына қарай бір қатар етіп тұрғызу. Ұйымдастыру жұмыстарын өткізу. Тізбекпен аяқ пен қол қимылын үйлестіре тізені жоғары көтеріп, аяқтықұшы және өкшемен жүру, қолды белге қойып, музыканың ырғағына сәйкес тарсылдатып жүру. Жүгіруді жүрумен алмастыру; алға және артқа қарай кең адыммен жүру.

Бірнеше топқа бөлініп тұру. Жаттықтырушы әр топқа бастаушы тағайындайды. Сабақ барысында қажет болатын заттар: жалауша, кегли, текшелер, т.б. орындары белгіленеді, орындарына қойылады.

II бөлім. Жалпы дамыту жаттығулары:

1. «Қанат қағу» жаттығуы. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. Қолдарын асықпай алдыға созып айқастыру, осылайша артына созып және жоғары көтеріп айқастыру. Алдыға еңкейіп, қолдық білезігін сілкілеу. (6 рет).

2. «Маятник тілі». Б.қ. - аяқты сөл алшақ қойып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. Төмен еңкейіп, денені оқ жөне сол жаққа кезек-кезек үздіксіз қозғау. Әр жаққа 4 реттен орындалады.

3. Б.қ. - өкшені біріктіріп, аяқтықұшын бөлек қойып, қолды белде ұстап тұрады. 1-2 - қолды алға созу отыру; 3-4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет орындау).

4. Б.қ. - малдас құрып еденге отыру, қол желкеде. 1 - оңға бұрылу, демді ішке тарту. 2-6. қ-қа келу, демді шығару. 3 - солға бұрылу, демді ішке тарту. 4-6.қ-қа келу, дем шығару.

5. Б.қ. - аяқ иық деңгейінде, текшемен қол төмен. Текше сол қолда. Алға, төмен қарай еңкейіп, текшені оқ аяқ артынан екінші қолға ауыстыру. б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

6. Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды белге қою. 1-2 - қолды алға созып, отыру; 3-4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

7. * Б.қ. - қолдарын екі жанына қойып, шалқалай жатады. 1 - оқ аяқты жоғары көтеру; 2 - б.қ. 3 - оқ аяқты оңға созу; 4 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен орындау. «Жоғары», «оқ (сол) жаққа» деген сөздерді айтып тұру. (6 рет орындау).

8. * Б.қ. - малдас құрып еденге отыру, алма оқ қолда. Оқ жаққаеңкейіп текшені өзінен неғұрлым алыс қойып, б.қ-қа келу. Осылайша сол жақпен орындау. Әр жаққа 5-6 рет қайталау.

9. ** Б.қ - қолды екі жанында ұстап, шалқалай жату, текше оққолда.

Сол аяқты бүкпей жоғары көтеріп, текшені сол аяқтық астымен оққолға ауыстыру. Осыны оқ аяқпен орындау. (6-8 рет орындау).

10. ** Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды белге қою. 1-3 - бір орында тұрып секіру. (4 рет). Бір орында тұрып жүру, тыныс алу жаттығуларын жасау.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары:

Кең адымдап алға жүру, қол ұстасып жүгіру жөне теріс қарап жүру, жүгіру.

Еден үстінде жатқан арқан үстімен қолға текше ұстап тепе- теқдік сақтап жүру.

Бір орнында тұрып ұзындыққа секіру.

«Доппен соғу», «Адасқан доп», «Күн мен тұн» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. Қимыл-қозғалысы аз «Дауысынан таны» ойыны ойнатылып, тыныс алу жаттығулары орындалады.

5*-6**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары:

*Тізені сәл бүге, сәл отырып, алға ұмтыла жүру.

*Бөрене не гимнастикалық орындық үстімен жүру, қолды жан-жаққа созу, ортасында 360°-қа бұрылу.

** Допты жоғары лақтырып, екі қолмен қағып алу. (7-10 рет).

** Башпайлармен матаны жиырып жинау.

III апта. 7-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Заттардың арасымен жүру, жүгіруге, заттардан аттап жүруге және секіруге жаттықтыру. Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап жүруге жаттықтыру. Көлбеу қойылған тақтай үстімен тепе-теңдік сақтап жүруге; гимнастикалық орындық үстінде қысқа секіртпенің екі ұшынан ұстап, қолды жоғары бастан асыра көтеріп, аяқтықұшымен тепе-теңдік сақтап жүруге; заттардыңүстінен екі аяқпен секіруге үйрету; көлбеу қойылған тақтай үстімен аяқтықұшымен жүгіріп шығып, жүгіріп түсу; гимнастикалық орындық үстінде қол ұстасып, бір қырымен жүру; секіртпемен еркін секіру.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: гимнастикалық орындық, көлбеу қойылған тақтай, қысқа секіртпе, доп, 5-6 зат, ойыншықтар (џ-15-20 см.)

1. бөлім. Бір қатар сапқа тұрғызу, дене түзілісін бақылау және түзелу. Заттардың арасымен жүру, заттарды аттай жүру; қолды шынтақтан бүгіп, денені сәл алға қарай еңкейтіп, бір тізбекте бір қалыпты жүгіру, жүгіруді жүріске алмастыру.

2. бөлім. Секіртпемен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары

1. Б.қ. - екіге бүктелген секіртпенің екі ұшынан ұстап, қолды төмен түсіріп тұрады. 1 - секіртпені керіп, қолды алға созу.

2 - жоғары көтеру. 3 - қолды алға созу. 4-6. қ-қа келу. (6-8 рет орындау).

2. Б.қ. - аяқ иық деңгейінде, секіртпені желке тұсында ұстап тұру. 1-3 - оңға бұрылу. 4 -б.қ.-қа келу. Осылайша сол жақпен орындау. Әр жаққа 5-6 реттен.

3. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып тұрып, секіртпенің екі шетінен ұстап, қолды арқа жақта ұстау. 1-2 - алға қарай еңкею, артқа шалқаю, қолды артқа созу, жоғары көтеру; басты тура ұстау. 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

4. Б.қ. - негізгі тұрыс, секіртпенің екі ұшынан керіп ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - тізені екі жаққа аша сәл отыру, қолды жоғары көтеру; 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

5. Б.қ. - етпетінен жату, секіртпені екі ұшынан керіп, бастан жоғары ұстау. 1-3 - артқа қарай шалқайып, секіртпені жоғары көтеру; 4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет).

6. Б.қ. - аяқты алға созып отыру, секіртпені желке тұсында ұстау; 1 - алға еңкею, секіртпені аяқтықұшына тигізу; 2 - б.қ.- қа келу. Еңкейген сәтте демді ішке тартып, аяқты созғанда демді шығару. (6 реттен орындау).

7. * Б.қ. - қолды бастан асыра созып, шалқадан жату. 1 - қолды, аяқты жоғары көтеріп, аяқтықұшын секіртпеге тигізу; 2 - б.қ.-қа келу. (6-8 реттен орындау).

* Б.қ. - қолды бастан асыра созып, шалқадан жату. 1 - қолды жоғары созу, аяқты жоғары көтеріп, аяқты секіртпенің ар жағына өткізу. 3 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

2. ** Б.қ. - негізгі тұрыс; екі бүктеулі секіртпені төмен ұстап тұру; 1-2 - қолды жоғары көтеріп, секіртпені арқаға түсіру. 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

3. ** Б.қ. - аяқ сәл алшақ, секіртпені екі бүктеп ұстап тұру. Секіртпені еденге параллель түрде айналдырып, секіртпе арқылы оқ (сол) аяқпен кезек-кезек секіру. (5-6 рет орындау).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары:

Аласа заттарды аттап, бір-бірінің артынан адымдап жүгіру.

Секіртпе ұстаған қолды жоғары көтеріп, гимнастикалық орындық үстінен аяқтықұшымен тепе-теңдік сақтап жүріп өту.

Екі аяқпен 5-6 зат (15-20 см) үстінен секіру.

«Шеңбер бойындағы доп», «Түйілген орамал», «Жалаушаға кім бұрын жетеді?» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

«Кім кетті?» қимыл-қозғалысы аз ойын ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

8*-9**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Бір тізбек болып келе жатып, бұйрық бойынша екі тізбек жасап жүру.

• Көлбеу қойылған тақтай үстінде аяқтықұшымен жүгіріп шығу, жүгіріп түсу.

** Гимнастикалық орындықүстінде қол ұстасып, бір бүйір мен жүріп өту.

** Еденде жатқан секіртпе үстінен жөне екі бала секіртпенің екі шетінен ұстап, екі жаққа теңселтіп қозғап тұрған секіртпеніңүстінен еркін секіру.

IV апта.10-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Ойын тапсырмаларын орындау барысында қалыпты тепе-теңдікті сақтап, аяқты тізеден жоғары көтеріп жүруге, жүгіруге жаттықтыру. Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап және тізбекте жұп болып жүруді үйрету. Допты домалату және лақтыруға жаттықтыру; бір орында тұрып, екі аяқпен жоғарыда ілініп тұрған затка қолдықұшын тигізіп секіру.

Тізбекте жұп болып және 2-3-тен сап түзеп жүруге; бір-біріне екі қолмен допты домалатып беруге; бадминтонның қалақшасына допты салып, оны құлатпай мәреге жеткізуді; тізерлеп отырып, оңға және солға отыруды; гимнастикалық орындық үстінде тартылуды; допты лақтырып және қағып алуды; бір орнында тұрып екі аяқпен секіруге үйрету.

Ептілік пен қимыл үйлесімділігін дамыту.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: доп, бадминтон қалағы, кішкентай доптар, гимнастикалық орындық, қоқырау, үлкен гимнастикалық доптар.

1. бөлім. Балалардың бойларына қарай бір қатар етіп тұрғызу. Ұйымдастыру жұмыстарын өткізу. Жүру, жүгіру жаттығулары. Шеңбер бойы жүру және жүгіру. Табанның ішкі қырымен жүру. Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап және тізбекте жұп болып жүруге жаттықтыру. Тізбек болып жүру барысында екі түсті жалауша, гимнастикалық доптар мен кеглилерді пайдалануға болады.

2. бөлім. Үлкен гимнастикалық доппен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

   1. Б.қ. - қолды санға қойып, аяқты еденге тіреп, денені түзу ұстап доптықүстіне отыру. 1 - басты оқ иыққа ию; 2 - б.қ; 3 - басты сол иыққа ию; 4 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет орындау).

   2. * Б.қ. - қолды төмен түсіріп, аяқты бүгіп, доп үстінде шалқалай жату. 1 - қолды жоғары көтеру; 2 - алақанға қарап, саусақтарын қимылдату. 3 - б.қ.-қа келу. (8 рет орындау).

   3. * Б.қ. - доптықүстінде отыру, қол төмен түсірулі. 1 - оқ иықты көтеріп, сол қолды доптықүстімен төмен сырғанатып түсіру; 2 - б.қ.-қа келу. 1 - сол иықты көтеріп, оққолды доптықүстімен төмен сырғанатып түсіру; 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

   4. Б.қ. - қолды белге, аяқты еденге қойып, денені түзу ұстап Доптықүстіне отыру. 1 - денені оқ жаққа ию; 2 - б.қ.; 3 - денені ^сол жаққа ию; 4 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет).

   5. Б.қ. - еденге табан және алақанмен тіреліп, доптықүстінде ішпен жату. 1 - аяқты түзу көтеру; 2 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет).

   6. Б.қ. - доптыққұлағынан ұстап, үстінде отыру. 1 - аяқты созып, өкшені еденге тигізу; 2 -аяқты доптық жанына қою; 3 - аяқты неғұрлым доптық артына қарай созып, еденге аяқтықұшын тигізу; 4 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет).

   7. Б.қ. - көзді жұмып, шалқалай жатып, баяу орындалатын музыка тыңдау. (30 сек)

   8. * Б.қ. - аяқты еденге қойып, қолмен доп құлағынан ұстап, доптықүстінде отырып, жеңіл секіру. (30 сек)

   9. ** Б.қ. - қолды белге қойып тұру. Доп еденде жатады. Еденде жатқан допты айнала алдымен бір жаққа, сонан соқ екінші жаққа екі аяқпен секіру. 4-5 рет.

   10. ** Доптыққұлағынан ұстап, доптық бір жағына, сонан соқ екінші жағына қарай айнала жүгіру. (30 сек)

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап және тізбекте жұп болып жүруге жаттығу.

Екі қолмен допты бір-біріне домалату.

Бадминтон қалақшасына қойылған допты құлатпай мәреге жеткізу.

«Ақшы мен қоян», «Дөңгелекті көзде», «Қуаласпақ» қимыл- қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. «Бос орын» ойыны, дем алу жаттығулары.

Қимыл-қозғалысы аз ойындары ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

11*-12**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Тізерлеп тұрып, еденге оқ (сол) жамбасымен отыру.

Гимнастикалық орындықтыңқырынан ұстап тартылу.

** Допты еркін лақтыру, қағып алу.

** «Қоқырауды сылдырлат» жаттығуы: орнында тұрып екі аяқпен секіру (қатарынан 4-5 рет).

Қазан I апта. 13-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Денені дұрыс ұстай білу дағдысын қалыптастыру.

Түрлі тапсырмаларды орындау арқылы жүру және жүгіру жаттығуларын қайталау.

Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек _жасап және тізбекте жұп болып жүруді бекіту. «Жылан» жүрісіне _Жаттықтыру. Гимнастикалық орындықүстімен тепе-теңдік сақтап жүруге; аяқты айқастырып алға қарай жүруге; допты бастан асыра екі қолмен лақтыруды; гимнастикалық орындықүстімен қол ұстасып (параллель) жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: гимнастикалық орындық, жіптер, доп, ойыншықтар, әр балаға 2 жалаушадан, қимыл- қозғалыс ойынына қажетті бетперделер.

1. бөлім. Бір қатар сапқа тұрғызу. Тізбекте түрлі тапсырмаларды орындай жүру және жүгіру жаттығуларын 1,5 минут көлемінде қайталау. Музыкаға сәйкес жүру, жүгіру, би элементтерін (аяқты аяқтық алдына қойып адымдау, қысқа, ауыспалы адым) орындау; тізбекте жұп болып және 2-3-тен сап түзеп жүру.

2. бөлім. Жалаушалармен орындалатын жалпы дамыту жат тығулары.

   1. Б.қ. - аяқ алшаққойылып, жалаушаны ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1-3 - қолды жалаушамен алға созу, жоғары көтеру, жан-жаққа созу. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет орындау).

   2. Б.қ. - жалауша ұстаған қолды кеуде тұсында ұстап, ті- зерлеп тұру. 1 - қолды жоғары көтеріп, 3 рет жалаушаны бір- біріне соғып, тарсылдату; 2 - жоғары созыла, жалаушаға қарау; 3 - қолды жан-жаққа созу; 4 - б.қ.-қа келу. (5-6 Б.қ. - аяқ сәл алшаққойылып, жалаушаны екі қолда ұстап, төмен түсіріп

   3. тұру. 1 - қолды алға созып, жалаушаға қарау;

   4. рет орындау).

2 - қолды оңға созу; 3 - қолды алға созу; 4 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол жақпен орындау. (6-8 рет орындау).

5. Б.қ. - аяқ сөл алшақ, жалауша ұстаған қолды жоғары көтеріп тұру. 1 - алға еңкейіп, жалаушаны аяқтықұшына тигізу. 2 - б.қ.-қа келу, қолды төмен түсіру. (6 рет орындау).

6. Б.қ. - қолды төмен түсіріп, шалқалай жату. 1-2 - оқ аяқты сол қолды жоғары көтеру. 3-4 - б.қ.-қа келу. 1-2 - сол аяқты, оққолды жоғары көтеру; 3-4 - б.қ-қа келу. (6-8 рет).

7. * Б.қ. - 1-4 - аяқты сәл алшақ қойып, қолды төмен түсіріп (жалауша оқ қолда), түзу тұру. Оқ аяқты тізеден бүгіп, жайлап алға созып, жалаушаны тізенің астынан сол қолға ауыстыру. Осылайша сол аяқпен орындалады. (6-8 рет).

8. * Б.қ. - негізгі тұрыс, 1-4 - сол аяқпен алға төрт адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды алға созу; 1-4 - сол аяқпен арт қа төрт адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды жоғары созу; 1-4 - оқ аяқпен алға 4 адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды алға созу; 1-4 - оқ аяқпен артқа төрт адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды жоғары созу. (4 рет).

9. ** Б.қ. - аяқты алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұрады

1 - қолды алдыға созып отыру; 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет орындау)

10. ** Б.қ. - аяқты сәл алшақ, қолды төмен. 1 - секіре аяқ- ты алшақ қою, жалаушаны екі жаққа созу. 2 - б.қ.-қа келу. (3-4 рет).

10. ** Бірнеше бала 3-4 шығыршықты айнала қол ұстасып, көзді жұмып, 30-40 секунд шалқалап жату.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Бір тізбекті сапта және екі тізбекті сапта қол ұстасып, «жылан» жүріспен бір-бірін итермелемей жүгіру.

Гимнастикалық орындық үстімен қолды желкеде ұстап, аяқтықұшымен жүру.

6 м қашықтықтағы ойыншыққа дейін жарыса еңбектеп жету, тұру, ойыншықты алу, кері қарай жүгіру.

«Теріс жүру», «Тышқан аулау», «Өзіңе жұп тап», «Кім жақсы секіреді?» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Тауып ал да, үндеме» ойыны ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

14*-15**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Шалқалап жатып, аяқты айқастыра алға жылжу.

• Жалаушалар арасынан еңбектеу, белгі бойынша жүруді жүгірумен, жүгіруді жүрумен алмастыра жүру, жүгіру.

** Бір-біріне қарама-қарсы екі қатарға тұрып, екі қолмен бастан асыра доп лақтыру (арақашықтығы 2,5-3 м).

** Қол ұстасып шыр айналу.

** Қатар қойылған екі гимнастикалық орындық үстінде қол ұстасып жүру.

II апта. 16-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Балаларды тізбекте жалауша, сылдырмақтар, ұрып ойнайтын кішкентай дабыл аспабын ұстап; тізбекте бағыт пен қарқынды өзгертіп жүруге, жүгіруге; шеңберге тұрып, жүру, жүгіру және қол ұстасып, келесі жаққа бұрылуға жаттықтыру; басқа дорбаны қойып, көтеріп қойған тақтайшалардан, баспалдақ таяқшаларын, текшелерді, доптарды баспай аттап өтуді үйрету; заттардың арасымен «жылан» жүрісімен жүру, жүгіру; гимнастикалық қабырғада өрмелеу; Допты оқ, сол қолмен алысқа лақтыру; допты жоғары лақтырып, Қол шапалақтап, екі қолмен қағып алуға үйрету.

" Табанға арналған түзету жаттығуларын сапалы орындау; ептілік пен тұрақты тепе-теңдік сақтау қабілетін дамыту.Қолданылатын құрал-жабдықтар: жалаушалар, шашақтар, музыкалық аспап - дабыл, бес тақтайша, ойыншықтар, баспалдақша, гимнастикалық орындық, ұсақ заттар (сіріңке қорапшалары, таяқшалар, бүршіктер, қақпақтар, т.б.), құм толтырылған дорбаша, доптар.

1. бөлім. Бойларына қарай сап түзеп тұрып, тізбекті сапқа, шеңбер бойына тұру. Бір-бірінің арасындағы арақашықтықты қолды жан-жаққа созу арқылы белгілеу. Шеңбердің ортасына қарай қысқа адым жасап, өкшеден аяқтық басына қарай аударып жүру. Осы жүріспен теріс қарап жүріп, орнына қайтып келу.

2. бөлім. Қолорамалмен орындалатын жалпы дамыту жат тығулары.

   1. Б.қ.- н.т., қолорамал ұстаған оқ қол төмен, сол қолды белде ұстап тұру. 1 - оқ аяқпен шетке қарай бір адым жасау, оқ қолды алға, шетке қарай созу; 2 - оққолды кері б.қ.-қа келу. 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен осы жаттығу орындалады. (8 рет).

   2. Б.қ. -қолорамал ұстаған оққолды белге қойып, аяқты айқастырып отыру. 1 - оңға иілу, орамалды өзінен неғұрлым алыс қою. Б.қ.-қа келу. Осылайша сол жаққа (әр жаққа 6 реттен) орындау.

Қолорамалды оқ қолға ұстап, бір тізбекпен жүру; 1 - қолды екі жаққа созу; 2-қолды

Қолданылатын құрал-жабдықтар: жалаушалар, шашақтар, музыкалық аспап - дабыл, бес тақтайша, ойыншықтар, баспалдақша, гимнастикалық орындық, ұсақ заттар (сіріңке қорапшалары, таяқшалар, бүршіктер, қақпақтар, т.б.), құм толтырылған дорбаша, доптар.

3. бөлім. Бойларына қарай сап түзеп тұрып, тізбекті сапқа, шеңбер бойына тұру. Бір-бірінің арасындағы арақашықтықты қолды жан-жаққа созу арқылы белгілеу. Шеңбердің ортасына қарай қысқа адым жасап, өкшеден аяқтық басына қарай аударып жүру. Осы жүріспен теріс қарап жүріп, орнына қайтып келу.

4. бөлім. Қолорамалмен орындалатын жалпы дамыту жат тығулары.

   1. Б.қ.- н.т., қолорамал ұстаған оқ қол төмен, сол қолды белде ұстап тұру. 1 - оқ аяқпен шетке қарай бір адым жасау, оқ қолды алға, шетке қарай созу; 2 - оққолды кері б.қ.-қа келу. 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен осы жаттығу орындалады. (8 рет).

   2. Б.қ. -қолорамал ұстаған оққолды белге қойып, аяқты айқастырып отыру. 1 - оңға иілу, орамалды өзінен неғұрлым алыс қою. Б.қ.-қа келу. Осылайша сол жаққа (әр жаққа 6 реттен) орындау.

   3. Қолорамалды оқ қолға ұстап, бір тізбекпен жүру; 1 - қолды екі жаққа созу; 2 - қолды жоғары көтеріп, қолорамалды оққолдан сол қолға ауыстыру; 3 - қолды екі жаққа созу; 4 - б.қ.-қа

келу. (6-8 рет). •

4 Б қ - қолды созып, етпетінен жату (қолорамал сол қолда).

1-2 - оқ аяқ пен қолорамал ұстаған сол қолды артқа созу; 3-4 - б.қ.-қа келу- Осылайша сол аяқ, оқ қолмен орындау (6-8 рет).

5. Б.қ. ^- қолды белге қойып, малдас құрып отыру. 1 - оңға қарай еңкею. 2 - б.қ. 3 - солға қарай еңкею. 4 - б.қ.-қа келу. (Әр жаққа 6 реттен орындау).

6. Б.қ. - қолды белге қойып, аяқты айқастырып отыру. 1-3 - қолды алға қарай сермеп, жылдам орнынан тұру. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

7. * Б.қ. ~ аяқты сәл алшақ қойып, түзу тұру (қолорамал оқ қолда). Қолорамал ұстаған оқ қолды баяу алға, артқа созып, қолорамалды сол қолға ауыстыру (6-8 рет).

8. * Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұру (қолорамал сол қолда). 1 - оқ аяқты баяу алға созу; 2 - тізені бүгу; 3 - тізенің астынан қолорамалды оққолға ауыстыру. 4 - б.қ.- қа келу. Осы жаттығу сол аяқ, оқ қолмен орындау. (6-8 рет).

9. ** Б.қ. - н.т., қолды белге қою. Қолорамалды жоғары көтерген күйде оңға, солға бұлғап, секіру, секіруді жүрумен алмастыру. (4-5 рет).

10. ** «Шар үрлейміз» тыныс алу жаттығуы.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Арақашықтығы 1 м сызық, тақтайша арқылы аттап жүру, заттардың арасымен «жылан» жүрісімен жүру, жүгіру.

Гимнастикалыққабырға арқылы жоғарыға өрмелеу жөне көлбеу қойылған тақтайға ауысып, төмен түсу.

15-20 см биіктікте көтеріліп қойылған заттар мен тақтайшадан аттап жүру.

«Аюлар мен аралар», «Құстардыңұшуы», «Маймылдарды ұстау» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Кім кетті?» ойыны ойнатылады, тыныс алу Жаттығулары орындалады.

17*-18**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығ улары.

Доп, құм толтырылған дорбашаны оқ және сол қолмен алысқа лақтыру.

Гимнастикалық орындықта отырып, башпайларымен еденге жатқан заттарды қысып алып, жоғары көтеріп, қайтадан еденге қою.

Басқа құм толтырылған дорбашаны қойып, текшелерді аттап жүру.

Допты жоғары лақтырып, қолды шапалақтап, допты екі қолмен қағып алу. (15-20 рет).

III апта. 19-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекте және шеңбер бойымен заттардың арасымен тура жөне теріс қарап (баяу қарқынмен жүруге, жүгіруге; екі тізенің ортасына доп немесе құм тол- тырылған дорбашаны қыстырып, алға секіріп жүруге жаттықтыру; доғаның ішімен оған еш жерін тигізбей еңбектеп өтуге үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: ойыншықтар, заттар, Ь-25 см доғалар, салмағы 100 г құм толтырылған дорбашалар, доп, ұсақ заттар, шығыршықтар.

1. бөлім. Бір қатар сап түзеп тұру, дене түзілісін бақылау жөне түзелу. Бір-бірден тізбекке тұру. Бір тізбекті сапта жүріп, құм толтырылған дорбашаны біресе алдына ұстап, біресе артына ұстап жүру; заттардың арасымен бір тізбекті сапта және шеңбер бойымен (баяу қарқынмен) тура және теріс қарап жүгіру; аяқтыңұшымен, өкшемен жеңіл жүгіру; «жылан» жүрісімен жүгіру, оны жүруге алмастыру; Орындықта отырып, өкшені еденге қойып башпайларды бүгу, жазу. Бір қатарға тұру.

2. бөлім. Құм толтырылған дорбашамен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары

   1. Б.қ. - негізгі қалып, қолды төмен түсіріп (құм толтырылған дорбаша оқ қолда), түзу тұру. 1 - екі қолды (дорбашасымен екі жаққа жайлап соза жоғары көтеріп, қолға қарау, дорбаша ны сол қолға ауыстыру; 4 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол қолмен орындау. (6-8 рет).

   2. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қол белде ұстап тұру (дорбашаны басқа қойып қояды). 1 - басты имей, алға қарай еңкею 2 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

_и³- ~ Малдас құрып отыру, қолды белде (дорбашаны басқа қойып қояды). 1 - оңға бұрылу, 2 - артқа бұрылу; 3 - б.қ.-қа келу. Осыны сол жақпен орындау. (Әр жаққа 4 реттен).

4. Б.қ. - еденде малдас құрып отыру, қолды белге қою; дорбаша алдыда алыстау жерде тұрады. 1 - алға иіліп, дорбашаны оқ қолмен алу; 2 - оқ қолды арт жаққа жайлап соза, дорбашаны арқаға тығып ұстау; 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол қолмен орындау. (6-8 рет).

5. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, дорбашаны ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - сол қолды артқа жайлап созып, арқаға қою; 2 - еңкейіп, оқ қолмен дорбашаны өзінен неғұрлым алыс жерге қою. 3 - б.қ. 1 - оқ қолды артқа жайлап созып, арқаға қою; 2 - еңкейіп, сол қолмен дорбашаны алу; 3 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

6. Б.қ. - н.т. қол белде, дорбашаны басқа қою. Тепе-теңдік сақтап, сәл отыру; 2 - б.қ. қолды алға созу. (4 рет).

7. * Б.қ. - қолды екі жанға қойып, шалқалай жату (дорбаша сол қолда). 1 - сол аяқты жоғары көтеру; 2 - тізені бүгіп, кеудеге қарай тарту; 3 - бүгілген тізе астынан құм дорбашаны оқ қолға ауыстыру; 4 - б.қ.-қа келу. Осы жаттығуды оқ аяқпен орындау. (6 рет орындау).

8. * Б.қ. - қолды екі жанға қойып, шалқалай жатады, дорбашаны екі сирағының арасына қыстырып қояды. 1 - аяқты жоғары көтеру; 2 - тізені бүгу; 3 - аяқты жоғары көтеру; 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

9. * Б.қ. - н.т. қол төмен, дорбашаны басқа қою. 1 - оқ аяқты артқа, қолды шетке созу. 2 - б.қ. 3 - сол аяқты артқа, қолды шетке созу. 4 - б.қ. (6 рет).

10. ** Дорбаны басқа қойып, бір тізбекті сапта жүру.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

3-4 заттық арасымен «жылан» жүрісімен еңбектеу, жүгіру.

Биіктігі 25 см доға астынан еңбектеп өту.

Екі тізесінің ортасына доп, құм толтырылған дорбашаны қыстырып, бір орнында жөне алға секіру.

«Ұстап үлгер», «Жұбымен жүгіру», «Кім алысқа лақтырады» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Ұшты-ұшты» ойыны ойнатылады, ты- ныс алу жаттығулары орындалады.

20* 21**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Бір-біріне қарама-қарсы қатарға тұрып (арақашықтығы - 3 м), кеуде тұсынан допты екі қолмен (баскетбол ойыншық элементі) лақтыру.

• Орнында тұрып оқ, сол аяқпен кезек-кезек секіру жөне алға секіру.

** Башпайларымен затты қыса ұстау, оны оңға, солға қою, бір орыннан екінші орынға ауыстырып қою.

** Шығыршықты айналдыру.

IV апта.22-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Шеңбер бойымен оқ және солға қарай аяқтықұшымен, өкшемен, жартылай жүрелей отырып, баяу бір қалыпты, шапшаң жүру, жүгіруге; ұлттық би элементтерін (қол білезігін айналдырып, иықты алға, артқа созып, жоғары көтеріп, төмен түсіруді) бірінен соқ бірін алмастыра орындап жүгіру, еденде ирелеңдеп жатқан жіп, арқан үстімен басына құм толтырылған дорбашаны қойып жүруге жаттықтыру.

Гимнастикалық орындықүстінен тепе-теңдік сақтап бір бүйірмен жүруді; бір бүйірмен аяқты аяққа тигізіп жүруді; гимнастикалық қабырғада өрмелеуді; биіктіктен тізені сөл бүгіп секіріп түсуді; еңбектеп, кедергіні асып, қайта еңбектеуді; гимнастикалық қабырғаға жабыса шабағынан ұстап тұрып, тізеден бүгілген аяқты және түзу ұстаған аяқты кезек-кезек көтеруге үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: жіп, құм толтырылған дорбаша, гимнастикалық орындық, орындық, кішірек бір орам мата.

1. бөлім. Дене-тұлғаларын түзу ұстап, бір қатарға тұру.

Шеңбер бойымен оқ және солға қарай аяқтықұшымен, өкшемен, жартылай жүрелей отырып, баяу бір қалыпты, шапшаң жүру, жүгіруге; ұлттық би элементтерін (қол білезігін айналдырып, иықты алға, артқа созып, жоғары көтеріп, төмен түсіруді) бірінен соқ бірін алмастыра орындап жүгіру, еденде ирелеңдеп жатқан жіп, арқан үстімен басына құм толтырылған дорбашаны қойып жүруге жаттықтыру. Шапқылап жүгіру. Бір тізбекке тұру.

2. бөлім. Жалпьі дамыту жаттығулары.

   1. Б.қ. - н.т. 1 - қолды жан-жаққа созу арқылы бастан жоғары көтеріп қол шапалақтау, бір мезгілде аяқтықұшына көтерілу. (6-8 рет).

   2. Б.қ. - қолды төмен түсіріп, өкшемен отыру. 1 - оқ иықты кө- теру. 2 - б.қ.-қа келу. 3 - сол иықты көтеру. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

Б.қ. - қолды иыққа қою. 1 - қолды 4 рет алға айналдыру. 2 - 4 рет артқа айналдыру.

4. «Киізді білекпен басу». Б.қ. - тізерлеп отыру, кішірек орамды білекпен (қолдық басынан шынтаққа дейін және керісінше) қатты басып, алға, артқа домалату. (8 рет).

5. Б.қ. - қолды жоғары көтеріп, шалқалай жату; 1 - оқ аяқты тізеден бұгіп, кеудеге қарай тарту; тізеден бүгілген аяқты екі қолмен қапсыра құшақтап, басты көтеріп, маңдайды тізеге тигізу; 2 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен орындау. (6-8 рет).

6. Б.қ. - қолды жоғары көтеріп тұру. 1 - оқ аяқпен оқ жаққа бір адым жасау, екі қолды жан-жаққа созу; 2 - сол аяқты он аяқтық жанына қою, қолды жоғары көтеру; 3 - б.қ.-қа келуОсылайша сол жаққа орындау. (Әр жаққа 3 реттен).

7. * Б.қ. - қолды шынтақтан бүгіп, алақанды кеуде тұсын еденге қаратып, етпетінен жату. 1-2 - қолды жазып, иықты көтеру, денені иіп, басты артқа қарай ию; 3-4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет).

8. * «Киізді аяқпен тебу» жаттығуы. Орындықта отырып, кішкентай орамды домалата тебу. (8 рет).

9. ** Б.қ. - н. т., қолды белде. 1 - оқ аяқты тізеден бүгіп жоғары көтеру. 2 - аяқты бүкпей созу. 3 - қайта бүгу. 4 - б.қ. қа келу. Осылайша сол аяқпен орындау. Көтерілген аяқтыңұшы созулы, жерде тұрған аяқты бүкпей тепе-теңдік сақтау қажет (6 рет).

10. ** Шеңбер бойымен бір бүйірмен аяқты-аяққа тигізіп жүру, жүгіру, екі қолды сермеп, шапқылап жүгіру.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Шеңбер бойымен оңға, солға өкшемен, аяқтықұшымен бір қалыпты жай және қарқынды үдетіп, жылдам жүру.

Еденде ирелеңдеп созылып жатқан арқан үстімен басына салмағы 100 г болатын құм толтырылған дорбашаны қойып жүру.

Гимнастикалық орындықүстінде бір бүйірмен аяқты-аяққатигізіп жүру-

«Аттар», «Қармақ», «Ақсүйек» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Тик-так» ойыны ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

23*-24**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Гимнастикалық қабырғада қарқынын өзгерте отырып өрмелеу.

Биіктіктен тізені сәл бүгіп секіріп түсу (џ-20 см).

Еңбектеп, кедергіні асып, ары қарай еңбектеу.

Гимнастикалық қабырғаның шабағын мықтап ұстап, қабырғаға жабысып тұрып, тізеден бүгілген және түзу аяқты кезек- кезек көтеру.

Қараша I апта. 25-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Қатарға тұруға жаттықтыру, 2-3 тізбекті сапта шашырап жүгіріп, сонан соқ тізбектегі орнын табу. Биік көтеріліп қойылған жіңішке тақтайша үстінен секіруді, доптыжоғары лақтырып, оныекіқолменқағып алуды; кеглидерді доппен ұрып соғуды, параллель керілген арқандардан секіруді; допты тігінен қойылған нысанаға лақтыруды; гимнастикалық орындықта отырып және үстінде тұрып жаттығуларды орындауды; башпайларды жиырып-жазу арқылы орындалатын «жұлдызқұрт» жаттығуын үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: баспалдақ, доптар, кегли, жіптер, гимнастикалық орындық, майлық.

I бөлім. Бір тізбекті сапта аяқты тізеден жоғары көтеріп ^жүру, допты алып жүруді, шашырап жүгіріп, алысқа лақтырылған допты қуып жетуді, тізбекте орнын табуды, қимқозғалыс ойындарының тапсырмаларын қайталау.

ыл-

1. Б.қ- ^_ Допты екі қолмен ұстап, төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды добымен алға созып, допқа қарау; 2 - қолды добымен жоғары созып, допқа қарау; 3 - қолды добымен алға созып, допқа қарау; 4 -б.Ћ- (6-8 рет)

2. Б.қ. ^_ н.қ. допты екі қолмен ұстап, төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды добымен оңға созып, допқа қарау; 2 - б.қ. 3 - қолды добымен солға созу, допқа қарау, 4 - б.қ.

   3. Б.қ. - доп ұстаған қолды тізеғе қойып, аяқты айқастырып отыру- 1 " дене мен қолды оңға бұру; 2 - б.қ. 3 - дене мен қолды солға бұру; 4 - б.қ. (Әр жаққа 6 реттен).

   4. Б.қ. ^_ допты оққолда ұстап, аяқты айқастырып отыру.

      1. - оқ жаққа иіліп, допты өзінен неғұрлым алысқа қою. 2 - б.қ.- қа келу. Осыны сол жаққа жасау. (Әр жаққа 6 реттен).

   5. Б.қ. -аяқты алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - допты жоғары лақтыру. 2 - арт жақтан қолды шапалақтап, допты екі қолмен қағып алу.

   6. * Б.қ. - допты екі сирақтық ортасында қысып ұстап, қолды желкеге қойып, шалқадан жату. 1 - аяқты жоғары көтеру;

2. - аяқты түсіру. (8 рет).

   7. * Б.қ. - доп ұстаған қолды бастан асыра созып, етпетінен жату. 1 - доп ұстаған қолды және оқ аяқты артқа көтеру. 2 - б.қ.- қа келу. 3 - доп ұстаған қолды және сол аяқты артқа көтеру. 4 - б.қ. (6-8 рет).

   8. ** Б.қ. - доп ұстаған қолды бастан асыра созып, етпетінен жату. 1 - доп ұстаған қол мен аяқты бір мезгілде көтеру. 2 - б.қ.- қа келу. (6 рет).

   9. ** Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұрады (доп оққолда). Доп ұстаған оқ қолды жайлап алға созу, артқа қарай апару, допты сол қолға салу. Осылайша сол қолмен орындалады. (6-8 рет).

Негізгі қимыл жаттығулары.

Қатарға тұру, 2-3 тізбекті сапта жүгіру, шашырап жүгіріп, Қайтадан тізбектен өз орындарын табу.

Жерден Џ-30 см биік көтеріліп қойылған тақтайшалар арқылы ауыстыра секіру.

Допты жоғары лақтыру, екі қолмен қағып алу. (10 рет).

«Құтан», «Ордағы қасқыр», «Арқанмен жүруші» қимыл - қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қимыл-қозғалыстары баяу орындалатын ойын: «Допты ойын жүргізушіге бер».

26-27**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Кеглиді доппен соғып құлату.

• Еденде бір-біріне параллель созылып жатқан 3-4 жіптей кезекпен секіріп өту.

** Допты тігінен қойылған нысанаға лақтыру (џ-2 м).

** Гимнастикалық орындық үстінде отырып және тұрып, башпайларды жиырып-жазу арқылы орындалатын «жұлдыз құрт» жаттығуын орындау (50-60 см).

II апта. 28-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекте келе жатып бағытты өзгерте жүру, табанның ішкі және сыртқы жақтарымен, заттар арасынан жүруді; бірінен-бірі оза жүгіруді; кедергі үстінен бір, екі аяқпен секіруге; көлбеу қойылған тақтаймен жүріп келі гимнастикалыққабырғаға ауысуды; баспалдақтық бір аралығынан келесі аралығына ауысуды; шығыршық ішінен еңбектеп өтуге; допты еденге соға алға адымдап жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: кедергілер (ойыншық тар), тақтайша, баспалдақ, шығыршық, доп.

I бөлім. Бір тізбекте келе жатып жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгерте жүру, табанның ішкі және сыртқы жақтарымен жүру, шығыршықтар арасымен шашырап жүгіру, бірінен-бірі оз жүгіру, жүруді жүгірумен алмастыру, бір тізбектен екі-үш тізбе жасап жүру.

II бөлім. Гантелъмен жалпы дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - аяқ сәл алшақ тұрады, гантельді ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - оқ қолды алға, сол қолды артқа сермей созу. Осылайша сол қолды алға, оқ қолды артқа сермей созу. (5-6 рет).

2. «Айналдыр» жаттығуы. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, гантель ұстағаң қолды төмен түсіріп тұру. 1 - қол жан-жаққа соза жоғары көтеру, қолдық басын айналдыру, гантельге қарау; 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

3. Б.қ. - аяқты алшақ қойып, гантельді иық тұсында тігінен ұстап тұру. 1-2 - оңға бұрылу, қолды жан-жаққа созу; 3-4 - б.қ.- қа келу.

1-2 - солға бұрылу, қолды жан-жаққа созу; 3-4 - б.қ.-қа келу.

Бұрылған жаққа қарау. Әр жаққа 3 реттен.

4. «Гантельді көрсет» жаттығуы. Б.қ. - аяқты алшақ қою, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - гантельді еденге қою. 2 - б.қ. 3 - алға иіліп, гантельді алу. (6 рет).

5. «Гантельмен тарсылдат» жаттығуы. Б.қ. - н.т., қолды төмен түсіріп тұру. 1-2 - гантельді бастан жоғары көтеріп, бір-біріне соғып тарсылдату. 3-4 - б.қ. (6-7 рет).

6. Б.қ. - малдас құрып отырып, екі гантельді кеуде тұсында тігінен ұстау. 1 - оңға бұрылу; 2 - гантельді жоғары көтеріп оларға қарау. 3 - гантельді кеуде тұсына әкелу. 4 - б.қ.-қа келу (6-8 рет).

7. * «Сермеу» жаттығуы. Б.қ. - аяқты иық деңгейімен бір дей қойып, гантельді төмен түсіріп ұстап тұру. 1 - жоғары сермеу 2 - артқа қарай сермеп, алға еңкею. 3 - түзеліп тұрып, гантельді жоғары сермеу. 4-б.қ.-қа келу. Гантельді қадағалау. (6 рет).

8. * «Аяқтықұшына қол жеткіз» жаттығуы. Б.қ. - ек аяқты біріктіріп, созып, еденде отыру, гантельді иыққа қойып ұстау. 1-2 - алға қарай еқкейіп, гантельді аяқтықұшына тигізу 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

9. ** Б.қ. - қолды төмен түсіріп, шалқадан жату. 1 - гантель ді алдыға созып отыру. 2 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

10. ** «Көтер» жаттығуы. Б.қ. - қолды бастан асыра созып етпетінен жату. 1 - гантельді, басты және аяқты бір мезгілде кө теру. 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

15 метрлік қашықтыққа бірінен-бірі оза жүгіру.

Кедергілер арасымен қашықтықты бұзбай, музыкаға сәйкес жүру, жүгіру.

Кедергілер үстінен бір аяқпен, екі аяқпен секіру.

«Қолға түсіп қалма», «Ордағы қасқыр», «Үш мәрте секіру? қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Қарым-қатынас орнат» ойыны ойнатылады.

29*-30**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Еденге төселген тақтай үстінде бір бүйірмен ілеспелі қадаммен және аяқты оңға, солға созып жүру.

• Көлбеу қойылған баспалдақ бойынша өрмелеп, гимнастикалыққабырғаға (сүйемелдеп) ауысу, баспалдақтық бір аралығынан келесі аралығына ауысу.

** Шығыршықтық ішінен еңбектеп өту.

Шығыршықтан төрт аяқтап еңбектеп өту.

** Допты еденге соғып, адымдап алға жүру (5 м).

III апта. 31-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Тізбекте жүріп келе жатып тізені жоғары көтере, кеқ адымдауды, «шаңғышы» сияқты қимылын келтіріп, «шаңғышылар» жаттығуын баяу және жылдам қарқында жүруге; әдемі шеру жасап жүруге жаттықтыру; қимыл үйлесімділігін дамыту.

Шығыршық арқылы жұптасып өтуді; еденге қатарынан төселген бірнеше тақтайшалар мен гимнастикалық таяқшалар үстінен секіруді; сапта тұрып, допты еденге соғып, ыршыған допты қағып алуды, лақтыруды; еденге қолды тигізбей доға астынан тура, бір бүйірмен өтуді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: жолдорба, шығыршық, гимнастикалық таяқшалар, доп, доға.

I бөлім. Тізбекте жүріп келе жатып тізені жоғары көтере 8 адым жасау, «шаңғышы» қимылында 10 адым, қолды екі жаққа созып, аяқтықұшымен 10 адым, қолды желкеге қойып, өкшемен 12 адым, башпайларды бүгіп, табанның сырт жағымен 10 адым, қолды шынтақтан бүгіп, жартылай жүрелей отырып, 12 адым жасап жүру, баяу және жылдам қарқында жүру, шеру жасап жүру, топтарға бөлініп тұру. Педагогтің белгісі бойынша қимыл-қозғалыстарды дауыстап санау.

I бөлім. Гимнастикалық таяқшалармен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - аяқ сөл алшақ, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбейұстаған қолды төмен түсіріп тұру. 1 - таяқшаны жоғары көтеру 2 - таяқшаны кеуде тұсына түсіру. 3 - таяқшаны жоғары көтеру 4 - б.қ.-қа келу. (6-7 рет).

2. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбейұстаған қолды төмен түсіріп тұру. 1 - таяқшаны жоғары көтеріп оқ (сол) аяқтықұшымен тұрып, өкшені өзіне қарай тарта созылу 3-4 - б.қ.-қа келу. (6-7 рет).

3. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбейұстаған қолды төмен түсіріп тұру. 1 - таяқшаны жоғары көтеру 2 - алға қарай иіліп, таяқшаны жерге қою. 3 - түзу тұру. 4 - алға иіліп, таяқшаны көтеріп алу. 5 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

4. Б.қ. - аяқты иық деңгейімен бірдей қойып, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды желкеде ұстап тұру. 1 - солға бұрылу. 2 - б.қ.-қа келу. 3 - оңға бұрылу. 4 - б.қ.-қа келу (6-8 рет).

5. Б.қ. - таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды алдыға созып, тізерлеп отыру. 1 - оңға иілу. 2 - б.қ. 3 - солға иілу 4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

6. Б.қ. - жерде жатқан таяқшаға қырынан тұрады. Таяқшадан екі аяқпен секіру, секіруді жүрумен алмастыру. (6 рет).

7. * Б.қ. - аяқты айқастырып, еденде отыру, таяқты жауырын тұсында ұстайды. 1 - оңға бұрылу; 2 - б.қ.; 3 - солға бұрылу 4 - б.қ.-қа келу.

8. * Б.қ. - аяқты алшақ қойып, еденде отыру. Таяқша аяқтың астында жатады. 1 - демді ішке тартып, таяқшаны аяқпен ал ға домалату. 2 - демді шығарып, таяқшаны аяқпен төмен қарай домалату. (6-8 рет).

   9. ** Б к - таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды төмен түсіріп тұрады. 1-2 - аяқтықұшымен жартылай отыру тізені екі жаққа қарай созып, арқаны түзу ұстау, демді ішке тарту. 3-4 - б.қ.-қа келіп, демді шығару. (6 -7 рет).

   10. ** Б.қ. - аяқ сәл алшақ, таяқша алда 1 - таяқшаны өзіне қарай тартуі демді ішке тарту. 2 - таяқшаны өзінен қарай итеру, демді ауыз арқылы шығару. (6 рет).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Бір-бірінің артынан жүріп келе жатып тізені жоғары көтере,

аяқты алға соза жүру.

«Альпинистер» тәрізді жолдорбаны арқаға асып алып, гимнастикалық қабырғаның бірінші аралығынан екінші аралығына ауыса өрмелеу.

Шығыршық ішінен жұптасып өту.

«Табын», «Мысықпен тышқандар», «Шопан мен бір отар қой» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Ертегі» ойыны ойнатылады.

32*-33**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• «Туристер» тәрізді жолдорбаны иыққа іліп, арқаға асып алып жүру, жүгіру.

• Еденге бірнеше қатар етіп төселген тақтайша мен гимнастикалық таяқтар арқылы секіру.

** Қатарда тұрып допты еденге соққаннан соқ лақтыру. ** Доға астынан еденге қолын тигізбей тура жөне бір бүйірмен өту.

IV апта. 34-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекті сапта бірінің артынан бірі белгі бойынша тоқтап жөне бағытты өзгерте жүру, тапсырмаларды орындай, бұрыштарды кеспей, жұптасып жүру, жүгіру дағдыларын қалыптастыруды жалғастыру; бірнеше сапқа тұру.

Белгіленген орынға биіктіктен секіруді; гимнастикалық орындық үстінде қырымен аяқты аяқтық жанына қоя жүруді; жүгіріп келіп биіктікке секіруді; допты ал ыстан әртүрлі қалыпта: кеуде тұсынан, бастан асыра лақтыруды; топ болып еденге қолды тигізбей бірнеше шығыршықтың ішінен өтуді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: К - 20-30 см заттар,ойыншықтар, биікке іліп қоятын заттар, доптар, шығыршықтар.

I бөлім. Бір қатар сапқа тұру, дене тұлғаларын дұрыс ұстау тұру қалыптарын тексеру; әртүрлі бағытта алға, артқа жүру, жүгіру, шашырап жүгіру, ұлттық би элементтерін орындау, бір I және бірнеше тізбекке тұру және жұп болып жүру, жүгіру.

II бөлім. Жұп болып тұрып орындалатын жалпы. дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - негізгі тұрыс. Бір-біріне қарап, қол ұстасып тұру. 1 - қолды екі жаққа созу; 2 - қолды жоғары көтеру, аяқтықұшымен тұру, демді ішке тарту, 3 - қолды екі жаққа созу. 4 - б.қ.-қа келіп, демді шығару. (6 рет).

2. Б.қ. - негізгі тұрыс. Бір-біріне теріс қарап, қол ұстасып тұрады.

1 - қолды екі жаққа созу. 2 - қолды жоғары көтеру, аяқтықұшымен тұру, демді ішке тарту, 3 - қолды екі жаққа созу. 4 - б.қ.- қа келіп, демді шығару. (6 рет).

3. Б.қ. - бір-біріне қарап, қолдарын айқастырып ұстап тұрады, аяқ иық деңгейімен бірдей. 1 - қолды жібермей ұстап оңға бұрылу. 2 - б.қ.; 3 - солға бұрылу; 4 - б.қ.-қа келу. Әр жаққа 5 реттен орындау.

4. Б.қ. - қол созым қашықтықта бір-біріне теріс қарап тұру, аяқ иық деңгейімен бірдей. 1 - төмен иілу (тізені бүкпеу). 2 - Қолымен сирағын құшақтау. 3 - аяқтарының арасынан бір-біріне қарау. 4 - б.қ.-қа келу. 6-7 рет.

5. Б.қ. - қол ұстасып, бір-біріне теріс қарап тұру. 1-2 - бір бала алға иіледі, екіншісі оның арқасына сүйеніп, артқа иіледі.

- қимылдарын ауыстырады. Иілу кезінде басты түзу ұстап, аяқты көтермеу керек. (4 рет).

6. Б.қ. - бір-біріне аяқтарын созып (бірінші бала табандарын екінші баланың табандарының арасына қояды) отыру; 1-2 - біреуі шалқалай жатады, келесі бала оны аяғынан ұстап тұрады. 3-4 -

•Б.-қа келу. Осы қимылды келесі бала орындайды. (6 рет).* Б.қ. - бір-біріне аяқтарын созып, табандарын тіреп, шал қадан жату. Аяқтарын соза, біресе оқ, біресе сол аяқты кезекке зек көтеру. Жаттығуды орындау барысында «оқ аяқты жоғары көтер», «сол аяқты жоғары көтер», «төмен түсір» деген сөздерді айтып тұру. (6-8 рет).

7. * Б.қ. - бір-біріне қарама-қарсы қол ұстасып, табандарымен еденді тіреп, аяқтарын неғұрлым алшақ қойып отыру. 1 - қолды жібермей ұстап оңға еңкею; 2 - б.қ. 3 - солға еңкею. 4 - б.қ.-қ; келу. Әр жаққа 5-6 реттен орындау.

8. * Б.қ. - аяқтарын тізеден бүгіп, еденге табандарымен тіреліп, қолдарымен арт жақтан таянып, бір-біріне қарама-қарсы отырады. 1-4 - кезек-кезек аяқтарын жазу, бүгу. (6-8 рет).

9. ** Б.қ. - бір-бірінен 1 м арақашықтықта негізгі тұрыспен (қалып) тұру, екеуінің ортасын жіп бөліп жатады. Бір аяқпен бір біріне қарай жіпке дейін секіріп жүру. Жіпті екі аяқпен секіріп өтіп, орындарын ауыстырады. Бір жаққа оқ аяқпен, бір жаққа сол аяқпен секіреді. (3-4 рет).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Жұп-жұбымен бағытты өзгертіп жүгіру.

«1-2-3» деп санап, бірнеше және бір тізбекке тұру, залдың бұырыштарын қиып өтпей, қарқынмен жүгіру.

20-30 см биіктіктен белгіленген жерге секіру.

«Ордағықасқыр», «Шұңқырарқылысекіру», «Арқантартыс» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Үш жаттығу» ойыны ойнатылады «Көпіршік» тыныс алу жаттығулары орындалады.

35-36**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

* Гимнастикалық орындық үстінде бір бүйірмен аяқты аяққа тигізіп жүру, ортасына келгенде отыру, тұру және әрі қарай жүру.

«Биікке ілінген затқа қолыңды тигіз» секіру жаттығуы: жүгіріп келіп екпінмен биіктікке секіру.

** Әртүрлі қалыпта: кеуде тұсында ұстап, бастан асыра допты алысқа лақтыру.

** Еденге қол тигізбей топпен қатарынан тұрған 4-5 шығыршық (шығыршықтардың арақашықтығы 1 м) ішінен өту.

Желтоқсан I апта. 37-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Балаларды тізбекте тоқтамай 2 минут жүгіруге; шашырап жүгіруге, жүгіріп жүріп жетекшініңтапсырмаларын орындауға; жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгертіп жүгіруге; алға, артқа, бір бүйірмен аяқты-аяққа қойып жүруге жаттықтыру.

Сақинаны нысанаға дәл тигізіп лақтыруды; орындық, доға астынан еңбектеп өтуді; құм толтырылған дорбашаны көлбеу қойылған шығыршық ішіне лақтыруды; бір орында табанмен тіреліп, арқандыасылаұстаптұруды; гимнастикалықорындықта отырып, башпайларды бүгіп-жазып, «жұлдызқұрт» жаттығуын орындауды; табанмен қысқа таяқты алдыға, артқа домалатуды үйрету.

Қимыл үйлесімділігін дамыту.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: Ь - 30-40 см етіп қойылған орындық, тақтайша, диаметрі 10-15 см кішкентай сақиналар, сақиналарды кигізуге арналған тіреуіш, доға, құм толтырылған дорбаша, арқан, қысқа таяқшалар, дабыл, ысқырық.

I бөлім. Жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгертіп жүгіруге; алға, теріс қарап және бір бүйірмен аяқты аяққа қойып жүру; жануарлардың қимылдарын келтіріп жүгіру; тізбекте 2 минут тоқтамай жүгіру; шашырап жүгіру; жүгіріп жүріп түрлі тапсырмаларды орындау; 2-3 тізбекке тұру.

II бөлім. Кішкентай сақинамен орындалатын жалпы, дамыту жаттығулар.

1. Б.қ. - қолды екі жанында (сақина оққолда) ұстап, аяқты сәл алшаққойып тұру. Сақина ұстаған қолды оқ жаққа созып, арт жақпен әкеліп, сақинаны сол қолға салу және б.қ.-қа келу. (6 рет).

2. «Ең биік шақырам» жаттығуы. Сақина екі шетінен ұстап, төмен түсіріп тұру, аяқ сәл алшаққойылады. 1 - екі қолмен сақинаны кеуде тұсына әкелу; 2 - қолды жоғары көтеру; 3 - аяқтықұшына көтеріліп, «Ең биік шақырам» деп айтады. 4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет).

3. «Сақинаны жерге қойып, қайтадан ал» жаттығуы. Б.қ. - сақинаны кеуде тұсына ұстап, аяқты иық деңгейімен бірдей қою. 1 - қолды алға созу; 2 - тізені бүкпей, алға иілу; 3 - сақинаны еденге өзінің алдынан алыстау қою; 4 - б.қ.-қа келу. 1 - қолды алға созу; 2 - тізені бүкпей, алға иілу; 3 - сақинаны алу; 4 - б.қ.- қа келу. «Сақинаны еденге қой», «Сақинаны ал» деген сөздерді айтып тұру.

4. «Билейік» жаттығуы. Б.қ. - жұп болып тұрып, сол қолын қарсы тұрған баланың беліне қою, сақина ұстаған оқ қолды төмен түсіріп тұру. 1 - шетке бірінші бала сол аяғымен, екінші бала оқ аяғымен бір адым жасайды. 2 - екеуі де оқ қолдарын көтеріп, сақиналарын бір-біріне тигізеді. Әр жаққа 6-8 рет орындау.

5. * «1, 2, 3 - сақинаны көрсет» жаттығуы. Б.қ. - 1 м ара- қашықтықта сақинаны кеуде тұсында ұстап, бір-біріне теріс қарап тұру, 1 - шеңберді жанымен созып көтеріп, сақинаны бір-біріне көрсету. 2 - б.қ.-қа келу.

6. * «Сақинаны аяғыныңұшына кигіз» жаттығуы. Б.қ. - сақинаны кеуде тұсында ұстап, аяқты ашып отыру. 1 - алға иіліп, оқ аяқтықұшына сақинаны кигізу. 2 - б.қ.-қа келу. 1 - алға иіліп, сақинаны сол аяқтықұшына кигізу. 2 - б.қ.-қа келу. 3 - алға иіліп, сақинаны шығару. 4 - б.қ.-қа келу. (4 реттен).

7. * «Абайла, бұрылыс!» жаттығуы. Б.қ. - аяқты сәл ашып, сақина ұстаған қолды кеуде тұсында ұстап отыру. 1 - қолды алға созып, «ж-ж-ж» деп, автомобиль жүргізгендей кейіп таныту. 2 - «бұрылыс» деген белгі бойынша денені солға бұру; 3 - б.қ.-қа келу. 1 - қолды алға созып, «ж-ж-ж» деп, автомобиль жүргізгендей кейіп таныту. 2 - «бұрылыс» деген белгі бойыншаденені оңға бұру; Тізені бүкпей, аяқты қозғамау керек. 3 - б.қ.-қа келу. (8 рет).

8. ** «Кім шапшаң» эстафетасы. Б.қ. - екі тізбекке тұрып, сақинаны төмен түсіріп ұстап тұру. Педагогтің белгісімен жүгіріп барып, сақинаны тіреуішке кигізіп, қайтадан орнына қайтып келіп, эстафетаны келесі балаға беру.

9. ** «Кім жылдам?» жаттығуы. Сақинаны еденге қою. Сақина айналасында еркін секіру. Педагогтің белгісі бойынша сақинаны алып, оны жоғары көтеру. Демді ішке тартып: «Мен», - деп, демді шығару.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгертіп жүгіруге; алға, теріс қарап және бір бүйірмен аяқты аяққа қойып жүру.

Сақинаны нысанаға лақтыру.

Биіктігі 30-40 см етіп қойылған орындық, таяқша, доға астынан еңбектеп өту.

«Жалаушадан ары лақтыр», «Ақшы мен қоян», «Алып көр!» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Доп кімде?», «Үш жаттығу» ойындары ойнатылып, тыныс алу жаттығулары орындалады.

38*-39*-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

* Түрлі тапсырмаларды жүгіріп жүріп орындау.

Көлбеу қойылған нысанаға, шығыршыққа құм толтырылған дорбашаны лақтыру (арақашықтығы 4-5 м).

** Бір орында табанмен тіреліп, арқанды асыла ұстап тұру Қалпы.

Табанмен қысқа таяқшаны алға, артқа домалату.

II апта. 40-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Кедергілер арасымен қаздық жүрісімен жүруге, бір-бірінің артынан еңбектеп жүруге; шеңбер бойында қол ұстасып, шашырап жөне тоқтамай жүгіруге жаттықтыру. Оқ және сол қолмен допты алысқа лақтыруды; допты басымен итеріп, алға жер бауырлап жүруді; құм толтырылған дорбашаны басқа қойып, текшелер мен кеглилерден аттап өтуді; заттай арасынан екі аяқпен секіріп жүруді; шығыршықты тігінен ұстап тұрып, онық ішінен сәл еңкейіп өтуді: кедергілер арасымен шайбаны хоккей таяғымен алып жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: доптар, құм толтырылған дорбаша, кеглилер, текшелер, шайба, хоккей таяғы.

I бөлім. Кедергілер арасымен қаздық жүрісімен және бір- бірінің артынан еңбектеп жүру. Шеңбер бойында белгі бойынша бағытты өзгерте және шашырап жүгіру; педагогтің белгісімен жүгіруді тоқтату.

II бөлім. Текшелермен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары (Балалар шеңбер құрып, дөңгеленіп тұрады).

1. Б.қ. ^_ негізгі тұрыс, текше ұстап, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 ^- колды алға созып, текшелерді 3 рет бір-біріне ұру. 2 - д _к. 3 - қолдарын жоғары көтеріп, қолдарына қарап, текшелерді «1-2-3» деп, бір-біріне ұру. 4 - б.қ. (дауыстап санау); (6-8 рет).

2. Б.қ. ^_ аяқты сәл алшақ қойып, қолды жоғары көтеріп тұру - 1 ^_ оңға иіліп, текшелерді «1-2-3» деп, бір-біріне ұру. 2 - б.Қ- 3 - солға иіліп, текшелерді «1-2-3» деп, бір-біріне ұру. 4 - б.қ. (дауыстап санау). (6-8 рет).

3. Б.қ. - аяқты иық кеңдігімен бірдей қойып, екі қолды жанына қою, текше еденде тұрады. 1 - иіліп, текшені сол қолмен алып, оқ аяқтық жанына қою. 2 - түзеліп тұрып, қолды белге қою. 3 - иіліп, текшені оқ қолмен алып, сол аяқтық жанына қою. 4 - түзеліп тұрып, қолды белге қою. 1 - иіліп, текшені сол қолмен алу; 2 - б.қ. 3 - иіліп, текшені оқ қолмен алу. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

4. Б.қ. - шеңбер бойында аяқтарын ашып, қолдарын тізелеріне қойып отыру. 1 - алға иіліп, текшені өзінен алыстау жерге қою; 2 - б.қ.; 3 - иіліп, текшені алу; 4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

5. Б.қ. - аяқты сөл ашып, қолды текшемен алдыға қойып отыру. 1 - қолды жоғары созып, шалқадан жату. 2 - б.қ.; 3 - қолды екі жаққа созып, шалқадан жату. 4 - б.қ.-қа келу. Аяқты еденнен көтермеу керек.,(6-8 рет).

6. Б.қ. - аяқ сөл алшақ, текшелер еденде. 1-2 - тізе бүгіп сәл отыру, арқа түзу, текшелерге тигізу. 3-4 - б.қ. (6 рет).

7. * Б.қ. - аяқ иық деңгейінде, текшені екі қолмен ұстап, алдыға созып ұстау. 1 - оқ (сол) аяқты көтеріп, текшені аяқтыңұшына тигізу. 2 - б.қ. Аяқты бүкпеу, аяқтықұшын созу. (6 рет).

8. * Б.қ. - текшені төмен ұстап, негізгі тұрыспен тұру. 1 - оқ аяқты көтеріп, оқ қолды артқа созу; 2 - сол қолдық шынтағын °Ћ аяқтық тізесіне тигізу; 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша оқ қолмен орындау. (6 рет).

9. ** Б.қ. - қолды жанына қойып, аяқты алшақ қойып тұрады. 1 ~ аяқты алшақ қойып, қайтадан біріктіріп секіріп, текшелерді бір-біріне соғу. 2 - б.қ.-қа келу. Баяу қарқынмен 4 рет, жылдам қарқынмен 4 рет орындау.

10. ** Шеңбер бойы тұрып, қолдарын бір-бірінің иығына қойып (қолдарын созып) тұрады. Шеңберді айнала толқын тәрізді қимылдар жасайды.

Негізгі Қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Тоқтамай қысқа және үлкен адыммен 1,5-2 минут жүгіру.

Бағытты өзгерте жүгіру, тоқтап, қайта жүгіруді жалғастыру.

Допты оқ, сол қолмен алысқа лақтыру.

3-4 м қашықтыққа допты баспен итере еңбектеу.

«Ең мерген кім?», «Қуаласпақ», «Лақтыр да, қағып ал» қи мыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. «Үр, тоқпақ!» ойыны.

41*-42**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Басына құм толтырылған дорбашаны қойып, кегли, текшелерден аттау.

Заттардың арасымен екі аяқпен секіріп өту. ( Арақашықтығы 4-5 м).

Шығыршықты тігінен ұстап тұрып, оның ішінен сөл ғана иіліп өту.

Тігінен қойылған шығыршық арқылы өту.

Хоккей таяғымен шайбаны кедергілер арасынан алып жүру

III апта. 43-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Тізбекте жүруді, қысқа жіп -«бұрымды» әртүрлі қалыпта: бастан асыра көтеріп, желке тұсын - ұстап жүруге; жұп болып жөне қысқа жіп - «бұрымның» ұшы нан ұстап, қарама-қарсы жаққа жүруге, жүгіруге; жұп болып секіруге жаттықтыру. Еденде жатқан арқан немесе жіптіңүстімен тура жөне бір бүйірмен жүруді; гимнастикалық орындық немесе бөрене үстінде допты еденге, жерге оқ жағынан соғып, жүруді; еденде жатқан сатының екі жақтауынан ұстап еңбектеп жүруді; шығыршық ішімен тура және бір бүйірмен өтуді; арақашықтықтары 50 см-ден еденге төселген 5-6 жіп арқылы екі аяқпен секіруді; кедергілер арасымен допты аяғымен теуіп жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: қысқа жіп, арқан, гимнастикалық орындық, доп, баспалдақ шығыршық, жіп.

I бөлім.

Тізбекте жүру; жануарлардың (аю, қоян, кенгуру, т.б.) қимылдарын келтіру; қысқа жіп - «бұрымды» әртүрлі қалыпта:

бастан асыра көтеріп, желке тұсында ұстап жүру; жұп болып ясәне қысқа жіп - «бұрымның» ұшынан ұстап, қарама-қарсы аяққа жүру, жүгіру; секіруді; шоқырақтап жүгіру; бірнеше тізбекке тұру.

II бөлім. Жіппен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды жіппен төмен түсіріп тұру. 1-4 - жіпті саусақтарымен жинап, оны оқ және сол жаққа қозғалту (жылжыту). (4 рет).

2. Б.қ. - негізгі тұрыс, жіпті төмен түсіріп тұру. 1 - жіпті керіп ұстап, жоғары көтеру, оқ аяқты артқа созу, демді ішке тарту; 2 - б.қ., демді шығару. Осылайша сол аяқпен орындау. (6 рет).

3. Б.қ. - жіпті оңқолда ұстап, бір бүйірмен тұру. 1 - қолды созып, жоғары көтеру, жіпті сол қолға ауыстыру, демді ішке тарту. 2 - б.қ.-қа келу, демді шығару. 3 - қолды жайлап созьщ, жоғары көтеру, жіпті оқ қолға ауыстыру, демді ішке тарту. 4 ~ б.қ.-қа келу, демді шығару. (4-5 рет).

4. Б.қ. - негізгі тұрыс, жіпті жоғары көтеріп тұру. 1-4 - жіпті саусақтарымен жинап, оны оқ және сол жаққа қозғалту. (4 рет).

5. Б.қ. - негізгі тұрыс, жіпті жоғары көтеріп тұру. 1 - оқ аяқты тізеден бүгіп, жоғары көтеру. 2 - жіпті көтеріп тұрған тізеніңүстіне қойып, қолды артқа тығып, бір аяқпен тұрып, 10-ға дейін дауыстап санау.

6. Б.қ. - қолды шынтақтан бүгіп, өкшемен отыру, терең демді ішке тарту. 1 - алға иіліп, жіпті өзінен алыстау жерге қойып, демді шығару. 2 - б.қ. (5-6 рет).

7. * Б.қ. - н.қ. бел тұсында жіптің шетінен ұстау. 1-2 - сәл отыру, өкшені көтеру, арқа түзу, жіпті алға созу; 3-4 - б.қ. (5 рет).

Жіпті ұстап, тізбекте тыныс алуға арналған қосымша тапсырмаларды орындап жүру.

2. * Б.қ. - жіпті жоғары көтеріп, аяқты айқастырып отырып, демді ішке тарту. 1 - алға иіліп, жіпті өзінен алыстау жерге қойып, демді шығару. 2 - б.қ. 3 - иіліп, жіпті алып, демді шығару. 4 - б.қ. (6 рет).

3. ** Б.қ. - екі жағынан керіп ұстаған жіпті жоғары көтеріп, шалқадан жату. 1 - аяқты жоғары көтеріп, жіпке тигізу. 2 - б.қ. (6 рет).

4. ** Б.қ. - қолды төмен түсіріп, негізгі тұрыста тұру. Жіпті еденге созып тастау. Жіп арқылы оқ аяқпен 10 рет, сол аяқпен 10 рет секіру.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Жерде жатқан арқан, жіптіңүстімен тура және оқ (сол) бүйірмен жүру.

Бөрене не гимнастикалық орындық үстімен допты оқ жағынан еденге соғып жүріп өту.

Жерде жатқан баспалдақтық екі жақтауынан ұстап, еңбектеп жүру.

«Мерген», «Қызыл танау Аязата», «Ұстап үлгер» қимылды ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Қайда тығылғанын тап», «Кемпірқосақ» ойындары ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

44*-45**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Шығыршық ішінен тура жөне оқ жөне сол бүйірмен өту.

• Арақашықтықтары 50 см жерде жатқан 5-6 жіптен оқ, сол аяқпен секіру.

Кедір-бұдыр тақтай үстінде аяқтықұшымен жүріп өту.

Кедергілер арасымен допты аяқпен итере алып жүру.

IV апта. 46-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Музыканың сүйемелдеуімен жүру; бір тізбекті сапта бағытты өзгертіп, кең адымдап, аяқтықұшымен, табанның ішкі жағымен жүруге, «жылан» жүрісімен және шашырап жүгіруге жаттықтыру.

Баяу қарқынмен 1,5 минуттай жүгіруге, аяқтықұшымен, өкшемен, сондай-ақ айналып жүруге жөне 3-4 м жерге дейін көзді жұмып жүруге жаттықтыру.

Гимнастикалық орындық немесе бөрене үстінде допты еденге, жерге сол жағынан соғып жүруді; допты еденге оқ және сол қолмен соғып жүруді, жіптіңүстінен екі аяқпен, оқ және сол бүйірмен секіруді, теннис шаригін қалақпен қағуды үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: гимнастикалық орындық, доп, шығыршық, 5-6 жіп, теннис шаригі мен қалағы.

1. бөлім. Музыканың сүйемелдеуімен орындалатын қимыл дағдыларын бекіту. Бірқалыпты (асықпай және ширақ адымдап) жүру, жүгіру. Аяқты тізеден жоғары көтеріп, алға адымдап жүру, көзді жұмып, жан-жағын бағдарлай алу және жүру, айналу.

Шеңбер бойына тұру.

1. бөлім. Таспамен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - таспаны төмен түсіріп тұру. 1-3 - қолды екі жаққа соза жайлап көтеріп, қол білезігін сілкілеп, таспамен толқын тәрізді қимылдар жасау. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

Дене тәрбиесі

Қыркүйек I апта. 1-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Балаларды сапқа тұрғызу, бір тізбекте саппен жүру, жүгіруге, бағытты өзгерте жүру, жүгіру және шашырап жүгіруге жаттықтыру. Жалпы дамыту жаттығулары мен негізгі қимыл-қозғалыс жаттығуларын орындау барысында тұлғаның дұрыс дамуын қалыптастыру. Екі аяқпен еденнен (жерден) батыл түрде серпіле секіруге жаттықтыру. Гимнастикалық орындық үстінде тұлғаны дұрыс ұстап жүруге үйрету.

Әртүрлі қалыпта допты домалату ептілігін дамыту.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: шығыршық, көлбеу қойылған тақтай, гимнастикалық орындық не бөрене, текшелер, доптар, асықтар.

I бөлім. Бір қатар сапқа тұру, дене тұлғаларын дұрыс ұстап тұру қалыптарын тексеру; бір тізбекті сапта қолдарын белге қойып, тізені бүкпей аяқтық ұшымен, өкшемен жүру, жүгіру; тізбекпен бағытты өзгерте жүру, жүгіру; бытырап жүру, жүгіру; бір тізбекте сап түзеп жүру; шеру жасап жүру.

II бөлім. Жалпы дамыту жаттығулары.

Негізгі тұрыс - екі өкшені бірге, аяқтық басын алшақ қойып тұру.

Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - қолды жан - жаққа созу, демді ішке тарту; 2 - қолды төмен түсіру, дем шыіғару.

Б.қ. - аяқтарын сәл алшақ қойып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 - басты оңға иіп, қолды төмен сырғытып тұсіру; 2 - б.қ.-қа келу. 3 - басты солға иіп, қолды сырғытып төмен тұсі- ру. 4 - б.қ. Бастапқы сәтте жай, содан соқ жылдам орындалады. (6 рет).

3. Б.қ. - аяқ сәл алшақ қойылып, қолды желке тұсында ұстау. 1 - денені оңға бұру, қол желке тұсында.; 2 - б.қ. 3 - денені солға бұру, қол желке тұсында.; 4 - б.қ. (6 рет).

4. «Гайканы бұрайық» жаттығуы. Б.қ. - аяқ алшақ қойылып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды алға созып, қолдық білезігін ішке қарай айналдыру. 2 - «Гайканы бұрап алайық» жаттығуы. Б.қ. - аяқ алшақ, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды алға созып, қолдық білезігін сыртқа қарай айналдыру.

5. «Ағаш жару» жаттығуы. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, екі алақанды бір-біріне қысып ұстап тұру. 1-3 - алға қарай серпіле еңкею - төмен еңкейіп, демді ішке тарту; 4 - б.қ. - дем шығару. (5-6 рет).

6. «Киіз дайындау үшін жүн сабау». Б.қ. - тізерлеп отыру, қол төмен; денені алға қарай еңкейтіп, «жүнді шыбықпен сабағандай» оқ жөне сол қолды кезек-кезек сермеу (6 рет).

7. * Б.қ. - қолды жоғары көтере созып, шалқалай жату. 1 - оқ аяқты түзу жоғары көтеру, қолдық саусақтарын аяқтық басына тигізу. 2 - б.қ.- қа келу. 3 - сол аяқты түзу жоғары көтеру, қолдық саусақтарын аяқтық басына тигізу; 4 - б.қ.-қа келу.

8. * «Доп секірді». Б.қ. - н.т., қол белде. 1-2 -3 - сол аяқпен секіру. 4-5-6 - оқ аяқпен секіру; 7-8-9 - екі аяқпен секіру (6 рет).

9. ** Б.қ. - н.т. қолды шынтақтан бүгіп кеуде тұсында ұстау. 1 - қолды жан-жаққа созу, демді ішке тарту; 2 - б.-қа келу, дем шығару. (Шынтақты төмен түсірмеу). (6 рет).

10. ** Тізбекпен жүру. Қолды алдыға, артқа сермеу. Қолды қарқынды түрде жоғары көтеру. Демді ішке тарту, дем шығару.І Қолды жеңіл төмен түсіру. 30 сек.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Аяқтық ұшымен тізені сәл бүге жай жүгіру. (2-3 қадамнан соқ, демді ішке тарту, 3-4 қадамнан соқ демді шығару).

Шығыршықтан-шығыршыққа екі аяқпен тура және бүйірмен секіру -

Көлбеу қойылған тақтай үстімен еңбектеп жүру.

«Қақпан», «Қазым-қазым», «Орныңды тап» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. Қимыл-қозғалысы аз «Кімнің дауысы?» ойыны ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

2*-3**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары. ,

*Аяқты айқастыра адымдап жүру.

Тізерлеп отырып, жатып бір-біріне допты оқ (сол) қолмен домалату.

**Гимнастикалық орындық, бөрене үстінде текшелерді аттап (кедергілер арқылы) жүру.

**Гимнастикалық қабырғаға өрмелеу.

II апта. 4-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекті сапта аяқ пен қол қимылын үйлестіре кең адымдап, алға және артқа қарай жүруге жаттықтыру. Тепе-теңдікті сақтап жүруге үйрету.

Бөрене, гимнастикалық орындық үстінде тепе-теңдікті сақтап жүруге үйрету.

Допты жоғары лақтырып, екі қолмен қағып алуға жат- тықтыру.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: арқан, жалауша, кегли, текшелер, 25x35 см мата.

I бөлім. Балалардың бойларына қарай бір қатар етіп тұрғызу. Ұйымдастыру жұмыстарын өткізу. Тізбекпен аяқ пен қол қимылын үйлестіре тізені жоғары көтеріп, аяқтық ұшы және өкшемен жүру, қолды белге қойып, музыканың ырғағына сәйкес тарсылдатып жүру. Жүгіруді жүрумен алмастыру; алға және артқа қарай кең адыммен жүру.

Бірнеше топқа бөлініп тұру. Жаттықтырушы әр топқа бастаушы тағайындайды. Сабақ барысында қажет болатын заттар: жалауша, кегли, текшелер, т.б. орындары белгіленеді, орындарына қойылады.

II бөлім. Жалпы дамыту жаттығулары:

1. «Қанат қағу» жаттығуы. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. Қолдарын асықпай алдыға созып айқастыру, осылайша артына созып және жоғары көтеріп айқастыру. Алдыға еңкейіп, қолдық білезігін сілкілеу. (6 рет).

2. «Маятник тілі». Б.қ. - аяқты сөл алшақ қойып, қолдарын төмен түсіріп тұрады. Төмен еңкейіп, денені оқ жөне сол жаққа кезек-кезек үздіксіз қозғау. Әр жаққа 4 реттен орындалады.

3. Б.қ. - өкшені біріктіріп, аяқтық ұшын бөлек қойып, қолды белде ұстап тұрады. 1-2 - қолды алға созу отыру; 3-4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет орындау).

4. Б.қ. - малдас құрып еденге отыру, қол желкеде. 1 - оңға бұрылу, демді ішке тарту. 2-6. қ-қа келу, демді шығару. 3 - солға бұрылу, демді ішке тарту. 4-6. қ-қа келу, дем шығару.

5. Б.қ. - аяқ иық деңгейінде, текшемен қол төмен. Текше сол қолда. Алға, төмен қарай еңкейіп, текшені оқ аяқ артынан екінші қолға ауыстыру. б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

6. Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды белге қою. 1-2 - қолды алға созып, отыру; 3-4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

7. * Б.қ. - қолдарын екі жанына қойып, шалқалай жатады. 1 - оқ аяқты жоғары көтеру; 2 - б.қ. 3 - оқ аяқты оңға созу; 4 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен орындау. «Жоғары», «оқ (сол) жаққа» деген сөздерді айтып тұру. (6 рет орындау).

8. * Б.қ. - малдас құрып еденге отыру, алма оқ қолда. Оқ жаққа еңкейіп текшені өзінен неғұрлым алыс қойып, б.қ-қа келу. Осылайша сол жақпен орындау. Әр жаққа 5-6 рет қайталау.

9. ** Б.қ - қолды екі жанында ұстап, шалқалай жату, текше оқ қолда.

Сол аяқты бүкпей жоғары көтеріп, текшені сол аяқтық астымен оқ қолға ауыстыру. Осыны оқ аяқпен орындау. (6-8 рет орындау).

10. ** Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды белге қою. 1-3 - бір орында тұрып секіру. (4 рет). Бір орында тұрып жүру, тыныс алу жаттығуларын жасау.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары:

Кең адымдап алға жүру, қол ұстасып жүгіру жөне теріс қарап жүру, жүгіру.

Еден үстінде жатқан арқан үстімен қолға текше ұстап тепе - теқдік сақтап жүру.

Бір орнында тұрып ұзындыққа секіру.

«Доппен соғу», «Адасқан доп», «Күн мен тұн» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. Қимыл-қозғалысы аз «Дауысынан таны» ойыны ойнатылып, тыныс алу жаттығулары орындалады.

5*-6**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары:

*Тізені сәл бүге, сәл отырып, алға ұмтыла жүру.

*Бөрене не гимнастикалық орындық үстімен жүру, қолды жан-жаққа созу, ортасында 360°-қа бұрылу.

** Допты жоғары лақтырып, екі қолмен қағып алу. (7-10 рет).

** Башпайлармен матаны жиырып жинау.

III апта. 7-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Заттардың арасымен жүру, жүгіруге, заттардан аттап жүруге және секіруге жаттықтыру. Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап жүруге жаттықтыру. Көлбеу қойылған тақтай үстімен тепе-теңдік сақтап жүруге; гимнастикалық орындық үстінде қысқа секіртпенің екі ұшынан ұстап, қолды жоғары бастан асыра көтеріп, аяқтық ұшымен тепе-теңдік сақтап жүруге; заттардың үстінен екі аяқпен секіруге үйрету; көлбеу қойылған тақтай үстімен аяқтық ұшымен жүгіріп шығып, жүгіріп түсу; гимнастикалық орындық үстінде қол ұстасып, бір қырымен жүру; секіртпемен еркін секіру.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: гимнастикалық орындық, көлбеу қойылған тақтай, қысқа секіртпе, доп, 5-6 зат, ойыншықтар (џ-15-20 см.)

1. бөлім. Бір қатар сапқа тұрғызу, дене түзілісін бақылау және түзелу. Заттардың арасымен жүру, заттарды аттай жүру; қолды шынтақтан бүгіп, денені сәл алға қарай еңкейтіп, бір тізбекте бір қалыпты жүгіру, жүгіруді жүріске алмастыру.

2. бөлім. Секіртпемен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары

1. Б.қ. - екіге бүктелген секіртпенің екі ұшынан ұстап, қолды төмен түсіріп тұрады. 1 - секіртпені керіп, қолды алға созу.

2 - жоғары көтеру. 3 - қолды алға созу. 4-6. қ-қа келу. (6-8 рет орындау).

2. Б.қ. - аяқ иық деңгейінде, секіртпені желке тұсында ұстап тұру. 1-3 - оңға бұрылу. 4 -б.қ.-қа келу. Осылайша сол жақпен орындау. Әр жаққа 5-6 реттен.

3. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып тұрып, секіртпенің екі шетінен ұстап, қолды арқа жақта ұстау. 1-2 - алға қарай еңкею, артқа шалқаю, қолды артқа созу, жоғары көтеру; басты тура ұстау. 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

4. Б.қ. - негізгі тұрыс, секіртпенің екі ұшынан керіп ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - тізені екі жаққа аша сәл отыру, қолды жоғары көтеру; 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

5. Б.қ. - етпетінен жату, секіртпені екі ұшынан керіп, бастан жоғары ұстау. 1-3 - артқа қарай шалқайып, секіртпені жоғары көтеру; 4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет).

6. 

   Б.қ. - аяқты алға созып отыру, секіртпені желке тұсында ұстау; 1 - алға еңкею, секіртпені аяқтық ұшына тигізу; 2 - б.қ.- қа келу. Еңкейген сәтте демді ішке тартып, аяқты созғанда демді шығару. (6 реттен орындау).

* Б.қ. - қолды бастан асыра созып, шалқадан жату. 1 - қолды, аяқты жоғары көтеріп, аяқтық ұшын секіртпеге тигізу; 2 - б.қ.-қа келу. (6-8 реттен орындау).

* Б.қ. - қолды бастан асыра созып, шалқадан жату. 1 - қолды жоғары созу, аяқты жоғары көтеріп, аяқты секіртпенің ар жағына өткізу. 3 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

2. Б.қ. - негізгі тұрыс; екі бүктеулі секіртпені төмен ұстап тұру; 1-2 - қолды жоғары көтеріп, секіртпені арқаға түсіру. 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

3. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, секіртпені екі бүктеп ұстап тұру. Секіртпені еденге параллель түрде айналдырып, секіртпе арқылы оқ (сол) аяқпен кезек-кезек секіру. (5-6 рет орындау).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары:

Аласа заттарды аттап, бір-бірінің артынан адымдап жүгіру.

Секіртпе ұстаған қолды жоғары көтеріп, гимнастикалық орындық үстінен аяқтық ұшымен тепе-теңдік сақтап жүріп өту.

Екі аяқпен 5-6 зат (15-20 см) үстінен секіру.

«Шеңбер бойындағы доп», «Түйілген орамал», «Жалаушаға кім бұрын жетеді?» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

«Кім кетті?» қимыл-қозғалысы аз ойын ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

8*-9**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Бір тізбек болып келе жатып, бұйрық бойынша екі тізбек жасап жүру.

• Көлбеу қойылған тақтай үстінде аяқтық ұшымен жүгіріп шығу, жүгіріп түсу.

** Гимнастикалық орындық үстінде қол ұстасып, бір бүйір мен жүріп өту.

** Еденде жатқан секіртпе үстінен жөне екі бала секіртпенің екі шетінен ұстап, екі жаққа теңселтіп қозғап тұрған секіртпенің үстінен еркін секіру.

IV апта.10-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Ойын тапсырмаларын орындау барысында қалыпты тепе-теңдікті сақтап, аяқты тізеден жоғары көтеріп жүруге, жүгіруге жаттықтыру. Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап және тізбекте жұп болып жүруді үйрету. Допты домалату және лақтыруға жаттықтыру; бір орында тұрып, екі аяқпен жоғарыда ілініп тұрған затка қолдық ұшын тигізіп секіру.

Тізбекте жұп болып және 2-3-тен сап түзеп жүруге; бір-біріне екі қолмен допты домалатып беруге; бадминтонның қалақшасына допты салып, оны құлатпай мәреге жеткізуді; тізерлеп отырып, оңға және солға отыруды; гимнастикалық орындық үстінде тартылуды; допты лақтырып және қағып алуды; бір орнында тұрып екі аяқпен секіруге үйрету.

Ептілік пен қимыл үйлесімділігін дамыту.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: доп, бадминтон қалағы, кішкентай доптар, гимнастикалық орындық, қоқырау, үлкен гимнастикалық доптар.

1. бөлім. Балалардың бойларына қарай бір қатар етіп тұрғызу. Ұйымдастыру жұмыстарын өткізу. Жүру, жүгіру жаттығулары. Шеңбер бойы жүру және жүгіру. Табанның ішкі қырымен жүру. Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап және тізбекте жұп болып жүруге жаттықтыру. Тізбек болып жүру барысында екі түсті жалауша, гимнастикалық доптар мен кеглилерді пайдалануға болады.

2. бөлім. Үлкен гимнастикалық доппен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

   1. Б.қ. - қолды санға қойып, аяқты еденге тіреп, денені түзу ұстап доптық үстіне отыру. 1 - басты оқ иыққа ию; 2 - б.қ; 3 - басты сол иыққа ию; 4 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет орындау).

   2. * Б.қ. - қолды төмен түсіріп, аяқты бүгіп, доп үстінде шалқалай жату. 1 - қолды жоғары көтеру; 2 - алақанға қарап, саусақтарын қимылдату. 3 - б.қ.-қа келу. (8 рет орындау).

   3. * Б.қ. - доптық үстінде отыру, қол төмен түсірулі. 1 - оқ иықты көтеріп, сол қолды доптық үстімен төмен сырғанатып түсіру; 2 - б.қ.-қа келу. 1 - сол иықты көтеріп, оқ қолды доптық үстімен төмен сырғанатып түсіру; 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

   4. Б.қ. - қолды белге, аяқты еденге қойып, денені түзу ұстап Доптық үстіне отыру. 1 - денені оқ жаққа ию; 2 - б.қ.; 3 - денені ^сол жаққа ию; 4 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет).

   5. Б.қ. - еденге табан және алақанмен тіреліп, доптық үстінде ішпен жату. 1 - аяқты түзу көтеру; 2 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет).

   6. Б.қ. - доптық құлағынан ұстап, үстінде отыру. 1 - аяқты созып, өкшені еденге тигізу; 2 - аяқты доптық жанына қою; 3 - аяқты неғұрлым доптық артына қарай созып, еденге аяқтық ұшын тигізу; 4 - б.қ.-қа келу. (4-5 рет).

   7. Б.қ. - көзді жұмып, шалқалай жатып, баяу орындалатын музыка тыңдау. (30 сек)

   8. * Б.қ. - аяқты еденге қойып, қолмен доп құлағынан ұстап, доптық үстінде отырып, жеңіл секіру. (30 сек)

   9. ** Б.қ. - қолды белге қойып тұру. Доп еденде жатады. Еденде жатқан допты айнала алдымен бір жаққа, сонан соқ екінші жаққа екі аяқпен секіру. 4-5 рет.

   10. ** Доптық құлағынан ұстап, доптық бір жағына, сонан соқ екінші жағына қарай айнала жүгіру. (30 сек)

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек жасап және тізбекте жұп болып жүруге жаттығу.

Екі қолмен допты бір-біріне домалату.

Бадминтон қалақшасына қойылған допты құлатпай мәреге жеткізу.

«Ақшы мен қоян», «Дөңгелекті көзде», «Қуаласпақ» қимыл - қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. «Бос орын» ойыны, дем алу жаттығулары.

Қимыл-қозғалысы аз ойындары ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

11*-12**- сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Тізерлеп тұрып, еденге оқ (сол) жамбасымен отыру.

Гимнастикалық орындықтың қырынан ұстап тартылу.

** Допты еркін лақтыру, қағып алу.

** «Қоқырауды сылдырлат» жаттығуы: орнында тұрып екі аяқпен секіру (қатарынан 4-5 рет).

Қазан I апта. 13-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Денені дұрыс ұстай білу дағдысын қалыптастыру.

Түрлі тапсырмаларды орындау арқылы жүру және жүгіру жаттығуларын қайталау.

Бір тізбек болып келе жатып, команда бойынша екі тізбек _жасап және тізбекте жұп болып жүруді бекіту. «Жылан» жүрісіне _Жаттықтыру. Гимнастикалық орындық үстімен тепе-теңдік сақтап жүруге; аяқты айқастырып алға қарай жүруге; допты бастан асыра екі қолмен лақтыруды; гимнастикалық орындық үстімен қол ұстасып (параллель) жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: гимнастикалық орындық, жіптер, доп, ойыншықтар, әр балаға 2 жалаушадан, қимыл - қозғалыс ойынына қажетті бетперделер.

1. бөлім. Бір қатар сапқа тұрғызу. Тізбекте түрлі тапсырмаларды орындай жүру және жүгіру жаттығуларын 1,5 минут көлемінде қайталау. Музыкаға сәйкес жүру, жүгіру, би элементтерін (аяқты аяқтық алдына қойып адымдау, қысқа, ауыспалы адым) орындау; тізбекте жұп болып және 2-3-тен сап түзеп жүру.

2. бөлім. Жалаушалармен орындалатын жалпы дамыту жат тығулары.

   1. Б.қ. - аяқ алшақ қойылып, жалаушаны ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1-3 - қолды жалаушамен алға созу, жоғары көтеру, жан-жаққа созу. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет орындау).

   2. Б.қ. - жалауша ұстаған қолды кеуде тұсында ұстап, ті- зерлеп тұру. 1 - қолды жоғары көтеріп, 3 рет жалаушаны бір- біріне соғып, тарсылдату; 2 - жоғары созыла, жалаушаға қарау; 3 - қолды жан-жаққа созу; 4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет орындау).

   3. Б.қ. - аяқ сәл алшақ қойылып, жалаушаны екі қолда ұстап, төмен түсіріп тұру. 1 - қолды алға созып, жалаушаға қарау;

2 - қолды оңға созу; 3 - қолды алға созу; 4 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол жақпен орындау. (6-8 рет орындау).

4. Б.қ. - аяқ сөл алшақ, жалауша ұстаған қолды жоғары көтеріп тұру. 1 - алға еңкейіп, жалаушаны аяқтық ұшына тигізу. 2 - б.қ.-қа келу, қолды төмен түсіру. (6 рет орындау).

5. Б.қ. - қолды төмен түсіріп, шалқалай жату. 1-2 - оқ аяқты сол қолды жоғары көтеру. 3-4 - б.қ.-қа келу. 1-2 - сол аяқты, оқ қолды жоғары көтеру; 3-4 - б.қ-қа келу. (6-8 рет).

6. * Б.қ. - 1-4 - аяқты сәл алшақ қойып, қолды төмен түсіріп (жалауша оқ қолда), түзу тұру. Оқ аяқты тізеден бүгіп, жайлап алға созып, жалаушаны тізенің астынан сол қолға ауыстыру. Осылайша сол аяқпен орындалады. (6-8 рет).

7. * Б.қ. - негізгі тұрыс, 1-4 - сол аяқпен алға төрт адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды алға созу; 1-4 - сол аяқпен арт қа төрт адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды жоғары созу; 1-4 - оқ аяқпен алға 4 адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды алға созу; 1-4 - оқ аяқпен артқа төрт адым жасап, жалауша ұстаған екі қолды жоғары созу. (4 рет).

8. ** Б.қ. - аяқты алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұрады

1 - қолды алдыға созып отыру; 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет орындау)

9. ** Б.қ. - аяқты сәл алшақ, қолды төмен. 1 - секіре аяқты алшақ қою, жалаушаны екі жаққа созу. 2 - б.қ.-қа келу. (3-4 рет).

10. ** Бірнеше бала 3-4 шығыршықты айнала қол ұстасып, көзді жұмып, 30-40 секунд шалқалап жату.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Бір тізбекті сапта және екі тізбекті сапта қол ұстасып, «жылан» жүріспен бір-бірін итермелемей жүгіру.

Гимнастикалық орындық үстімен қолды желкеде ұстап, аяқтық ұшымен жүру.

6 м қашықтықтағы ойыншыққа дейін жарыса еңбектеп жету, тұру, ойыншықты алу, кері қарай жүгіру.

«Теріс жүру», «Тышқан аулау», «Өзіңе жұп тап», «Кім жақсы секіреді?» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Тауып ал да, үндеме» ойыны ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

14*-15**- сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Шалқалап жатып, аяқты айқастыра алға жылжу.

• Жалаушалар арасынан еңбектеу, белгі бойынша жүруді жүгірумен, жүгіруді жүрумен алмастыра жүру, жүгіру.

** Бір-біріне қарама-қарсы екі қатарға тұрып, екі қолмен бастан асыра доп лақтыру (арақашықтығы 2,5-3 м).

** Қол ұстасып шыр айналу.

** Қатар қойылған екі гимнастикалық орындық үстінде қол ұстасып жүру.

II апта. 16-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Балаларды тізбекте жалауша, сылдырмақтар, ұрып ойнайтын кішкентай дабыл аспабын ұстап; тізбекте бағыт пен қарқынды өзгертіп жүруге, жүгіруге; шеңберге тұрып, жүру, жүгіру және қол ұстасып, келесі жаққа бұрылуға жаттықтыру; басқа дорбаны қойып, көтеріп қойған тақтайшалардан, баспалдақ таяқшаларын, текшелерді, доптарды баспай аттап өтуді үйрету; заттардың арасымен «жылан» жүрісімен жүру, жүгіру; гимнастикалық қабырғада өрмелеу; Допты оқ, сол қолмен алысқа лақтыру; допты жоғары лақтырып, Қол шапалақтап, екі қолмен қағып алуға үйрету.

" Табанға арналған түзету жаттығуларын сапалы орындау; ептілік пен тұрақты тепе-теңдік сақтау қабілетін дамыту. Қолданылатын құрал-жабдықтар: жалаушалар, шашақтар, музыкалық аспап - дабыл, бес тақтайша, ойыншықтар, баспалдақша, гимнастикалық орындық, ұсақ заттар (сіріңке қорапшалары, таяқшалар, бүршіктер, қақпақтар, т.б.), құм толтырылған дорбаша, доптар.

1. бөлім. Бойларына қарай сап түзеп тұрып, тізбекті сапқа, шеңбер бойына тұру. Бір-бірінің арасындағы арақашықтықты қолды жан-жаққа созу арқылы белгілеу. Шеңбердің ортасына қарай қысқа адым жасап, өкшеден аяқтық басына қарай аударып жүру. Осы жүріспен теріс қарап жүріп, орнына қайтып келу.

2. бөлім. Қол орамалмен орындалатын жалпы дамыту жат тығулары.

   1. Б.қ.- н.т., қол орамал ұстаған оқ қол төмен, сол қолды белде ұстап тұру. 1 - оқ аяқпен шетке қарай бір адым жасау, оқ қолды алға, шетке қарай созу; 2 - оқ қолды кері б.қ.-қа келу. 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен осы жаттығу орындалады. (8 рет).

   2. Б.қ. - қол орамал ұстаған оқ қолды белге қойып, аяқты айқастырып отыру. 1 - оңға иілу, орамалды өзінен неғұрлым алыс қою. Б.қ.-қа келу. Осылайша сол жаққа (әр жаққа 6 реттен) орындау.

Қол орамалды оқ қолға ұстап, бір тізбекпен жүру; 1 - қолды екі жаққа созу; 2-қолды

Қолданылатын құрал-жабдықтар: жалаушалар, шашақтар, музыкалық аспап - дабыл, бес тақтайша, ойыншықтар, баспалдақша, гимнастикалық орындық, ұсақ заттар (сіріңке қорапшалары, таяқшалар, бүршіктер, қақпақтар, т.б.), құм толтырылған дорбаша, доптар.

3. бөлім. Бойларына қарай сап түзеп тұрып, тізбекті сапқа, шеңбер бойына тұру. Бір-бірінің арасындағы арақашықтықты қолды жан-жаққа созу арқылы белгілеу. Шеңбердің ортасына қарай қысқа адым жасап, өкшеден аяқтық басына қарай аударып жүру. Осы жүріспен теріс қарап жүріп, орнына қайтып келу.

4. бөлім. Қол орамалмен орындалатын жалпы дамыту жат тығулары.

   1. Б.қ.- н.т., қол орамал ұстаған оқ қол төмен, сол қолды белде ұстап тұру. 1 - оқ аяқпен шетке қарай бір адым жасау, оқ қолды алға, шетке қарай созу; 2 - оқ қолды кері б.қ.-қа келу. 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен осы жаттығу орындалады. (8 рет).

   2. Б.қ. - қол орамал ұстаған оқ қолды белге қойып, аяқты айқастырып отыру. 1 - оңға иілу, орамалды өзінен неғұрлым алыс қою. Б.қ.-қа келу. Осылайша сол жаққа (әр жаққа 6 реттен) орындау.

   3. 
      
      

      
      
      Қол орамалды оқ қолға ұстап, бір тізбекпен жүру; 1 - қолды екі жаққа созу; 2 - қолды жоғары көтеріп, қол орамалды оқ қолдан сол қолға ауыстыру; 3 - қолды екі жаққа созу; 4 - б.қ.-қа

келу. (6-8 рет). •

4 Б қ - қолды созып, етпетінен жату (қол орамал сол қолда).

1-2 - оқ аяқ пен қол орамал ұстаған сол қолды артқа созу; 3-4 - б.қ.-қа келу- Осылайша сол аяқ, оқ қолмен орындау (6-8 рет).

5. Б.қ. ^- қолды белге қойып, малдас құрып отыру. 1 - оңға қарай еңкею. 2 - б.қ. 3 - солға қарай еңкею. 4 - б.қ.-қа келу. (Әр жаққа 6 реттен орындау).

6. Б.қ. - қолды белге қойып, аяқты айқастырып отыру. 1-3 - қолды алға қарай сермеп, жылдам орнынан тұру. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

7. * Б.қ. ~ аяқты сәл алшақ қойып, түзу тұру (қол орамал оқ қолда). Қол орамал ұстаған оқ қолды баяу алға, артқа созып, қол орамалды сол қолға ауыстыру (6-8 рет).

8. * Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұру (қол орамал сол қолда). 1 - оқ аяқты баяу алға созу; 2 - тізені бүгу; 3 - тізенің астынан қол орамалды оқ қолға ауыстыру. 4 - б.қ.- қа келу. Осы жаттығу сол аяқ, оқ қолмен орындау. (6-8 рет).

9. ** Б.қ. - н.т., қолды белге қою. Қол орамалды жоғары көтерген күйде оңға, солға бұлғап, секіру, секіруді жүрумен алмастыру. (4-5 рет).

10. ** «Шар үрлейміз» тыныс алу жаттығуы.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Арақашықтығы 1 м сызық, тақтайша арқылы аттап жүру, заттардың арасымен «жылан» жүрісімен жүру, жүгіру.

Гимнастикалық қабырға арқылы жоғарыға өрмелеу жөне көлбеу қойылған тақтайға ауысып, төмен түсу.

15-20 см биіктікте көтеріліп қойылған заттар мен тақтайшадан аттап жүру.

«Аюлар мен аралар», «Құстардың ұшуы», «Маймылдарды ұстау» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Кім кетті?» ойыны ойнатылады, тыныс алу Жаттығулары орындалады.

17*-18**- сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығ улары.

Доп, құм толтырылған дорбашаны оқ және сол қолмен алысқа лақтыру.

Гимнастикалық орындықта отырып, башпайларымен еденге жатқан заттарды қысып алып, жоғары көтеріп, қайтадан еденге қою.

Басқа құм толтырылған дорбашаны қойып, текшелерді аттап жүру.

Допты жоғары лақтырып, қолды шапалақтап, допты екі қолмен қағып алу. (15-20 рет).

III апта. 19-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекте және шеңбер бойымен заттардың арасымен тура жөне теріс қарап (баяу қарқынмен жүруге, жүгіруге; екі тізенің ортасына доп немесе құм тол- тырылған дорбашаны қыстырып, алға секіріп жүруге жаттықтыру; доғаның ішімен оған еш жерін тигізбей еңбектеп өтуге үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: ойыншықтар, заттар, Ь-25 см доғалар, салмағы 100 г құм толтырылған дорбашалар, доп, ұсақ заттар, шығыршықтар.

1. бөлім. Бір қатар сап түзеп тұру, дене түзілісін бақылау жөне түзелу. Бір-бірден тізбекке тұру. Бір тізбекті сапта жүріп, құм толтырылған дорбашаны біресе алдына ұстап, біресе артына ұстап жүру; заттардың арасымен бір тізбекті сапта және шеңбер бойымен (баяу қарқынмен) тура және теріс қарап жүгіру; аяқтың ұшымен, өкшемен жеңіл жүгіру; «жылан» жүрісімен жүгіру, оны жүруге алмастыру; Орындықта отырып, өкшені еденге қойып башпайларды бүгу, жазу. Бір қатарға тұру.

2. бөлім. Құм толтырылған дорбашамен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары

   1. Б.қ. - негізгі қалып, қолды төмен түсіріп (құм толтырылған дорбаша оқ қолда), түзу тұру. 1 - екі қолды (дорбашасымен екі жаққа жайлап соза жоғары көтеріп, қолға қарау, дорбаша ны сол қолға ауыстыру; 4 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол қолмен орындау. (6-8 рет).

   2. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қол белде ұстап тұру (дорбашаны басқа қойып қояды). 1 - басты имей, алға қарай еңкею 2 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

_и³- ~ Малдас құрып отыру, қолды белде (дорбашаны басқа қойып қояды). 1 - оңға бұрылу, 2 - артқа бұрылу; 3 - б.қ.-қа келу. Осыны сол жақпен орындау. (Әр жаққа 4 реттен).

4. Б.қ. - еденде малдас құрып отыру, қолды белге қою; дорбаша алдыда алыстау жерде тұрады. 1 - алға иіліп, дорбашаны оқ қолмен алу; 2 - оқ қолды арт жаққа жайлап соза, дорбашаны арқаға тығып ұстау; 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол қолмен орындау. (6-8 рет).

5. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, дорбашаны ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - сол қолды артқа жайлап созып, арқаға қою; 2 - еңкейіп, оқ қолмен дорбашаны өзінен неғұрлым алыс жерге қою. 3 - б.қ. 1 - оқ қолды артқа жайлап созып, арқаға қою; 2 - еңкейіп, сол қолмен дорбашаны алу; 3 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

6. Б.қ. - н.т. қол белде, дорбашаны басқа қою. Тепе-теңдік сақтап, сәл отыру; 2 - б.қ. қолды алға созу. (4 рет).

7. * Б.қ. - қолды екі жанға қойып, шалқалай жату (дорбаша сол қолда). 1 - сол аяқты жоғары көтеру; 2 - тізені бүгіп, кеудеге қарай тарту; 3 - бүгілген тізе астынан құм дорбашаны оқ қолға ауыстыру; 4 - б.қ.-қа келу. Осы жаттығуды оқ аяқпен орындау. (6 рет орындау).

8. * Б.қ. - қолды екі жанға қойып, шалқалай жатады, дорбашаны екі сирағының арасына қыстырып қояды. 1 - аяқты жоғары көтеру; 2 - тізені бүгу; 3 - аяқты жоғары көтеру; 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

9. * Б.қ. - н.т. қол төмен, дорбашаны басқа қою. 1 - оқ аяқты артқа, қолды шетке созу. 2 - б.қ. 3 - сол аяқты артқа, қолды шетке созу. 4 - б.қ. (6 рет).

10. ** Дорбаны басқа қойып, бір тізбекті сапта жүру.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

3-4 заттық арасымен «жылан» жүрісімен еңбектеу, жүгіру.

Биіктігі 25 см доға астынан еңбектеп өту.

Екі тізесінің ортасына доп, құм толтырылған дорбашаны қыстырып, бір орнында жөне алға секіру.

«Ұстап үлгер», «Жұбымен жүгіру», «Кім алысқа лақтырады» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Ұшты - ұшты» ойыны ойнатылады, ты- ныс алу жаттығулары орындалады.

20* 21**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Бір-біріне қарама-қарсы қатарға тұрып (арақашықтығы - 3 м), кеуде тұсынан допты екі қолмен (баскетбол ойыншық элементі) лақтыру.

• Орнында тұрып оқ, сол аяқпен кезек-кезек секіру жөне алға секіру.

** Башпайларымен затты қыса ұстау, оны оңға, солға қою, бір орыннан екінші орынға ауыстырып қою.

** Шығыршықты айналдыру.

IV апта.22-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Шеңбер бойымен оқ және солға қарай аяқтық ұшымен, өкшемен, жартылай жүрелей отырып, баяу бір қалыпты, шапшаң жүру, жүгіруге; ұлттық би элементтерін (қол білезігін айналдырып, иықты алға, артқа созып, жоғары көтеріп, төмен түсіруді) бірінен соқ бірін алмастыра орындап жүгіру, еденде ирелеңдеп жатқан жіп, арқан үстімен басына құм толтырылған дорбашаны қойып жүруге жаттықтыру.

Гимнастикалық орындық үстінен тепе - теңдік сақтап бір бүйірмен жүруді; бір бүйірмен аяқты аяққа тигізіп жүруді; гимнастикалық қабырғада өрмелеуді; биіктіктен тізені сөл бүгіп секіріп түсуді; еңбектеп, кедергіні асып, қайта еңбектеуді; гимнастикалық қабырғаға жабыса шабағынан ұстап тұрып, тізеден бүгілген аяқты және түзу ұстаған аяқты кезек-кезек көтеруге үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: жіп, құм толтырылған дорбаша, гимнастикалық орындық, орындық, кішірек бір орам мата.

1. бөлім. Дене - тұлғаларын түзу ұстап, бір қатарға тұру.

Шеңбер бойымен оқ және солға қарай аяқтық ұшымен, өкшемен, жартылай жүрелей отырып, баяу бір қалыпты, шапшаң жүру, жүгіруге; ұлттық би элементтерін (қол білезігін айналдырып, иықты алға, артқа созып, жоғары көтеріп, төмен түсіруді) бірінен соқ бірін алмастыра орындап жүгіру, еденде ирелеңдеп жатқан жіп, арқан үстімен басына құм толтырылған дорбашаны қойып жүруге жаттықтыру. Шапқылап жүгіру. Бір тізбекке тұру.

2. бөлім. Жалпьі дамыту жаттығулары.

   1. Б.қ. - н.т. 1 - қолды жан-жаққа созу арқылы бастан жоғары көтеріп қол шапалақтау, бір мезгілде аяқтық ұшына көтерілу. (6-8 рет).

   2. Б.қ. - қолды төмен түсіріп, өкшемен отыру. 1 - оқ иықты кө- теру. 2 - б.қ.-қа келу. 3 - сол иықты көтеру. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

Б.қ. - қолды иыққа қою. 1 - қолды 4 рет алға айналдыру. 2 - 4 рет артқа айналдыру.

4. «Киізді білекпен басу». Б.қ. - тізерлеп отыру, кішірек орамды білекпен (қолдық басынан шынтаққа дейін және керісінше) қатты басып, алға, артқа домалату. (8 рет).

5. Б.қ. - қолды жоғары көтеріп, шалқалай жату; 1 - оқ аяқты тізеден бұгіп, кеудеге қарай тарту; тізеден бүгілген аяқты екі қолмен қапсыра құшақтап, басты көтеріп, маңдайды тізеге тигізу; 2 - б.қ.-қа келу. Осылайша сол аяқпен орындау. (6-8 рет).

6. Б.қ. - қолды жоғары көтеріп тұру. 1 - оқ аяқпен оқ жаққа бір адым жасау, екі қолды жан-жаққа созу; 2 - сол аяқты он аяқтық жанына қою, қолды жоғары көтеру; 3 - б.қ.-қа келу Осылайша сол жаққа орындау. (Әр жаққа 3 реттен).

7. * Б.қ. - қолды шынтақтан бүгіп, алақанды кеуде тұсын еденге қаратып, етпетінен жату. 1-2 - қолды жазып, иықты көтеру, денені иіп, басты артқа қарай ию; 3-4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет).

8. * «Киізді аяқпен тебу» жаттығуы. Орындықта отырып, кішкентай орамды домалата тебу. (8 рет).

9. ** Б.қ. - н. т., қолды белде. 1 - оқ аяқты тізеден бүгіп жоғары көтеру. 2 - аяқты бүкпей созу. 3 - қайта бүгу. 4 - б.қ. қа келу. Осылайша сол аяқпен орындау. Көтерілген аяқтың ұшы созулы, жерде тұрған аяқты бүкпей тепе-теңдік сақтау қажет (6 рет).

10. ** Шеңбер бойымен бір бүйірмен аяқты-аяққа тигізіп жүру, жүгіру, екі қолды сермеп, шапқылап жүгіру.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

\

[

Шеңбер бойымен оңға, солға өкшемен, аяқтық ұшымен бір қалыпты жай және қарқынды үдетіп, жылдам жүру.

Еденде ирелеңдеп созылып жатқан арқан үстімен басына салмағы 100 г болатын құм толтырылған дорбашаны қойып жүру.

Гимнастикалық орындық үстінде бір бүйірмен аяқты-аяққа тигізіп жүру-

«Аттар», «Қармақ», «Ақ сүйек» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Тик-так» ойыны ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

23*-24**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Гимнастикалық қабырғада қарқынын өзгерте отырып өрмелеу.

Биіктіктен тізені сәл бүгіп секіріп түсу (џ-20 см).

Еңбектеп, кедергіні асып, ары қарай еңбектеу.

Гимнастикалық қабырғаның шабағын мықтап ұстап, қабырғаға жабысып тұрып, тізеден бүгілген және түзу аяқты кезек - кезек көтеру.

Қараша I апта. 25-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Қатарға тұруға жаттықтыру, 2-3 тізбекті сапта шашырап жүгіріп, сонан соқ тізбектегі орнын табу. Биік көтеріліп қойылған жіңішке тақтайша үстінен секіруді, допты жоғары лақтырып, оны екі қолмен қағып алуды; кеглидерді доппен ұрып соғуды, параллель керілген арқандардан секіруді; допты тігінен қойылған нысанаға лақтыруды; гимнастикалық орындықта отырып және үстінде тұрып жаттығуларды орындауды; башпайларды жиырып-жазу арқылы орындалатын «жұлдызқұрт» жаттығуын үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: баспалдақ, доптар, кегли, жіптер, гимнастикалық орындық, майлық.

I бөлім. Бір тізбекті сапта аяқты тізеден жоғары көтеріп ^жүру, допты алып жүруді, шашырап жүгіріп, алысқа лақтырылған допты қуып жетуді, тізбекте орнын табуды, қимыл- қозғалыс ойындарының тапсырмаларын қайталау.

1. Б.қ- ^_ Допты екі қолмен ұстап, төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды добымен алға созып, допқа қарау; 2 - қолды добымен жоғары созып, допқа қарау; 3 - қолды добымен алға созып, допқа қарау; 4 -б.Ћ- (6-8 рет)

2. Б.қ. ^_ н.қ. допты екі қолмен ұстап, төмен түсіріп тұрады. 1 - қолды добымен оңға созып, допқа қарау; 2 - б.қ. 3 - қолды добымен солға созу, допқа қарау, 4 - б.қ.

   3. Б.қ. - доп ұстаған қолды тізеғе қойып, аяқты айқастырып отыру- 1 " дене мен қолды оңға бұру; 2 - б.қ. 3 - дене мен қолды солға бұру; 4 - б.қ. (Әр жаққа 6 реттен).

   4. Б.қ. ^_ допты оқ қолда ұстап, аяқты айқастырып отыру.

      1. - оқ жаққа иіліп, допты өзінен неғұрлым алысқа қою. 2 - б.қ.- қа келу. Осыны сол жаққа жасау. (Әр жаққа 6 реттен).

   5. Б.қ. -аяқты алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - допты жоғары лақтыру. 2 - арт жақтан қолды шапалақтап, допты екі қолмен қағып алу.

   6. * Б.қ. - допты екі сирақтық ортасында қысып ұстап, қолды желкеге қойып, шалқадан жату. 1 - аяқты жоғары көтеру;

2. - аяқты түсіру. (8 рет).

   7. * Б.қ. - доп ұстаған қолды бастан асыра созып, етпетінен жату. 1 - доп ұстаған қолды және оқ аяқты артқа көтеру. 2 - б.қ.- қа келу. 3 - доп ұстаған қолды және сол аяқты артқа көтеру. 4 - б.қ. (6-8 рет).

   8. ** Б.қ. - доп ұстаған қолды бастан асыра созып, етпетінен жату. 1 - доп ұстаған қол мен аяқты бір мезгілде көтеру. 2 - б.қ.- қа келу. (6 рет).

   9. ** Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, қолды төмен түсіріп тұрады (доп оқ қолда). Доп ұстаған оқ қолды жайлап алға созу, артқа қарай апару, допты сол қолға салу. Осылайша сол қолмен орындалады. (6-8 рет).

Негізгі қимыл жаттығулары.

Қатарға тұру, 2-3 тізбекті сапта жүгіру, шашырап жүгіріп, Қайтадан тізбектен өз орындарын табу.

Жерден Џ-30 см биік көтеріліп қойылған тақтайшалар арқылы ауыстыра секіру.

Допты жоғары лақтыру, екі қолмен қағып алу. (10 рет).

«Құтан», «Ордағы қасқыр», «Арқанмен жүруші» қимыл - қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қимыл-қозғалыстары баяу орындалатын ойын: «Допты ойын жүргізушіге бер».

26-27**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Кеглиді доппен соғып құлату.

• Еденде бір-біріне параллель созылып жатқан 3-4 жіптей кезекпен секіріп өту.

** Допты тігінен қойылған нысанаға лақтыру (џ-2 м).

** Гимнастикалық орындық үстінде отырып және тұрып, башпайларды жиырып - жазу арқылы орындалатын «жұлдыз құрт» жаттығуын орындау (50-60 см).

II апта. 28-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекте келе жатып бағытты өзгерте жүру, табанның ішкі және сыртқы жақтарымен, заттар арасынан жүруді; бірінен-бірі оза жүгіруді; кедергі үстінен бір, екі аяқпен секіруге; көлбеу қойылған тақтаймен жүріп келі гимнастикалық қабырғаға ауысуды; баспалдақтық бір аралығынан келесі аралығына ауысуды; шығыршық ішінен еңбектеп өтуге; допты еденге соға алға адымдап жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: кедергілер (ойыншық тар), тақтайша, баспалдақ, шығыршық, доп.

I бөлім. Бір тізбекте келе жатып жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгерте жүру, табанның ішкі және сыртқы жақтарымен жүру, шығыршықтар арасымен шашырап жүгіру, бірінен-бірі оз жүгіру, жүруді жүгірумен алмастыру, бір тізбектен екі-үш тізбе жасап жүру.

II бөлім. Гантелъмен жалпы дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - аяқ сәл алшақ тұрады, гантельді ұстап, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - оқ қолды алға, сол қолды артқа сермей созу. Осылайша сол қолды алға, оқ қолды артқа сермей созу. (5-6 рет).

2. «Айналдыр» жаттығуы. Б.қ. - аяқты сәл алшақ қойып, гантель ұстағаң қолды төмен түсіріп тұру. 1 - қол жан-жаққа соза жоғары көтеру, қолдық басын айналдыру, гантельге қарау; 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

3. Б.қ. - аяқты алшақ қойып, гантельді иық тұсында тігінен ұстап тұру. 1-2 - оңға бұрылу, қолды жан-жаққа созу; 3-4 - б.қ.- қа келу.

1-2 - солға бұрылу, қолды жан-жаққа созу; 3-4 - б.қ.-қа келу.

Бұрылған жаққа қарау. Әр жаққа 3 реттен.

4. «Гантельді көрсет» жаттығуы. Б.қ. - аяқты алшақ қою, қолды төмен түсіріп тұру. 1 - гантельді еденге қою. 2 - б.қ. 3 - алға иіліп, гантельді алу. (6 рет).

5. 

   

   
   
   «Гантельмен тарсылдат» жаттығуы. Б.қ. - н.т., қолды төмен түсіріп тұру. 1-2 - гантельді бастан жоғары көтеріп, бір-біріне соғып тарсылдату. 3-4 - б.қ. (6-7 рет).

6. Б.қ. - малдас құрып отырып, екі гантельді кеуде тұсында тігінен ұстау. 1 - оңға бұрылу; 2 - гантельді жоғары көтеріп оларға қарау. 3 - гантельді кеуде тұсына әкелу. 4 - б.қ.-қа келу (6-8 рет).

7. * «Сермеу» жаттығуы. Б.қ. - аяқты иық деңгейімен бір дей қойып, гантельді төмен түсіріп ұстап тұру. 1 - жоғары сермеу 2 - артқа қарай сермеп, алға еңкею. 3 - түзеліп тұрып, гантельді жоғары сермеу. 4-б.қ.-қа келу. Гантельді қадағалау. (6 рет).

8. * «Аяқтық ұшына қол жеткіз» жаттығуы. Б.қ. - ек аяқты біріктіріп, созып, еденде отыру, гантельді иыққа қойып ұстау. 1-2 - алға қарай еқкейіп, гантельді аяқтық ұшына тигізу 3-4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

9. ** Б.қ. - қолды төмен түсіріп, шалқадан жату. 1 - гантель ді алдыға созып отыру. 2 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

10. ** «Көтер» жаттығуы. Б.қ. - қолды бастан асыра созып етпетінен жату. 1 - гантельді, басты және аяқты бір мезгілде кө теру. 2 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

15 метрлік қашықтыққа бірінен-бірі оза жүгіру.

Кедергілер арасымен қашықтықты бұзбай, музыкаға сәйкес жүру, жүгіру.

Кедергілер үстінен бір аяқпен, екі аяқпен секіру.

«Қолға түсіп қалма», «Ордағы қасқыр», «Үш мәрте секіру? қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Қарым-қатынас орнат» ойыны ойнатылады.

29*-30**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Еденге төселген тақтай үстінде бір бүйірмен ілеспелі қадаммен және аяқты оңға, солға созып жүру.

• Көлбеу қойылған баспалдақ бойынша өрмелеп, гимнастикалық қабырғаға (сүйемелдеп) ауысу, баспалдақтық бір аралығынан келесі аралығына ауысу.

** Шығыршықтық ішінен еңбектеп өту.

Шығыршықтан төрт аяқтап еңбектеп өту.

** Допты еденге соғып, адымдап алға жүру (5 м).

III апта. 31-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Тізбекте жүріп келе жатып тізені жоғары көтере, кеқ адымдауды, «шаңғышы» сияқты қимылын келтіріп, «шаңғышылар» жаттығуын баяу және жылдам қарқында жүруге; әдемі шеру жасап жүруге жаттықтыру; қимыл үйлесімділігін дамыту.

Шығыршық арқылы жұптасып өтуді; еденге қатарынан төселген бірнеше тақтайшалар мен гимнастикалық таяқшалар үстінен секіруді; сапта тұрып, допты еденге соғып, ыршыған допты қағып алуды, лақтыруды; еденге қолды тигізбей доға астынан тура, бір бүйірмен өтуді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: жолдорба, шығыршық, гимнастикалық таяқшалар, доп, доға.

I бөлім. Тізбекте жүріп келе жатып тізені жоғары көтере 8 адым жасау, «шаңғышы» қимылында 10 адым, қолды екі жаққа созып, аяқтық ұшымен 10 адым, қолды желкеге қойып, өкшемен 12 адым, башпайларды бүгіп, табанның сырт жағымен 10 адым, қолды шынтақтан бүгіп, жартылай жүрелей отырып, 12 адым жасап жүру, баяу және жылдам қарқында жүру, шеру жасап жүру, топтарға бөлініп тұру. Педагогтің белгісі бойынша қимыл-қозғалыстарды дауыстап санау.

II бөлім. Гимнастикалық таяқшалармен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - аяқ сөл алшақ, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды төмен түсіріп тұру. 1 - таяқшаны жоғары көтеру 2 - таяқшаны кеуде тұсына түсіру. 3 - таяқшаны жоғары көтеру 4 - б.қ.-қа келу. (6-7 рет).

2. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды төмен түсіріп тұру. 1 - таяқшаны жоғары көтеріп оқ (сол) аяқтық ұшымен тұрып, өкшені өзіне қарай тарта созылу 3-4 - б.қ.-қа келу. (6-7 рет).

3. Б.қ. - аяқ сәл алшақ, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды төмен түсіріп тұру. 1 - таяқшаны жоғары көтеру 2 - алға қарай иіліп, таяқшаны жерге қою. 3 - түзу тұру. 4 - алға иіліп, таяқшаны көтеріп алу. 5 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

4. Б.қ. - аяқты иық деңгейімен бірдей қойып, таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды желкеде ұстап тұру. 1 - солға бұрылу. 2 - б.қ.-қа келу. 3 - оңға бұрылу. 4 - б.қ.-қа келу (6-8 рет).

5. Б.қ. - таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды алдыға созып, тізерлеп отыру. 1 - оңға иілу. 2 - б.қ. 3 - солға иілу 4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

6. Б.қ. - жерде жатқан таяқшаға қырынан тұрады. Таяқшадан екі аяқпен секіру, секіруді жүрумен алмастыру. (6 рет).

7. * Б.қ. - аяқты айқастырып, еденде отыру, таяқты жауырын тұсында ұстайды. 1 - оңға бұрылу; 2 - б.қ.; 3 - солға бұрылу 4 - б.қ.-қа келу.

8. * Б.қ. - аяқты алшақ қойып, еденде отыру. Таяқша аяқтың астында жатады. 1 - демді ішке тартып, таяқшаны аяқпен ал ға домалату. 2 - демді шығарып, таяқшаны аяқпен төмен қарай домалату. (6-8 рет).

   9. ** Б к - таяқшаның екі ұшына сәл жеткізбей ұстаған қолды төмен түсіріп тұрады. 1-2 - аяқтық ұшымен жартылай отыру тізені екі жаққа қарай созып, арқаны түзу ұстау, демді ішке тарту. 3-4 - б.қ.-қа келіп, демді шығару. (6 -7 рет).

   10. ** Б.қ. - аяқ сәл алшақ, таяқша алда 1 - таяқшаны өзіне қарай тартуі демді ішке тарту. 2 - таяқшаны өзінен қарай итеру, демді ауыз арқылы шығару. (6 рет).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Бір-бірінің артынан жүріп келе жатып тізені жоғары көтере,

аяқты алға соза жүру.

«Альпинистер» тәрізді жолдорбаны арқаға асып алып, гимнастикалық қабырғаның бірінші аралығынан екінші аралығына ауыса өрмелеу.

Шығыршық ішінен жұптасып өту.

«Табын», «Мысықпен тышқандар», «Шопан мен бір отар қой» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Ертегі» ойыны ойнатылады.

32*-33**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• «Туристер» тәрізді жолдорбаны иыққа іліп, арқаға асып алып жүру, жүгіру.

• Еденге бірнеше қатар етіп төселген тақтайша мен гимнастикалық таяқтар арқылы секіру.

** Қатарда тұрып допты еденге соққаннан соқ лақтыру. ** Доға астынан еденге қолын тигізбей тура жөне бір бүйірмен өту.

IV апта. 34-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Бір тізбекті сапта бірінің артынан бірі белгі бойынша тоқтап жөне бағытты өзгерте жүру, тапсырмаларды орындай, бұрыштарды кеспей, жұптасып жүру, жүгіру дағдыларын қалыптастыруды жалғастыру; бірнеше сапқа тұру.

Белгіленген орынға биіктіктен секіруді; гимнастикалық орындық үстінде қырымен аяқты аяқтық жанына қоя жүруді; жүгіріп келіп биіктікке секіруді; допты ал ыстан әртүрлі қалыпта: кеуде тұсынан, бастан асыра лақтыруды; топ болып еденге қолды тигізбей бірнеше шығыршықтың ішінен өтуді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: К - 20-30 см заттар, ойыншықтар, биікке іліп қоятын заттар, доптар, шығыршықтар.

I бөлім. Бір қатар сапқа тұру, дене тұлғаларын дұрыс ұстау тұру қалыптарын тексеру; әртүрлі бағытта алға, артқа жүру, жүгіру, шашырап жүгіру, ұлттық би элементтерін орындау, бір I және бірнеше тізбекке тұру және жұп болып жүру, жүгіру.

II бөлім. Жұп болып тұрып орындалатын жалпы. дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - негізгі тұрыс. Бір-біріне қарап, қол ұстасып тұру. 1 - қолды екі жаққа созу; 2 - қолды жоғары көтеру, аяқтық ұшымен тұру, демді ішке тарту, 3 - қолды екі жаққа созу. 4 - б.қ.-қа келіп, демді шығару. (6 рет).

2. Б.қ. - негізгі тұрыс. Бір-біріне теріс қарап, қол ұстасып тұрады.

1 - қолды екі жаққа созу. 2 - қолды жоғары көтеру, аяқтық ұшымен тұру, демді ішке тарту, 3 - қолды екі жаққа созу. 4 - б.қ.- қа келіп, демді шығару. (6 рет).

3. Б.қ. - бір-біріне қарап, қолдарын айқастырып ұстап тұрады, аяқ иық деңгейімен бірдей. 1 - қолды жібермей ұстап оңға бұрылу. 2 - б.қ.; 3 - солға бұрылу; 4 - б.қ.-қа келу. Әр жаққа 5 реттен орындау.

4. Б.қ. - қол созым қашықтықта бір-біріне теріс қарап тұру, аяқ иық деңгейімен бірдей. 1 - төмен иілу (тізені бүкпеу). 2 - Қолымен сирағын құшақтау. 3 - аяқтарының арасынан бір-біріне қарау. 4 - б.қ.-қа келу. 6-7 рет.

5. Б.қ. - қол ұстасып, бір-біріне теріс қарап тұру. 1-2 - бір бала алға иіледі, екіншісі оның арқасына сүйеніп, артқа иіледі.

- қимылдарын ауыстырады. Иілу кезінде басты түзу ұстап, аяқты көтермеу керек. (4 рет).

6. Б.қ. - бір-біріне аяқтарын созып (бірінші бала табандарын екінші баланың табандарының арасына қояды) отыру; 1-2 - біреуі шалқалай жатады, келесі бала оны аяғынан ұстап тұрады. 3-4 -

•Б.-қа келу. Осы қимылды келесі бала орындайды. (6 рет).* Б.қ. - бір-біріне аяқтарын созып, табандарын тіреп, шал қадан жату. Аяқтарын соза, біресе оқ, біресе сол аяқты кезекке зек көтеру. Жаттығуды орындау барысында «оқ аяқты жоғары көтер», «сол аяқты жоғары көтер», «төмен түсір» деген сөздерді айтып тұру. (6-8 рет).

7. * Б.қ. - бір-біріне қарама-қарсы қол ұстасып, табандарымен еденді тіреп, аяқтарын неғұрлым алшақ қойып отыру. 1 - қолды жібермей ұстап оңға еңкею; 2 - б.қ. 3 - солға еңкею. 4 - б.қ.-қ; келу. Әр жаққа 5-6 реттен орындау.

8. * Б.қ. - аяқтарын тізеден бүгіп, еденге табандарымен тіреліп, қолдарымен арт жақтан таянып, бір-біріне қарама-қарсы отырады. 1-4 - кезек-кезек аяқтарын жазу, бүгу. (6-8 рет).

9. ** Б.қ. - бір-бірінен 1 м арақашықтықта негізгі тұрыспен (қалып) тұру, екеуінің ортасын жіп бөліп жатады. Бір аяқпен бір біріне қарай жіпке дейін секіріп жүру. Жіпті екі аяқпен секіріп өтіп, орындарын ауыстырады. Бір жаққа оқ аяқпен, бір жаққа сол аяқпен секіреді. (3-4 рет).

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Жұп-жұбымен бағытты өзгертіп жүгіру.

«1-2-3» деп санап, бірнеше және бір тізбекке тұру, залдың бұырыштарын қиып өтпей, қарқынмен жүгіру.

20-30 см биіктіктен белгіленген жерге секіру.

«Ордағы қасқыр», «Шұңқыр арқылы секіру», «Арқан тартыс» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аздау «Үш жаттығу» ойыны ойнатылады «Көпіршік» тыныс алу жаттығулары орындалады.

35-36**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

* Гимнастикалық орындық үстінде бір бүйірмен аяқты аяққа тигізіп жүру, ортасына келгенде отыру, тұру және әрі қарай жүру.

«Биікке ілінген затқа қолыңды тигіз» секіру жаттығуы: жүгіріп келіп екпінмен биіктікке секіру.

** Әртүрлі қалыпта: кеуде тұсында ұстап, бастан асыра допты алысқа лақтыру.

** Еденге қол тигізбей топпен қатарынан тұрған 4-5 шығыршық (шығыршықтардың арақашықтығы 1 м) ішінен өту.

Желтоқсан I апта. 37-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Балаларды тізбекте тоқтамай 2 минут жүгіруге; шашырап жүгіруге, жүгіріп жүріп жетекшінің тапсырмаларын орындауға; жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгертіп жүгіруге; алға, артқа, бір бүйірмен аяқты - аяққа қойып жүруге жаттықтыру.

Сақинаны нысанаға дәл тигізіп лақтыруды; орындық, доға астынан еңбектеп өтуді; құм толтырылған дорбашаны көлбеу қойылған шығыршық ішіне лақтыруды; бір орында табанмен тіреліп, арқанды асыла ұстап тұруды; гимнастикалық орындықта отырып, башпайларды бүгіп - жазып, «жұлдызқұрт» жаттығуын орындауды; табанмен қысқа таяқты алдыға, артқа домалатуды үйрету.

Қимыл үйлесімділігін дамыту.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: Ь - 30-40 см етіп қойылған орындық, тақтайша, диаметрі 10-15 см кішкентай сақиналар, сақиналарды кигізуге арналған тіреуіш, доға, құм толтырылған дорбаша, арқан, қысқа таяқшалар, дабыл, ысқырық.

I бөлім. Жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгертіп жүгіруге; алға, теріс қарап және бір бүйірмен аяқты аяққа қойып жүру; жануарлардың қимылдарын келтіріп жүгіру; тізбекте 2 минут тоқтамай жүгіру; шашырап жүгіру; жүгіріп жүріп түрлі тапсырмаларды орындау; 2-3 тізбекке тұру.

II бөлім. Кішкентай сақинамен орындалатын жалпы, дамыту жаттығулар.

1. Б.қ. - қолды екі жанында (сақина оқ қолда) ұстап, аяқты сәл алшақ қойып тұру. Сақина ұстаған қолды оқ жаққа созып, арт жақпен әкеліп, сақинаны сол қолға салу және б.қ.-қа келу. (6 рет).

2. «Ең биік шақырам» жаттығуы. Сақина екі шетінен ұстап, төмен түсіріп тұру, аяқ сәл алшақ қойылады. 1 - екі қолмен сақинаны кеуде тұсына әкелу; 2 - қолды жоғары көтеру; 3 - аяқтық ұшына көтеріліп, «Ең биік шақырам» деп айтады. 4 - б.қ.-қа келу. (5-6 рет).

3. «Сақинаны жерге қойып, қайтадан ал» жаттығуы. Б.қ. - сақинаны кеуде тұсына ұстап, аяқты иық деңгейімен бірдей қою. 1 - қолды алға созу; 2 - тізені бүкпей, алға иілу; 3 - сақинаны еденге өзінің алдынан алыстау қою; 4 - б.қ.-қа келу. 1 - қолды алға созу; 2 - тізені бүкпей, алға иілу; 3 - сақинаны алу; 4 - б.қ.- қа келу. «Сақинаны еденге қой», «Сақинаны ал» деген сөздерді айтып тұру.

4. «Билейік» жаттығуы. Б.қ. - жұп болып тұрып, сол қолын қарсы тұрған баланың беліне қою, сақина ұстаған оқ қолды төмен түсіріп тұру. 1 - шетке бірінші бала сол аяғымен, екінші бала оқ аяғымен бір адым жасайды. 2 - екеуі де оқ қолдарын көтеріп, сақиналарын бір-біріне тигізеді. Әр жаққа 6-8 рет орындау.

5. * «1, 2, 3 - сақинаны көрсет» жаттығуы. Б.қ. - 1 м ара- қашықтықта сақинаны кеуде тұсында ұстап, бір-біріне теріс қарап тұру, 1 - шеңберді жанымен созып көтеріп, сақинаны бір-біріне көрсету. 2 - б.қ.-қа келу.

6. * «Сақинаны аяғының ұшына кигіз» жаттығуы. Б.қ. - сақинаны кеуде тұсында ұстап, аяқты ашып отыру. 1 - алға иіліп, оқ аяқтық ұшына сақинаны кигізу. 2 - б.қ.-қа келу. 1 - алға иіліп, сақинаны сол аяқтық ұшына кигізу. 2 - б.қ.-қа келу. 3 - алға иіліп, сақинаны шығару. 4 - б.қ.-қа келу. (4 реттен).

7. * «Абайла, бұрылыс!» жаттығуы. Б.қ. - аяқты сәл ашып, сақина ұстаған қолды кеуде тұсында ұстап отыру. 1 - қолды алға созып, «ж-ж-ж» деп, автомобиль жүргізгендей кейіп таныту. 2 - «бұрылыс» деген белгі бойынша денені солға бұру; 3 - б.қ.-қа келу. 1 - қолды алға созып, «ж-ж-ж» деп, автомобиль жүргізгендей кейіп таныту. 2 - «бұрылыс» деген белгі бойынша денені оңға бұру; Тізені бүкпей, аяқты қозғамау керек. 3 - б.қ.-қа келу. (8 рет).

8. ** «Кім шапшаң» эстафетасы. Б.қ. - екі тізбекке тұрып, сақинаны төмен түсіріп ұстап тұру. Педагогтің белгісімен жүгіріп барып, сақинаны тіреуішке кигізіп, қайтадан орнына қайтып келіп, эстафетаны келесі балаға беру.

9. ** «Кім жылдам?» жаттығуы. Сақинаны еденге қою. Сақина айналасында еркін секіру. Педагогтің белгісі бойынша сақинаны алып, оны жоғары көтеру. Демді ішке тартып: «Мен», - деп, демді шығару.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Жетекшінің белгісі бойынша бағытты өзгертіп жүгіруге; алға, теріс қарап және бір бүйірмен аяқты аяққа қойып жүру.

Сақинаны нысанаға лақтыру.

Биіктігі 30-40 см етіп қойылған орындық, таяқша, доға астынан еңбектеп өту.

«Жалаушадан ары лақтыр», «Ақшы мен қоян», «Алып көр!» қимыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Доп кімде?», «Үш жаттығу» ойындары ойнатылып, тыныс алу жаттығулары орындалады.

38*-39*-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

* Түрлі тапсырмаларды жүгіріп жүріп орындау.

Көлбеу қойылған нысанаға, шығыршыққа құм толтырылған дорбашаны лақтыру (арақашықтығы 4-5 м).

** Бір орында табанмен тіреліп, арқанды асыла ұстап тұру Қалпы.

Табанмен қысқа таяқшаны алға, артқа домалату.

II апта. 40-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Кедергілер арасымен қаздық жүрісімен жүруге, бір-бірінің артынан еңбектеп жүруге; шеңбер бойында қол ұстасып, шашырап жөне тоқтамай жүгіруге жаттықтыру. Оқ және сол қолмен допты алысқа лақтыруды; допты басымен итеріп, алға жер бауырлап жүруді; құм толтырылған дорбашаны басқа қойып, текшелер мен кеглилерден аттап өтуді; заттай арасынан екі аяқпен секіріп жүруді; шығыршықты тігінен ұстап тұрып, онық ішінен сәл еңкейіп өтуді: кедергілер арасымен шайбаны хоккей таяғымен алып жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: доптар, құм толтырылған дорбаша, кеглилер, текшелер, шайба, хоккей таяғы.

I бөлім. Кедергілер арасымен қаздық жүрісімен және бір- бірінің артынан еңбектеп жүру. Шеңбер бойында белгі бойынша бағытты өзгерте және шашырап жүгіру; педагогтің белгісімен жүгіруді тоқтату.

II бөлім. Текшелермен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары (Балалар шеңбер құрып, дөңгеленіп тұрады).

1. Б.қ. ^_ негізгі тұрыс, текше ұстап, қолдарын төмен түсіріп тұрады. 1 ^- колды алға созып, текшелерді 3 рет бір-біріне ұру. 2 - д _к. 3 - қолдарын жоғары көтеріп, қолдарына қарап, текшелерді «1-2-3» деп, бір-біріне ұру. 4 - б.қ. (дауыстап санау); (6-8 рет).

2. Б.қ. ^_ аяқты сәл алшақ қойып, қолды жоғары көтеріп тұру - 1 ^_ оңға иіліп, текшелерді «1-2-3» деп, бір-біріне ұру. 2 - б.Қ- 3 - солға иіліп, текшелерді «1-2-3» деп, бір-біріне ұру. 4 - б.қ. (дауыстап санау). (6-8 рет).

3. Б.қ. - аяқты иық кеңдігімен бірдей қойып, екі қолды жанына қою, текше еденде тұрады. 1 - иіліп, текшені сол қолмен алып, оқ аяқтық жанына қою. 2 - түзеліп тұрып, қолды белге қою. 3 - иіліп, текшені оқ қолмен алып, сол аяқтық жанына қою. 4 - түзеліп тұрып, қолды белге қою. 1 - иіліп, текшені сол қолмен алу; 2 - б.қ. 3 - иіліп, текшені оқ қолмен алу. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).

4. Б.қ. - шеңбер бойында аяқтарын ашып, қолдарын тізелеріне қойып отыру. 1 - алға иіліп , текшені өзінен алыстау жерге қою; 2 - б.қ.; 3 - иіліп, текшені алу; 4 - б.қ.-қа келу. (6-8 рет).

5. Б.қ. - аяқты сөл ашып, қолды текшемен алдыға қойып отыру. 1 - қолды жоғары созып, шалқадан жату. 2 - б.қ.; 3 - қолды екі жаққа созып, шалқадан жату. 4 - б.қ.-қа келу. Аяқты еденнен көтермеу керек.,(6-8 рет).

6. Б.қ. - аяқ сөл алшақ, текшелер еденде. 1-2 - тізе бүгіп сәл отыру, арқа түзу, текшелерге тигізу. 3-4 - б.қ. (6 рет).

7. * Б.қ. - аяқ иық деңгейінде, текшені екі қолмен ұстап, алдыға созып ұстау. 1 - оқ (сол) аяқты көтеріп, текшені аяқтың ұшына тигізу. 2 - б.қ. Аяқты бүкпеу, аяқтық ұшын созу. (6 рет).

8. * Б.қ. - текшені төмен ұстап, негізгі тұрыспен тұру. 1 - оқ аяқты көтеріп, оқ қолды артқа созу; 2 - сол қолдық шынтағын °Ћ аяқтық тізесіне тигізу; 3 - б.қ.-қа келу. Осылайша оқ қолмен орындау. (6 рет).

9. ** Б.қ. - қолды жанына қойып, аяқты алшақ қойып тұрады. 1 ~ аяқты алшақ қойып, қайтадан біріктіріп секіріп, текшелерді бір-біріне соғу. 2 - б.қ.-қа келу. Баяу қарқынмен 4 рет, жылдам қарқынмен 4 рет орындау.

10. ** Шеңбер бойы тұрып, қолдарын бір-бірінің иығына қойып (қолдарын созып) тұрады. Шеңберді айнала толқын тәрізді қимылдар жасайды.

Негізгі Қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Тоқтамай қысқа және үлкен адыммен 1,5-2 минут жүгіру.

Бағытты өзгерте жүгіру, тоқтап, қайта жүгіруді жалғастыру.

Допты оқ, сол қолмен алысқа лақтыру.

3-4 м қашықтыққа допты баспен итере еңбектеу.

«Ең мерген кім?», «Қуаласпақ», «Лақтыр да, қағып ал» қи мыл-қозғалыс ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім. «Үр, тоқпақ!» ойыны.

41*-42**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Басына құм толтырылған дорбашаны қойып, кегли, текшелерден аттау.

Заттардың арасымен екі аяқпен секіріп өту. ( Арақашықтығы 4-5 м).

Шығыршықты тігінен ұстап тұрып, оның ішінен сөл ғана иіліп өту.

Тігінен қойылған шығыршық арқылы өту.

Хоккей таяғымен шайбаны кедергілер арасынан алып жүру

III апта. 43-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Тізбекте жүруді, қысқа жіп -«бұрымды» әртүрлі қалыпта: бастан асыра көтеріп, желке тұсын - ұстап жүруге; жұп болып жөне қысқа жіп - «бұрымның» ұшы нан ұстап, қарама-қарсы жаққа жүруге, жүгіруге; жұп болып секіруге жаттықтыру. Еденде жатқан арқан немесе жіптің үстімен тура жөне бір бүйірмен жүруді; гимнастикалық орындық немесе бөрене үстінде допты еденге, жерге оқ жағынан соғып, жүруді; еденде жатқан сатының екі жақтауынан ұстап еңбектеп жүруді; шығыршық ішімен тура және бір бүйірмен өтуді; арақашықтықтары 50 см-ден еденге төселген 5-6 жіп арқылы екі аяқпен секіруді; кедергілер арасымен допты аяғымен теуіп жүруді үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: қысқа жіп, арқан, гимнастикалық орындық, доп, баспалдақ шығыршық, жіп.

I бөлім.

Тізбекте жүру; жануарлардың (аю, қоян, кенгуру, т.б.) қимылдарын келтіру; қысқа жіп - «бұрымды» әртүрлі қалыпта:

бастан асыра көтеріп, желке тұсында ұстап жүру; жұп болып ясәне қысқа жіп - «бұрымның» ұшынан ұстап, қарама-қарсы аяққа жүру, жүгіру; секіруді; шоқырақтап жүгіру; бірнеше тізбекке тұру.

II бөлім. Жіппен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

Б.қ. - негізгі тұрыс, қолды жіппен төмен түсіріп тұру. 1-4 - жіпті саусақтарымен жинап, оны оқ және сол жаққа қозғалту (жылжыту). (4 рет).

2. Б.қ. - негізгі тұрыс, жіпті төмен түсіріп тұру. 1 - жіпті керіп ұстап, жоғары көтеру, оқ аяқты артқа созу, демді ішке тарту; 2 - б.қ., демді шығару. Осылайша сол аяқпен орындау. (6 рет).

3. Б.қ. - жіпті оң қолда ұстап, бір бүйірмен тұру. 1 - қолды созып, жоғары көтеру, жіпті сол қолға ауыстыру, демді ішке тарту. 2 - б.қ.-қа келу, демді шығару. 3 - қолды жайлап созьщ, жоғары көтеру, жіпті оқ қолға ауыстыру, демді ішке тарту. 4 ~ б.қ.-қа келу, демді шығару. (4-5 рет).

4. Б.қ. - негізгі тұрыс, жіпті жоғары көтеріп тұру. 1-4 - жіпті саусақтарымен жинап, оны оқ және сол жаққа қозғалту. (4 рет).

2. Б.қ. - негізгі тұрыс, жіпті жоғары көтеріп тұру. 1 - оқ аяқты тізеден бүгіп, жоғары көтеру. 2 - жіпті көтеріп тұрған тізенің үстіне қойып, қолды артқа тығып, бір аяқпен тұрып, 10-ға дейін дауыстап санау.

3. Б.қ. - қолды шынтақтан бүгіп, өкшемен отыру, терең демді ішке тарту. 1 - алға иіліп, жіпті өзінен алыстау жерге қойып, демді шығару. 2 - б.қ. (5-6 рет).

4. * Б.қ. - н.қ. бел тұсында жіптің шетінен ұстау. 1-2 - сәл отыру, өкшені көтеру, арқа түзу, жіпті алға созу; 3-4 - б.қ. (5 рет).

Жіпті ұстап, тізбекте тыныс алуға арналған қосымша тапсырмаларды орындап жүру.

2. * Б.қ. - жіпті жоғары көтеріп, аяқты айқастырып отырып, демді ішке тарту. 1 - алға иіліп, жіпті өзінен алыстау жерге қойып, демді шығару. 2 - б.қ. 3 - иіліп, жіпті алып, демді шығару. 4 - б.қ. (6 рет).

3. ** Б.қ. - екі жағынан керіп ұстаған жіпті жоғары көтеріп, шалқадан жату. 1 - аяқты жоғары көтеріп, жіпке тигізу. 2 - б.қ. (6 рет).

4. ** Б.қ. - қолды төмен түсіріп, негізгі тұрыста тұру. Жіпті еденге созып тастау. Жіп арқылы оқ аяқпен 10 рет, сол аяқпен 10 рет секіру.

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

Жерде жатқан арқан, жіптің үстімен тура және оқ (сол) бүйірмен жүру.

Бөрене не гимнастикалық орындық үстімен допты оқ жағынан еденге соғып жүріп өту.

Жерде жатқан баспалдақтық екі жақтауынан ұстап, еңбектеп жүру.

«Мерген», «Қызыл танау Аязата», «Ұстап үлгер» қимылды ойындары.

III бөлім. Қорытынды бөлім.

Қимыл-қозғалысы аз «Қайда тығылғанын тап», «Кемпірқосақ» ойындары ойнатылады, тыныс алу жаттығулары орындалады.

44*-45**-сабақтар

Негізгі қимыл-қозғалыс жаттығулары.

• Шығыршық ішінен тура жөне оқ жөне сол бүйірмен өту.

• Арақашықтықтары 50 см жерде жатқан 5-6 жіптен оқ, сол аяқпен секіру.

Кедір-бұдыр тақтай үстінде аяқтық ұшымен жүріп өту.

Кедергілер арасымен допты аяқпен итере алып жүру.

IV апта. 46-сабақ

Бағдарлама мазмұны: Музыканың сүйемелдеуімен жүру; бір тізбекті сапта бағытты өзгертіп, кең адымдап, аяқтық ұшымен, табанның ішкі жағымен жүруге, «жылан» жүрісімен және шашырап жүгіруге жаттықтыру.

Баяу қарқынмен 1,5 минуттай жүгіруге, аяқтық ұшымен, өкшемен, сондай-ақ айналып жүруге жөне 3-4 м жерге дейін көзді жұмып жүруге жаттықтыру.

Гимнастикалық орындық немесе бөрене үстінде допты еденге, жерге сол жағынан соғып жүруді; допты еденге оқ және сол қолмен соғып жүруді, жіптің үстінен екі аяқпен, оқ және сол бүйірмен секіруді, теннис шаригін қалақпен қағуды үйрету.

Қолданылатын құрал-жабдықтар: гимнастикалық орындық, доп, шығыршық, 5-6 жіп, теннис шаригі мен қалағы.

1. бөлім. Музыканың сүйемелдеуімен орындалатын қимыл дағдыларын бекіту. Бірқалыпты (асықпай және ширақ адымдап) жүру, жүгіру. Аяқты тізеден жоғары көтеріп, алға адымдап жүру, көзді жұмып, жан-жағын бағдарлай алу және жүру, айналу.

Шеңбер бойына тұру.

2. бөлім. Таспамен орындалатын жалпы дамыту жаттығулары.

1. Б.қ. - таспаны төмен түсіріп тұру. 1-3 - қолды екі жаққа соза жайлап көтеріп, қол білезігін сілкілеп, таспамен толқын тәрізді қимылдар жасау. 4 - б.қ.-қа келу. (6 рет).