Конспект для занятия Наши герои

Раздел Дошкольное образование
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:



Байма6 районы Тем1с м1кт1бе филиалы Ишей башлан4ыс д2й2м белем бире9 м1кт1бенең мәктәпкәсә йәштәге төркөмө




«Р1ссам - яугир

:арасурин !хматхан ?айса улы»









2014й






Й2км1тке3е


Инеш

1 №у7ыш6а тиклемге тормошо

2 №у7ыш осоро

3 №у7ыштан 3у57ы осор.

4 №ы7ымта

5 :улланыл7ан 181би1т

:ушымта






















Инеш

Д13ш1тле яу юлы 9тк1н

К9пте к9рг1н яугир ул

Донъяны5 й1мен данла7ан

О4та р1ссам- ма3ир ул.

Тәрбиәләнеүселәрем мен1н 98ебе88е5 м1кт1п музейына экскурсия7а бар8ы6.

Музей8а7ы тарихи 6омарт6ылар7а к98 3алып й2р2г1нд1, кемде5дер картиналары к98 яуын алды 31м и7тибар8ы й1леп итте.

Ул «Ер-!с1» картина3ы ине.

Артабан7ы картиналар Б2й2к Ватан 3у7ышы осоронда7ы ва6и7алар8ы 39р1тл1й: м23аб1т к1981ле 3алдат, уны5 6улында бер гона43ы8 сабый дошмандар8ан я6лау, йылы 6оса6 тап6ан.

№у7ыш уты д2рл1й х1тер81р81

Ю6тыр унан бер кем 3ыуын7ан.

Я7ып 9тте 6ара 32р2мд1рен

№1р кешег1, 31р бер быуын7а.

:арап тор7ан са6та картина7а

К98алланым мин фронт тормошон

К98алла7анда фронт торошон

№ирпелг1нд1й булды мине5 битк1

Шул 3у7ышты5 утлы 3улышы.

«Кем эшл1г1н шундай т1ь4орат 6алдырыр8ай картиналар8ы?»,- тиг1н уй килде.

Ул бе88е5 3у7ыш ветераны, ауылыбы88ы5 ар8а6лы ш1хесе- талантлы р1ссам, 98ене5 картиналары мен1н музей8ы5 т9рен би81п тороусы :арасурин !хм1тхан ?айса улы.

(кенеск1 к9р1, 98е тура3ында м17л9м1тт1р бик а8, л1кин уны5 картиналары аша шундай 31л1тлек, о4та р1ссам булыуын к98алай алабы8. Шу7а мин :арасурин !хм1тхан ?айса улы тура3ында материалдар туплап 31м уны5 тормош юлыны5 этаптарын 2йр1не9г1 ошондай ма6саттар 6уй8ым:

Б2й2к Ватан 3у7ышы яугиры, 31914к1р р1ссам :арасурин !хм1тхан ?айса улыны5 тормошон 31м ижадын 2йр1не9, ар8а6лы ауылдашыбы8 ха6ында тулыра6 м17л9м1т йыйыу, 31м у6ыусылар8а уны5 картиналарына 6ы8ы63ыныу, ихтирам, 32й29 уятыу.

Теманы5 актуаллеге:

- Ауылыбы88ы5 бер81н-бер 31914к1р р1ссамы, 3у7ыш ветераны , талантлы ш1хесе я6ташыбы8 :арасурин !хм1тхан ?айса улы тура3ында беле9. Уны5 ижадын 2йр1не9 31м 31м уны5 тура3ында7ы м17л9м1тт1р8е кил1с1к быуын7а тапшырыу.

Э8л1не9 алымы: :арасурин !хм1тхан ?айса улыны5 Байымда й1ш19се 6ы8ы Валеева Та53ылыу !хм1тхан 6ы8ы мен1н 15г1м1,7аил1 архивында 3а6лан7ан документтар , х1тир1л1р, уны белг1н кешел1р менан осрашыу, матбу7ат битт1ре.




№у7ыш6а тиклемге тормошо

:арасурин ?айса улы !хм1тхан 1926 йылды5 1апреленд1 Баш6ортостанды5 Байма6 районы Т9б1 ауылында тыу7ан. Шахтер булып эшл19се ата3ы, й1шл1й 9леп китк1с, Мулла6ай ауылына к9сеп кил1л1р. !хм1тхан ?айса улы Мулла6ай м1кт1бенд1 у6ый. М1кт1пт1 са6та ул 181би1т, 3ынлы с1н71т мен1н 6ы8ы63ына, 98е л1 ши7ыр8ар я8а, матур 39р1тт1р т2ш2р1.

!с13е, Г2лб181н ин1й, м1кт1пт1 ашна6сы бул7ан. !с13ен1 яр8ам ите9 2с2н, !хм1тхан хе8м1т юлын бик ирт1 башлай: колхозда т2рл2 эшт1р эшл1й, й1й к2нд1ре колхоз малдары 2с2н бес1н 18ерл1ш1, ат мен1н бес1н тарттырып к9б1 башында й2р2й, тип ата3ы тура3ында шундай и4т1лект1р мен1н б9леште 6ы8ы Та53ылыу апай.

1941 йылды5 июнь айында М1ск1981 Баш6ортостанды5 ун к2нл2г2 9терг1 тейеш була. Шу7а ла 1940 йылдар8ы5 6ыш6ы ай8арында Ф1йзи ?1ск1ров 6ушыуы буйынса ауылдар буйлап филармония7а 31л1тле й1шт1р8е йыялар. ! ?айса улы !хм1тхан талантлы бейе9се л1 була. Ул ошо ансабел7а алына 31м 1941 йылды5 июненд1 филармония составында бейе9се була.

Оф2г1 килг1с, бик к9п гостролд1р81 й2р2й81р.

1941 йылды5 20 июнд1 артистар гостролг1 сы7ыр алдынан 6ыр7а Дим буйына ял итерг1 сы7алар. Ошо ялдан 6айтыу8арына 6131рле 3у7ыш башланыуы тура3ында х1б1р алалар. Улар8ы 3у7ыш б2тк1с, филармония7а кире киле981рен са6ырып 6алалар 31м 31м тыу7ан я6тарына 6айтарып еб1р1л1р.

1943йылды5 6ышына тиклем !хм1тхан ?айса улы Мулла6ай ауылында 1с13е мен1н й1ш1й, т2рл2 колхоз эшт1ренд1 й2р2й.! 1943 йыл башында бер т2рк2м й1ш егет 31м 6ы88ар Белорет районында урман 6ыр6ыу7а еб1рел1. Ос ай эшл1г1с,кире 6айтаралар. Хе8м1тк1 й1ше тул7ан7а тиклем ауылда т2рл2 эшт1р81 й2р2й.

№у7ыш осоро

1943 йылды5 к282нд1 17,5 й1ш егетте военкамат6а са6ыралар 31м 23 ноябрь к2н2 бер ти4тер й1ш егетт1р илде 3а6лар7а кит1л1р. Был 3у57ы са6ырылыш була, Байма6 районынан б2т13е 63 егет алына.

Ырымбур 2лк13енд1ге Калтубан станция3ында алты айлы6 курсанттар м1кт1бен1 еб1р1л1р. 15 декабренд1 1943 х1рби присяга 6абул итк1н. :арасурин !хм1тханды 31м баш6алар 14- се снайпер8ар м1кт1бенд1 снайперлы66а у6ыталар 1943 йылды5 майына тиклем1.

Шунан 3у5 курсанттар8ы фронт6а алып кит1л1р.Белор Гомель 2лк13ен1 барып ет1л1р.

Фронттан килеп командир8ар 98 частарен1 пополнение йыялар. И5 т1981 комсомолестар8ан отряд т282л1. :арасурин !хм1тхан ?айса улы т1981 1-се Прибалтика, шунан 2-се Прибалтика3ы фронтарына алына ( Баграмян). А8а6тан Лениградский фронтына 98г1ртел1. 2

Кенигсберг( х18ерге Калининград) 6ала3ы 2с2н алыш бик 6аты к2с2рг1нешле булла, дошман бик ны6 оборона тота.Бе88е5 Армия Берлинды ал3а ла, бында дошман бирелерг1 тел1м1й. :арасурин !хм1тханды5 о4та снайпер була 31м ул байта6 немецтар8ы ю6 ит1.

1945 йылды5 8 майында яралана, 4 ай госпиталг1 эл1г1.

Кенигсберг 6ала3ын алыу8а 6атнаш6аны 2с2н :арасурин !хм1тхан ?айса улы Сталиндан р1хм1т 6а7ы8ы ала, шулай у6 к9р31тк1н батырлы6тары 2с2н

« Батырлы6 2с2н» ми8алдарына лайы6 була.

№у7ыш б2тк1с т1 ти8 ген1 6айтармай8ар, Латвияны5 Рига 6ала3ында хе8м1тен дауам ит1 .:ай8а 7ына булыуына 6арамай, 61л1мен ташламай 39р1т т2ш2р1 , портреттар, пейзаж эшл1й.

1950 йылды5 28 7инуар айында демоблизациялана3. Мулла6ай7а 6айтарыла.




























у7ыштан 3у57ы осор.

Мулла6ай7а 6айт6ас 2йл1н1. 1954 йылда ике бала мен1н :ыр7ы8ыстан7а к9с1л1р. !хм1тхан ?айса улы х1рби заводта эшл1й. 1956 йылда Тыу7ан ер8е5 тупра7ы 98ен1 тартып, ул тыу7ан я6тарына 6айта, Ишей ауылына т2пл1н1.

Байма6 районыны5 Ишей ауылы и5 матур т1би71тле м2й2шт1рене5 бере3енд1 урынлаш6ан .Ауыл уратып ал7ан 6алын урмандар,сылтырап а66ан б1р8еле йыл7алар,саф 3ауалы булыуы мен1н айырылып тора. Ул осор8а Ишей81 №191н1к т282л2ш комбинатыны5 5-се 3анлы урман заводы асыла.№у57ара6 ул Тем1с леспромхозы5 Ишей учаска3ы тип 98г1рт1л1р. !хм1тхан ?айса улы Тем1с леспромхозында, 3у5ынан ха6лы ял7а сы6ан7а х1тлем Сибай леспромхозында эшл1й.

!хм1тхан ?айса улы газета битт1ренд1 Ленинград 6ал3ында7ы ситт1н тороп у6ып бул7ан с1н71т инситутына у6ыу йортона 39р1тт1р тошороп еб1р1. Уны5 талантын к9реп у6ыр7а са6ыралар, л1кин ауылдын т2пк2л булыуы ,31р ва6ыт юлдар булмау с1б1пле у6ыр7а бара алмай 6ала.

!хм1тхан ?айса улы 98е тошорг1н 39р1тт1р8е т2рл2 к9рг18м1л1рг1 сы7ара. Ул осор8а фотографтар бик а8 булыу с1б1пле !хм1тхан ?айса улы бик к9п 7аил1л1р8е5 портретын я87ан. Ололар8ы5 и4л19е буйынса, ул бик к9п. Уны5 картиналары Сибай гимназия3ында ла 3а6лана.

Та53ылыу апай и4л19е буйынса, атайым эшт1 й2р2г2н са6та бер ва6ыт 3ыйыр7а к9мер мен1н сбруй,6амыт кейг1н 3ыма6 итеп 39р1т т2ш2р2п 6уя тор7айны- тип .


№ы7ымта


Мин 98емде5 тикшерене9 эшемд1н шундай 3ы7ымта7а килдем:

№1л1тле кешел1р бе881 бик к9п, улар8ы5 ижадын 2йр1нерг1,3а6лап 6алыр6а к1р1к. ! 31л1тле р1ссам :арасурин !хм1тхан ?айса улыны5 ижады 2йр1не9г1,3а6лау7а лайы6.

Быйыл7ы 2013 йыл Байма6 6ала3ына75 йыл була,шул ай6анлы район тарихы,уны лайы6лы 2йр1нел1.Мине5 уйымса, :арасурин !хм1тхан ?айса улыны5 тормош юлы, ижады тура3ында ла Байма6 телевиде3ында тапшырыу эшл1нелерг1 тейештер. Ар8а6лы я6таштарыбы88ы5 исемд1ре онотолма3ын ине, 31р бер у6ыусы б1л1к1й ген1 бул3а ла 2л2ш индер3ен ине.

(8емден тикшерене9 эшемде !хм1тхан ?айса улыны5 6ы8ы Та53ылыу Валеваны5 3981ре мен1н тамамла7ым кил1:

«Бе8 6айтырбы8!- тип ките9сел1р,

?9мер81рен 6орбан ите9сел1р,

Европаны й1й19 9те9сел1р,

Берлин7аса барып ете9сел1р-

Алды7ы88а 3е88е5 те8л1н1м.













:улланыл7ан 181би1т

1 . ?аил1 архивы:

1.1 х1рби билет

1.2 учетно-послужная карточка

1.3 Комсомол билеты

1.4 фотографиялар

2 .Валеева Та53ылыу8ы5 и4т1лект1ре

3. Матбу7атта сы66ан м17л9м1тт1р.

3.1 « Й1шлек» газета3ы № 52 10.05.2005

3.2 «Совет Баш6ортостаны» газета3ы


















:ушымта №1

Конспект для занятия Наши герои

:арасурин !хматхан ?айса улыны5 «Ер-!с1»картина3ы

:ушымта №2

Конспект для занятия Наши герои

Автопортрет



:ушымта №3

Конспект для занятия Наши герои

Военный билет




:ушымта№4






Конспект для занятия Наши герои










:ушымта №5


Конспект для занятия Наши герои


1 Военный билет. Н.П.№0883943 стр.4

2 Учетно-послужная карточка Н.П №0883943стр.3

3 Учетно-послужная карточка Н.П №0883943стр.3

© 2010-2022