Разработка по казакскому языку на тему Дәрумендер денсаулық кепілі!

Дәрумендер денсаулық кепілі

Тақырыбы: «Дәрумендер денсаулық кепілі»

Мақсаты: Балаларғакөкөністер мен жемісжидектердіңадамденсаулығынапайдасыжайлытүсіндіру. Олардыңқұрамыдәрумендерге бай екендігін, тұмау мен суықтиюауруынашалдықпаудағыкүресудіңжолыекенінкөрсету. Ойлауқабілетіндамыту, сөйлеукезінде сөздіанықайтқызу, мәнерліайтыпжаттықтыружәнееңбекке баулу.

Ұйымдастырушылық кезеңі:

Тәрбиеші: «Білерқазақбаласы,

Сәлем сөздің анасы» - дегендей сәлемдесіп алайық.

Тәрбиеші: «Қайырлы таң, балалар!»

Балалар: Қайырлы таң,Балауса апай!

Қайырлы таң құрметті қонақтар!

Бақшамызға барамыз,

Досымызды табамыз.

Сәлеметпе, міне мен,

Доспын енді сенімен.

Тәрбиеші балаларға жыл мезгілі туралы сұрақ қояды.

Тәрбиеші:

- Балалар, қазірқ андай жылмезгілі?

_жазмезгілі

- жаз айларын атаңдаршы?

- маусым,щілде, тамыз.

_ жаз мезгілінде қандай өзгерістер болады?

_ жеміс -жидек,көк-өністер піседі

_ балалар деніміз сау болу үшін не істеуіміз керек?

- түрлі дене жаттығуларымен айналысып, дәрумендер жеу керек.

- Балалар сендер жаз мезгілі жайында жақсы біледі екенсіңдер. Ал дәрумендерді қайданаламыз?

- Көкөністерден, жеміс-жидектерден.

- Жемістерқайдаөседі?

- Жеміс-жидектерағаштардаөседі.

- Көкөністерқайдаөседі?

- Бақшадаөседі.

- Балалар бүгін біздің оқуіс-әрекетімізде, көкөніс пен жемістердің адам денсаулығына пайдасы жайлы біліп, қажеттілігін айтамыз.

- Балалар мына суреттердегі жемістерді атаңдаршы? /көрсету/

- Ал ендікөкөністердіатаңдар?

- Бұлжемістер мен көкөністердің біздің денсаулығымызға әсіресеөсіпкележатқансендерге өтеқажет, өйткені бұларда дәрумендер көп.

- Дәрумендердің А,В,С, Д, Е деген түрлері болады. Оларды біз күнделіктіішіп жүрген тағамдарымыздан кездестіреміз.

Мысалы:

«А» дәрумені: қызылбұрышта, сарымсақта, қызанақта бар.

«В» дәрумені: қиярда, қырыққабатта, сәбіздекездеседіекен.

«С» дәрумені қарақатта, лимонда, мандариндекездеседі.

«Д» дәрумені: алмада, алмұртта, пиязда, жүзімде .

Осы дәрумендерді көпжесеңдер суыққа төзімді боласыңдар, сүйектерің қатаяды, бұлшықеттеріңе күш береді.

/Тұмаукеледі/

/Балалар бет пердекиеді./

Тұмау:

- Сәлеметсіңдерме, менің әлсіз де, кішкентай балаларым. Мен тұмау деген патшаларың боламын. Сендер мені тостыңдарма? Мен жеміс-жидектердіжумайжегендіжақсыкөретінбалалардыңқасындажүргендіұнатамын.

Бала: Біз сені күткен жоқпыз, әрішақырған да жоқпыз. Бізжемістерді жақсылап

Жуып жейміз ғой балалар.

Барлықбалалар:

- Ия! - Ия!

Тұмау:

- Сендерменіменқалайкүресукерекекенінбіледіекенсіңдер! Мен сендермендосболғымкеледі. Досболмасаңдарсиқырлаптастаймын.

Бала: Бізсеніңсиқырыңасиқырланбаймыз, сеніменкүресудіңжолынбілеміз,

бетпердекиеміз, дәрумендікөпжейміз. Денсаулығымызкүшті.

Тәрбиеші: Тұмаужаман ауру. Егертұмауменауырыпқалсақ, қалімізқандайболады?

Басымызауырады, ыстығымызкөтеріледі, достарымызбенсеруенгешықпайқаламыз, мамамызжұмыстанқалады, біздідәрігергеапарады, балабақшаға бара алмайқаламыз.

Тәрбиеші: мінекөрдіңдерме, тұмаужүргенжержақсыемес. Біздерауырыпқалмасүшін не істеуімізкерек?

Балалар: Көкөністенжасалғантағамдаржеуімізкерек, жеміс-жидектенжасалғаншырындарішіуімізкерек, спортпенайналысуымызкерек, тазалықсақтаукерек.

Тұмау сен ондабіздіңкөкөністер мен жемістердіңбалалардыңденсаулығынақаншалықтыпайдалыекенінтыңда.

/Көкөністер мен жемістердіңайтысы/

Қызанақ: Мен өтедәмдімін, адамдардың ас қорытумүшелерінепайдалымын.

Әсемнәзік, көріктімін,

Көктейжеугеболмайды.

Салатқаменіқосқанда,

Қиярқасымнанқалмайды.

Қып-қызылболыппісемін,

Жәшіккелақтырыпсалмайды.

Жарылыпқаламөйткені.

Қияр: Сен неге қып-қызылболыпмақтаныптұрсың? Менің де адамденсаулығынапайдамкөп.

Сопақшакөкөнім бар,

Пайдалымөлдірсөлім бар.

Піскенкездежинайсың,

Меніңатымқиярмын.

Қазірұзынсабағым,

Жан-жағынатарайды.

Қолұстасқанбаладай,

Бақшаныалыпбарады.

Картоп: Әйқойыңдар! Адамныңекіншінанымын. Мен мақтаншақкартоппын. Ылғалдытопырақмекенім,

Солжердежақсыөсемін.

Жегендежақсытоясың,

Ұрағасалыпқоярсың.

Мен мақтаншақкартоппын

Меніжақсыкөреді

Үлкендер мен балалар.

Пияз: Егеркартопөзін-өзіпайдалымын, бәрінеқажетпіндесеондамендемақтанайын. Босқақараптұрамын ба!

Менсізастыңдәміжоқ,

Күлдіреалмаймын, жылайсың.

Ащыболсам да мені,

Базарданжиісұрайсың.

Түшкірсең, пысқырсаң

Мен шипа боламын.

Сәбіз: Мен де де бар дәрумен, салатқа да қосады, тағамға да қосады.

Сары дәмді, ұзынмын,

Жерастынатығылдым.

Тартсаңшығакелемін,

Өсіптұрғанбұрымнан.

Күздеқазыпаласың,

Тамаққа да саласың.

Егерменікөпжесең,

Биік, ұзынболасың.

Өрік: Мен жарықты, жылудыжақсыкөремін, меніңқұрамымдаиодкөп.

Мен өрікпін, өрікпін,

Бақшамызғакөрікпін.

Қарадегенатым,

Менен де дәмтатыңдар.

Дәріорнынажүретін,

Кейдеменіңқақым бар.

Алма: Меніңжершарындакөптүрлерім бар, меніңқұрамымда «А», «В», «С», «Д» дәрумендерім бар. Менікөпжесеңдерауырмайсыңдар.

Нарттайқызылалмамын.

Мәзболадыалғандар,

Жаздаәдемікиінем,

Тілдібалдайүйірем.

Апорт:

Меніжесеңдәрімін, бүйрек, асқазан, жүрекке,өзіметәнисім бар.

Апорт дегеналмамын,

Жержаратынатағын.

Мұндай алма кімде бар,

Алматы оныңотаны.

Қарбыз: Мен жаздыңыстығындаөтеқажетпін, денсаулыққапайдалымын.

Жинапдосты, бауырды,

Ортағаалдыққауынды.

Жарыпедікқауынды,

Қарыққылдыауылды.

Қауындегенқойсойдық,

Ой бәрімізбіртойдық.

Қаныпқалдышөліміз.

Барлығы: Жиналыпқаппызбәріміз,

Қайсымызеңдәмдіміз.

Ішімізденадамға

Тиедікөппайдамыз.

Тәрбиеші: Барлығыңдадәмдісіңдер,

Шырқапайтарәнімсіңдер.

Көзтоймайтынкереметке,

Дастарханныңсәнісіңдер.

Тәрбиеші: Балалар, бүгінбізгедәрігерапайкеліпті, балабақшадағытоптардыаралапденсаулығынтексеріпжүрекен.

Дәрігер: Сәлеметсіңдерме, балалар!

Балалар: Сәлеметсізбедәрігерапай!

Дәрігер: балаларқазіржазмезгілі, ыстық өтіп жатқанкез, өздеріңдіқалайсезінесіңдер?

Балалар: Жақсы.

Дәрігер: Балаларсендердіңтоптарыңдаауырыпқалғанбалаларжоқ па?

Балалар: Жоқ.

Дәрігер: Сендердіңкөңілкүйлерің, денсаулықтарың да жақсыекен. Сендер таза ауадакөпсеруендеп, түндежақсыұйықтағандарыңкөрініптұр.Денімізсау болу үшінтағы не істеуімізкерек?

Балалар: денешынықтыружаттығуларынжасаукерек.

Дәрігер: Сендерқандайсергітужаттығуларынбілесіңдер? Мағанкөрсетіңдерші?

Сергітужаттығуы:

Тәрбиеші:

Дәрігерсендерге жапсыруды аяқта деген тапсырмабергісікеліптұр, солтапсырманыорындайық.

Ал дәрігерапай, бізсізгежұмбақтаржасырайық.

------------: Қалыңкиінгендіұнатады,

шешіндірсеңжылатады. /пияз/

--------------: Біріншітуратады,

Екіншіжылатады /Пияз/

Тәрбиеші: Жесеңащы,

Көзіңненшығараржасты.

Ол не? /Пияз/

Дәрігер: Балалар, пиязтуралыкөпжұмбақтарбіледіекенсіңдер, пияздыазықретіндеқолданады. Пияздамедицинададәріретіндеқолданады. Пияздыжесеңдерауырмайсыңдар.

-------------: Мен бәрінестіптұрмын. Пиязденсаулыққапайдалыдейсіңдер , ал мен тәттініжақсыкөремін. /қолыңдағызаттардыкөрсетеді/

Менімендосболасыңдарма?

Тәрбиеші: Тәттінікөпжеугеболмайды, көпжесекбізгеқандайзияны бар?

Балалар: Бетімізқызарады, тісімізтүседі, жүрегімізайниды.

Тәрбиеші: Балалартәттінікөпжесеңдертамаққатәбеттеріңболмайды, тағамдытауысыпішпегенбаланыңденсаулығы да дұрысболмайды.

Ойын: «Кімжылдам?»

Еңбекәрекеті: «Пиязотырғызу»

Ембі қаласы «Достық»балабақшасы МКҚК

«Дәрумендер досымыз!»

Өткізген:Назык Б.Ж.

Мерзімі:13.08.2015ж.