Сабақ жоспары Қанайналымның үлкен және кіші шеңберлері

Күні: 16-23. 01.16.

Сынып: 8 «а» сынып.

Пән: Биология.

Үйге берілген тақырып: Жүректің құрылысы. Жүрекшелер мен қарыншалардың рөлі.

Сабақтың міндеттері:

1. Үйге берілген тақырыптарды сұрау, оқушыларман бірге талқылап қорытындылау.

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларды жүректің құрылысы және жұмысы

қанайналымның маңызды қызметтерімен таныстыру.

2. Оқушылардың белсенділігін арттыру. әрекетін басқару оқу материалдарының мазмұнын өмірмен байланыстыру арқылы оқушылардың білім біліктігін дамыту.

3. Оқушыларды салауатты өмір сүруге тәрбиелу..

Сабақ түрі:

Әдісі: Семинар

Ұйымдастыру кезеңі: 1. Оқушыларды түгендеу

а) амандасу

б) Оқу құралын түгендеу

2) Үй тапсырмасын сұрау:

Өткен сабақтың мазмұныны сұрау және қосымша сұрақтар қою.

Сұрақтар тізбегі ойыны:

№ 1. Сұрақ: қанайналым жүйесіне не жатады?

Дұрыс жауабы:

№ 2. Сұрақ: қанайналым жүйесінің орталық мүшесін атаңыз?

Дұрыс жауабы: қанайналым жүйесінің орталық мүшесін жүрек.

№ 3. Сұрақ: Ересек адамның жүрегінің массасы қанша?

Жүрек - қанайналым жүйесінің орталық мүшесі. Оның жиырылуы мен босаңсуының нәтижесінде қан қантамырларының бойымен үздіксіз ағады. Ересек адамдардың жүрегінің массасы 250-300 г.

№ 4. Сұрақ: Қанның қантамырлардың бойымен тұйық түрде, яғни қанайналым шеңберімен ағатынын қай ғасырда белгілі болды?

Дұрыс жауабы:

Қанның қантамырлардың бойымен тұйық түрде, яғни қанайналым шеңберімен ағатынын XVII ғасырда белгілі болды.

№ 5. Сұрақ:

Қанның қантамырлардың бойымен тұйық түрде, яғни қанайналым шеңберімен ағатынын XVII ғасырда ашқан ағылшын ғалымы.

Дұрыс жауабы:

Қанның қантамырлардың бойымен тұйық түрде, яғни қанайналым шеңберімен ағатынын XVII ғасырда ағылшын ғалымы У. Гарвей (1578 - 1657) ашты.

№ 6. Сұрақ: көп нүктенің орнына тиісті жауаптарды қойыңыз.

Дұрыс жауабы:

№ 7. Сұрақ:

Дұрыс жауабы:

№ 8. Сұрақ:

Берілген тапсырманның қайсысы дұрыс:

Дұрыс жауабы:

Қан жүрекшелерден → қарыншаларға → қарыншалардан → артерия қантамырларына қарай ағады.

№ 9. Сұрақ:

Дұрыс жауабы:

№ 10. Сұрақ:

Дұрыс жауабы:

3) Өткен сабақты бекіту: Өткен сабақтағы материалдарды жаңа сабақпен байланыстыра отырып жинақтау.

Бөлім: VII бөлім: жүрек - қан тамырлары жүйесі.

Жаңа сабақ тақырыбы: «Қанайналымның үлкен және кіші шеңберлері»

Жаңа сабақтың мақсаты:

Міндеттері:

Жаңа сабақты жоспарлау:

1. Кіші қанайналым шеңбері.

2. Үлкен қанайналым шеңбері.

3. Қан қысымы

4. Тонометр

5. Гипертония

6. Гипотония

7. Қан тамырлар:

Жаңа тақырыптағы негізгі ұғымдар:

1. Кіші қанайналым шеңбері:

2. Үлкен қанайналым шеңбері.

Мәтінмен жұмыс: кіші қанайналым шеңбері және үлкен қанайналым шеңбелерінің дұрыс ағуының

3. Қан қысымы:

4. Тонометр: қан қысымын өлшейтін құралды тонометр дейді.

5. Гипертония:

6. Гипотония:

Сұрақтар:

Үлкен қанайналу шеңбері деп аталу себебі -

Кіші қанайналым деп аталу себебі -

Гипертония:

Гипотония:

Қан тамырлар:

№

Артериялар

Веналар

Қылтамырлар

1

Қанды жүректен алып шығып, мүшелерге таратады

Қанды мүшелерден жүрекке тасымалдайды

Артериялар мен веналардың бір -бірімен байланыстырады

2

Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары қалың әрі серпінді

Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары жұқа әрі нашар дамыған

Микроскопиялық өте ұсақ, қабырғасы бір қабатты

3

Қан қысымы жоғары

Қан қысымы өте жоғары

Қан қысымы шамалы

4

Көпшілігі тереңде бұлшықеттердің арасында жатады

Теріге жақын да, терең де жатады

Дененің барлық мүшелеріне таралады

5

Ең ірі артерия тамырлары-қолқа және өкпе артериясы

Ішіндегі қақпақшалар қанды кері бағытқа өткізбейді. Ең ірі вена тамырлары - төменгі, жоғарғы қуысты веналар және 4 өкпе веналары

Қылтамырлар арқылы газ және заттар алмасады, қан баяу ағады, ұсақ артериялар мен ұсақ веналарды байланыстырады

I нұсқа

№

Сұрақтар

Жауаптар

Қатесі

Дұрысы

Балл

1

Қанды жүректен алып шығып, мүшелерге тарататын қан тамыр қалай аталады?

2

Қанды мүшелерден жүрекке тасымалдайтын қан тамыр қалай аталады?

3

Артериялар мен веналардың бір -бірімен байланыстыратын қан тамыр қалай аталады?

4

Қан қысымы жоғары

5

Қан қысымы өте жоғары

6

Қан қысымы шамалы

7

Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары қалың әрі серпінді

8

Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары жұқа әрі нашар дамыған

9

Микроскопиялық өте ұсақ, қабырғасы бір қабатты

10

Көпшілігі тереңде бұлшықеттердің арасында жатады

11

Теріге жақын да, терең де жатады

12

Дененің барлық мүшелеріне таралады

Дұрыс жауаптары:

I нұсқа

№

Сұрақтар

Жауаптар

Қатесі

Дұрысы

Балл

1

Қанды жүректен алып шығып, мүшелерге тарататын қан тамыр қалай аталады?

Артерия

2

Қанды мүшелерден жүрекке тасымалдайтын қан тамыр қалай аталады?

Вена

3

Артериялар мен веналардың бір -бірімен байланыстыратын қан тамыр қалай аталады?

Қылтамырлар

немесе

капиллярлар

4

Қан қысымы жоғары

Артерия

5

Қан қысымы өте жоғары

Вена

6

Қан қысымы шамалы

Қылтамырлар

немесе

капиллярлар

7

Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары қалың әрі серпінді

Артерияларда

8

Қабырғасындағы бұлшықет талшықтары жұқа әрі нашар дамыған

Веналарда

9

Микроскопиялық өте ұсақ, қабырғасы бір қабатты

Қылтамырлар

немесе

капиллярлар

10

Көпшілігі тереңде бұлшықеттердің арасында жатады

Артерияларда

11

Теріге жақын да, терең де жатады

Веналар

12

Дененің барлық мүшелеріне таралады

Қылтамырлар

немесе

капиллярлар

Үйге: Сәйкестендіру кестесі: Жүректің қандай тамырлары мен бөлімдері қанайналымның кіші және үлкен шеңберіне жататынын көрсетіңдер:

№

Қанайналым

Жауаптары

Қатесі

Дұрысы

Балл

1

Қанайналымның

кіші

шеңбері

А

сол жақ жүрекше

Ә

сол жақ қарынша

Б

оң жақ жүрекше

В

оң жақ қарынша

Г

өкпе веналары

2

Қанайналымның

үлкен

шеңбері

Ғ

қолқа

Д

өкпе артериялары

Е

жоғарғы қуыс вена

Ж

төменгі қуыс вена

З

бауырдың қақпа венасы

И

өкпе бағаны