Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы

Сабақтың тақырыбы: Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларға тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы туралы түсінік беру.

2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы туралы білім алу мен өзара сыйластыққа, ұжымшылдыққа , сауаттылыққа тәрбиелеу.

3. Оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау , бір - біріне көмектесе отырып, өз ойларын толық айту дағдыларын дамыту.

Сабақтың типі: Ақпараттық оқыту.

Сабақтың түрі: Жаңа тақырыпты меңгерту.

Оқыту әдісі: Сұрақ жауап, семантикалық карта толтыру, эл оқулықпен жұмыс

Көрнекіліктер: слайдтар, кесте, электрондық оқулық.

І. Үйымдастыру.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Мутациялық өзгергіштік. Цитоплазмалық мутация.

Мутация дегеніміз не?

Мутация ұғымын енгізген кім?

Мутация тудыратын факторлар қалай деп аталады?

Генотиптің өзгеру сипатына қарай мутациялар қалай бөлінеді?

Гендік мутация дегеніміз не?

Хромосомалық мутация дегеніміз не?

Хромосомаішілік өзгерістерді ата.

Геномдық мутация дегеніміз не?

Анеуплоидия деп нені атаймыз? Мысалы.

Цитоплазмалық мутация дегеніміз не?

В) Суретті сөйлет.

С) Сызбаны сөйлет.

ІІІ. Жаңа тақырып. §50 Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы

Шығу тегі жағынан бір біріне жақын тұрған түрлер мен туыстарда болатын мутациялық өзгергіштіктер ұқсас болып келеді. Оны тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы деп атады. Николай Иванович Вавилов (1887-1943) Ботаник, генетик, географ. Мәдени өсімдіктердің шығу орталықтарын анықтады. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние жүзінің 40-қа жуық аймағында экспедициялық зерттеулер жүргізген.

L 1( a+b+c)……… L 2( a+b+c)……… L 3( a+b+c)……… L - жақын туыстар мен түрлер. Жақша ішіндегі әріптермен тұқым қуалайтын белгілердің ұқсас қатары белгіленеді.

ІҮ. Бекіту тапсырмалары: Мына сөйлемді толықтырыңдар.

А. Гомологтық қатарлар заңын ............

Ә. Бұл заңның мәні....................................

Б. Ұқсас қатарлар заңының формуласы.........

Қатты бидайдың қылтанақты іріктемелерін кім қалай алды?

Ұқсас қатарлар заңының іс жүзіндегі пайдасы неде деп ойлайсындар?

В) Сәйкестендіру тесті.

Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашты.

А)Астық тұқымдастар,

Б)Альбиностар

В) Қатты,қылтанақты,

Г) Н.И.Вавилов,

Д) А.П. Шехурдин.

Қатты бидайдың қылтанақты сортын шығарған.

Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы жануарларда ..................... түрінде кездеседі.

Н.И. Вавилов Абиссинадан бидайдың ....................... түрлерін тапты.

Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашуда ............. белгілерінің тұқым қуалай түрленуі зерттелді.

С) Тест жұмысы:

Сұрақтары

Жауаптары

1.Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашты.

A. Г.Де Фриз B. Н.И.Вавилов C. А.П. Шехурдин D. Ч. Дарвин E. И.В.Мичурин

2. Астық тұқымдасына жататын өсімдік

А) Қызанақ В) Сұлы С) Күнбағыс Д) Жоңышқа Е) Асбұршақ

3. Тұқым қуалайтын өзгергіштікті зерттеу барысында систематикалық жағынан жақын......... кездесетін мутациялар ұқсас болады

А) дүниелер арасында В) түрлер мен туыстар С) түр аралық ағзалар

4. Н.И.Вавилов қатты бидайдың қылтанақты түрін ........... Сапарында тапты.

А)Орта Азияға В)Африкаға С)Орталық Америкаға Д)Оңтүстік Америкаға Е) Абиссинаға

5. А.П.Шехурдин қатты бидайдың қылтанақты түрін қандай бидаймен будандастырды?

A. күздік B. Жаздық C. Қысқа қылтанақты D. Қылтанақсыз жұмсақ Е. кеш пісетін

ҮІ. Білім алушыларды бағалау.

ҮІІ. Үйге тапсырма. §50 Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы.