Урок по биологии на тему Қан томурлар ситемиси (8 класс)

Раздел Биология
Класс 8 класс
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Дәрисниң мавзуси:Жүрәк-қан томурлар системиси бөлүми.

Дәрисниң мәхсити:1.Жүрәк-қан томурлар системиси бөлүми бойичә алған билимлирини пишиқдап,тәкрарлаш.

2.Оқуғучиларниң ойлаш қаблийитини,тил байлиғини,әстә сақлаш қаблийитини ашуруш.

3.Тән-саламәтликни сақлаш, ағриқниң алдини елиш,йәни гигиенилиқ тәрбийә бериш.

Усул түри:Модульлиқ оқутуш технологияси.

Дәрис түри:оюн дәриси «жүрәк сири»

I Дәрисни уюштуруш.

Оюн шәрти:бәш дәвирдин туриду.Соалға жавап беришигә бағлинишлиқ қизил вә ақ жетонлар берилиду.Қизил жетон қан тәркивидики эритроцит,соалға толуқ жавап бәргәндә,ақ жетон лейкоцитлар жавап толуқ болмай қалса яки хата жавап болса берилиду.

I «Бирини-бири оқутуш »оюни(Һәр оқуғучи бир-бир жүмлидин ейтип мавзуни ачиду)

Жүрәк көкрәк қәпизиниң сол тәрипидәрәк орунлашқан.Жүрәкни кардиология илими тәтқиқ қилиду.Үч қәвәттин :эндокард,миокард,эпикард туриду.Адәм жүриги 4 бөләктин 2қулақчә,2қеринчидин туриду.Улар өз ара клапанлар билән бағлинишқан.

Жүрәкниң иши қан томурлар иши билән бағлинишлиқ,шуниң үчүн қан томурларниң хизмити булжуңларниң механикилиқ тәсиридин вә мадда алмишиш нәтижисидә яхшилинип туриду.

Жүрәкниң иши:

1фаза-қулақчиларниң қисқириши-0,1 сек

2 фаза-қеринчиларниң қисқириши-0,3 сек

3фаза-жүрәкниң бошиши,үзүлүш-0,4 сек

1.Организмниң ички муһити (қан)

2.Қанниң рәңги (қизил )

3.Қан қанчә вақит арилиғида адәм организмини толуқ бир қетим айлинип чиқиду?(23сек)

4.Чоң адәмдә қанчә литр қан болиду ?(4,5-5л)

5.Қан уюмаслиғи ағриғи?(гемофилия)

6.Қан қанчә топқа бөлиниду?(4)

7.Қан беридиған адәм.(донор)

8.Қан алидиған адәм.(реципиент)

9.Қан қисимини өлчәйдиған қурал?(танометр)

10.Қанда ақ түгүрчәкләрниң көпийиши қандақ ағриққа елип келиду?(лейкомия)

II. «Жүрәк қурлуши»оюни

Мотор дәпму атайду,

Кундүз-түни тинмайду.

Бәзидә униң ишини,

Дохтурларму тиңшайду.

А)Жүрәк макетини ясаш үчүн жүрәк тоғрилиқ саолларға жавап бериш арқилиқ жүрәкниң сиртқи түзүлүшини ясаймиз.

1.Чоң адәмниң жүригиниң орунлиниши вә салмиғи?

2.Жүрәк нәччә бөлүмдин туриду?

3.Жүрәк нәччә қәвәттин туриду?

4.Бир минутта жүрәк қанчә қетим соқиду?

5.Жүрәкниң оттура қәвити немә дәп атилиду?

6.Жүрәктики қеринчилар сани?

7.Жүрәк иши қанчә дәвирдин туриду вә уларни атап чиқ?

8.Жүрәк ишини тәтқиқ қилидиған пән?

9.Жүрәкниң ташқи қәвити немә дәп атилиду?

10.Қозуш пәйда болидиған һүжәйриләр?

Б)Оқуғучилар берилгән соалларға жавап бериш арқилиқ чоң қан айлиниш чәмбирини вә кичик қан айлиниш чәмбирини қурайду.

1.Чоң қан айлиниш чәмбири (сол қеринчидин башлинип,оң жүрәкчә билән аяқлишиду)

2.Кичик қан айлиниш чәмбири(оң қеринчидин башлинип,сол жүрәкчидин аяқлишиду)

3.Қан томурлар қанчә топқа бөлиниду?(3)

4.Организмдики қанниң қозғилиши қандақ атилиду?(қан айлиниш)

5.Қан айлиниш ситемиси немидин туриду?

III. «Жүрәк дәрти»оюни.

Мән һазир жүрәк вә қан томурлириниң ишиға тамака билән алкогольниң тәсири тоғрилиқ оқуйман.Шу чағда оқуғучилар жүрәк болуп иш-һәрикәт арқилиқ жүрәкнин һалини көрситиду.

Тамака исидики наһайити зәһәрлик маддилар организмға тәсир қилиду.Никотин қан томурларниң қәвитини зәхминләйду,жүрәкниң ишини төвәнлитиду вә тамака организмдики қан айлинишни бузиду.

1.Адәм организмиға тамакиниң тәсири қандақ?

2.Тамака чәккәндә әң биринчи зәхимлинидиған әза?

3.Тамака тәркивидики зәһәрлик мадда?

4.Тамакиниң тәсиридин пәйда болидиған ағириқлар?

Өхө-өхө көкйөтәл,

-Тохтимиған нема йөтәл?!

-Балилиқта чәксәң тамака,

Ислиниду өпкәң һаманда,

Никотин зәһирин төкиду,

Ахир түвиңгә йетиду.

Мейәңни у зәхминләп,

Ағриқларни қоздуриду.

Узақ өмүр яшайли,

Алкоголь,никотин,героинни,

Һәргиз йеқин йолатмайли!

Алкоголь қанға тез өтиду вә пүткүл организмға қан айлиниш арқилиқ тарилиду.Алкоголь эритроцитларниң саниниң азийишиға сәвәпчи болиду.Жүрәкниң соқуши илдамлап,жүрәк булжуңлириниң иши бузулиду.

Жүрәкниң тохтишишиниң асасий сәвәплири:

. Кислородниң йетишмәслиги.

.Ички вә ташқи зәһәрлиниши.

.Қанда карбонат газиниң көпийип кетиши.

.Инфаркт,стенокардия болғанда.

.Әсәбниң нормидин артуқ титиркиниши.

IV. «Ким көп билиду?»оюни

Төвәндики жүрәк тоғрилиқ сөзләрниң мәнасини чүшәндүрүп бериңлар.

«Тошқан жүрәк»

«Таш жүрәк»

«Жүриги йоқ»

«Журәкни ярди»

«Жүриги таза»

«Жүригиң немини халиса»

V. «Жүрәк сезими»оюни.Видео ролик көрситилиду.

Мону жүрәкни елип қешиңларда олтарған адәмләргә иллиқ жүрәк сөзиңларни ейтиңлар.

Баһалаш:Оқуғучиларниң жиққан жетонлири бойичә баһалиниду.

Өйгә тапшурма:Мавзу бойичә қошумчә материал топлаш.Жәдвәл толтириш.

№29 оттура мәктивиниң

Биология пән муәллими:Гуламова Г.М.



© 2010-2022