Сабақтың тақырыбы: Дигибридті будандастыру. 9 класс

Күні:04.12.2015ж

Класс:9а

Тақырыбы: Дигибридті будандастыру және белгілердің тәуелсіз ажырау заңдылықтары.

Мақсаты: Білімділік: басымдылықтың 3 типі бойынша білім беру,шағылстыруды үйрету. Алған білімдерін есеп шығаруда пайдалану.

Дамытушылық:Дигибридті будандастыру туралы ой- өрістерін дамыту, генетикалық есептер шығаруға үйрету.Жеке өмірде генетиканың маңызды рөл атқаратыны туралы түсіндіру.

Тәрбиелік.Тор көзді пайдалануды үйрету, уақыт үнемдеуге баулу.

Сабақтың типі: Аралас сабақ

Сабақтың түрі. Дәстүрлі емес

Сабақтың әдісі: конверт-сұрақ, топтық, жұптық жеке жұмыс, сәйкестікті анықтау, аяқталмаған сөйлем.

Көрнекілігі: слайд.карточкілер, күн бейнесі, стикерлер, конверт, постер, маркер

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру: Амандасу «Күн шуағын шашады»

Топқа бөлу

2.Үй тапсырмасын тексеру:

Генетика

2.Конверт-сұрақ

1.гомозиготалы, гетерозиготалы

2.доминатты,рецессивті

3.Р,F

4.Генотип

5.Фенотип

6.Белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым.

7.Ген

8.Бір жұп белгілері бойынша ерекшелінетін шағылстыру

9.Басымдылық

10.Г.Мендель

3.Сәйкестікті анықта.

1.Аллельді ген

2.Мендельдің 1-ші заңы

3.Мендельдің 2-ші заңы

4.Гаметалардың тазалық ережесі

5.Генетиканың салалары

6.Толымсыз доминанттылық

7.Ген ұғымын алғаш еңгізген

8. «Өсімдік будандарына жүргізілген тәжірибелер» атты еңбегінің авторы

А)Г.Мендель

Б)Ата-аналарының гаметалары арқылы келіп гетерозиготалы жағдайда үйлесім түзген аллельді гендер өзара араласпайды

В) В.Иогансен

Г)Ажырау заңы

Д)Доминатты белгі

Е)Біркелкілік заңы

Ж)Тұқымқуалаушылық өзгергіштік

З)Қарама- қарсы жұп гендер

Топқа бөлу.

4.Жұптық жұмыс:

№1.есепте

Ақ қан доминантты белгі ретінде тұқым қуалайды.Әкесі- сау.Анасы осы белгі бойынша гетерозиготалы отбасында ауру балалардың туу мүмкіндігі қандай болмақ?

№2.Сұлы өсімдігі биік болуы-рецессивті, ал аласа болуы доминантты.Осы белгі жөніндегі барлық ұрпақтардың ерекшелігін ажырат.

№3.Теңіз шошқасының аналыгы гомозиготалы, ал аталығы гетерозиготалы.Осы белгі жөніндегі ұрпақтардың ерекшелігін ажырат.

№4.Тұқым қуалайтын мылқаулықтың аталығы гомозиготалы, аналығы сау, гетерозиготалы. Осы белгі бойынша ажырау гендерін тап.

Толық

Басымдылық

Р ААВВ(сары-тегіс )х аавв (жасыл-бұдыр)

Ғ АаВв

Ғ АВ Ав аВ ав№5.Адамда кіші азу тісінің болмауы доминантты, ал болуы рецессивті кіші азу тістері жоқ балалар тууы мүмкінбе?

3.Жаңа сабақ

Дигибридті будандастыру

♀ ♂

АВ

Ав

аВ

ав

АВ

ААВВ

(сары-тегіс)

ААВв

(сары-тегіс)

АаВВ

(сары-тегіс)

АаВв

(сары-тегіс)

Ав

ААВв

ААвв сары-бұдыр

АаВв

Аавв

сары-бұдыр

аВ

АаВВ

АаВв

ааВВ

жасыл-тегіс

ааВв

ав

АаВв

Аавв

ааВв

Аавв жасыл-бұдыр

Нәтижесі:

4-АаВв, 2-ААВв, 2 АаВВ, 2Аавв, 1 ааВв, 1ААВВ,1ААвв,1ааВВ, 1аавв.

Бекіту:Есептер шығару:

А тобы

В тобы

С тобы

Мынадай ұрпақтардың гаметалары мен түсін анықтандар, егер қоянның доминантты қара түсі,сабалақ жүнді,рецессивті ақ түсті,тегіс жүнді болса.

А)ААВВ Б)АаВа

В)ааВв Г)Аавв Д) аавв Е) ааВВ

Генотипі Аавв (сары-кедір- бұдырлы) және ааВв (жасыл -тегіс) екі бұршақ өсімдігі будандастырылған. Фенотипі қандай?

Ғ-1,Ғ-2.т.к.

Адамда қой көзді белгі, көк көздіден басым, ал оңқайлық солақайлылыққа қарағанда доминантты белгі ретінде тұқым қуалайды.Бұл белгілер бойынша бала тууының ықтималдығы қандай?

Қорытынды:

"Аяқталмаған сөйлем" әдісі

1. Мен үшін бүгінгі сабақ .......... .

2. Бүгін менің көңіл-күйім ....... .

3. Мен сабақта ............. қалар едім.

4. Мен сабақта ............... жасағым келеді.

5. Мен үшін қызықты тақырып ......... .

6. Мен сабақта ...........................

Үйге тапсырма:

Ас бұршақ

Р АА(сары-тегіс ) х аасс (жасыл-бұдыр)

Дигибридті будандастыруды талдау, мазмұндау.

Өз ата ананың шашын- көзін анықтау.