Табиғатты қорғау негіздері арнаулы курс бағдарламасы (8-класс)

Алға аудандық білім бөлімі

Тоқмансай негізгі мектебі

«Табиғатты қорғау негіздері»

таңдаулы курс

Б А Ғ Д А Р Л А М А С Ы

8-класс

2014 жыл

Алға аудандық білім бөлімінің эксперттік кеңесінде бекітілді:

Хаттама №___ « » қыркүйек 2014 ж.

Алға аудандық білім бөлімінің

жаратылыстану-математика пәндерінің

әдіскері:________ Р.А.Токманбетова

Құрастырған: Жакудина Әлия Ерғалиқызы - Тоқмансай

негізгі мектебінің химия-биология пәні мұғалімі,

ІІ санатты

Пікір жазғандар: Жарбусинов Е.С.- Тоқмансай негізгі мектебінің

география пәні мұғалімі, ІІ санатты

Досқабылов Б.О. -Тоқмансай негізгі мектебінің

тарих пәні мұғалімі, І санатты

«Табиғатты қорғау негіздері» арнаулы курсының бағдарламасы табиғи ортаны қорғаудың экологиялық негіздеріне қатысты мәселелерді қарастырады. Бағдарлама 8-класс оқушыларына арналады.

Әдебиеттер:

1. Жалпы білім беретін мектептерде «география» пәнін тереңдетіп оқытуға арналған бағдарламалар. Алматы 2009.Географиядан Республикалық атаулы мектеп.

2. Бейсенова Ә.С. Экология-ел тағдыры. Алматы. Мектеп. 2006

3. Табиғатты қорғау жөніндегі материалдар жинағы.Табиғат -ел байлығы. Алматы.Қайнар.1982.

4. Аралым-арым, Балқашым-бағым.Алматы. «Қайнар» 1988

5. Әбшенова Л.Ү. Заирова Б. Адам экологиясы,денсаулығы және өмірлік дағдылары.Алматы. 2010

6. Ковшарь А.Ф. Қазақстанның Қызыл кітабы беттерінен. Омыртқалы жануарлар. Алматы. Алматыкітап ААҚ. 2004

7.Сәтімбеков Р,Әлімқұлова Р,Шілдебаев. Биология.Дидактикалық матери алдар.Алматы.Мектеп.2007

8. Хван П.А. Хван Т.А.Основы экологии. Ростов-на-Дону. 2001.

9. Алесеев С.В. Экология. Санкт-Петербург.Само-Пресс. 1999.

10. Захлебный А.Н. Суравегина И.Т. Экологическое образование школьников в внеклассной работе. Москва. Просвещение. 1994.

11. Алексеев С.В. Груздева Н.В. Гущина Э.В. Экология. Информационно-развивающие дидактические задания для учащихся 9-11 классов. Санкт-Петербург.1999.

12. ФурсовВ.И. Экологические проблемы окружающей среды. Алматы. 1991

13. Бейсенова Ә, Қарпеков К. Қазақстанның физикалық географиясы. Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық.Алматы. Атамұра.2012

Күтілетін нәтиже:

Оқушылар:

-Табиғи ортаны қорғаудың маңызы және міндеттерін;

-Табиғи ортаны қорғаудың экологиялық негіздерін;

-Адам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасын;

-Табиғат байлықтарын топтауды;

-Адам өміріндегі және шаруашылық қызметіндегі судың маңызын;

-Су байлықтарының таралу географиясын;

-Қазіргі кезеңдегі дүние жүзіндегі тұщы суды пайдалану мәселелерін;

-Топырақ байлықтарының қазіргі экологиялық жағдайын білуі тиіс;

-Адамның табиғатқа әсерін бақылай білуі тиіс;

-Қазақстанның табиғи байлықтары мен туған өлкенің табиғи байлықтарына;

-Арал және оның экологиялық проблемаларына;

-Каспий теңізінің экологиялық проблемаларына;

-Автокөліктің қоршаған ортаға әсеріне;

-Қазақстанның су байлықтарына баға бере білуі тиіс.

Түсінік хат

Адамзат қоғамы мен табиғи орта арасындағы қарым-қатынас қазіргі кезеңдегі ең өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Экологиялық жағдайдың нашарлауы қоршаған ортадағы қайтарымсыз табиғи өзгерістерге әкеліп соғып отыр. Айталық, климаттың жылынуы, өзен-көлдердің суының азаюы, мұздықтардың еруі, сел тасқындардың жиі қайталануы, биологиялық алуантүрліліктің азайып, тіршіліктің жұтаңдануы және т.б. ғаламдық экологиялық проблемалар адамзат баласының болашағына деген алаңдатушылық туғызып отырғаны сөзсіз.

8-класқа арналған «Табиғатты қорғау негіздері» таңдаулы курс бағдарламасы оқушылардың қоршаған табиғи ортаға адам қоғамының шаруашылық әрекеттерінің нәтижесі жайлы түсініктерін тереңдету үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде жасалды.

8-класқа арналған «Табиғатты қорғау негіздері» таңдаулы курсына 34 сағат бөлінген.

Бағдарлама оқушылардың білігін жетілдіріп, жоғары білім сапасын қамтамасыз етеді деп үміттенемін.

Пікір

8-класс үшін дайындалған «Табиғатты қорғау негіздері» таңдаулы курс бағдарламасы ҚР Білім және ғылым министрлігінің жалпы білім беретін мектептер жөніндегі стандарт талабына сай жасалынған.

Бағдарламадағы материалдар оқушылардың игеруіне және білімдерін одан әрі толықтыруына лайық келеді. «Табиғатты қорғау негіздері» таңдаулы курс бағдарламасында оқушыларды пәнге қызықтыру, үйренген білімдерін практикада бекіту, өз бетімен жұмыс істей білу, оқушы біліктілігін қалыптастыру және дамыту жан-жақты қамтылған.

Сондықтан да осы бағдарлама пән мұғалімінің пайдалануына ұсынылады.

16

Сарамандық жұмыс № 4 «Мектеп маңындағы ағаштар мен бұталарды есепке алу және қорғау жұмыстары»

1

ҮІ

Қазақстанның жануарлары және оларды қорғау 3 сағат

17

Жануарлардың адам өміріндегі маңызы

1

18

Қазақстанның жануарлар дүниесін қорғау

1

19

Қазақстанның «Қызыл кітабына» енген жануарлар

1

ҮІІ

Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аудандары 9 сағат

20

Қазақстанның ұлттық парктері

1

21

Ақсу-Жабағылы, Наурызым қорықтары

1

22

Қорғалжын, Марқакөл қорықтары

1

23

Үстірт, Барсакелмес қорықтары

1

24

Алакөл, Батыс Алтай қорықтары

1

25

Қаратау қорықтары

1

26

Қорықшалар

1

27

Қазақстанның табиғат ескерткіштері

1

28

Сарамандық жұмыс № 5 «Қазақстанның табиғатын қорғау» карта сымен жұмыс істеу.

1

VІІІ

Ауа қабатын қорғау 5 сағат

29

Атмосфераның құрамы мен сапасына әсер ететін антропогендік факторлар

1

30

Атмосфераның ластануы және оны ластайтын негізгі көздер

1

31

Автокөлік және қоршаған орта

1

32

Сарамандық жұмыс № 6 «Жергілікті жердегі атмосфераны ластайтын негізгі орындарды анықтау»

1

33

Табиғатқа экскурсия

1

34

Қорытынды сабақ

1

8-класқа арналған «Табиғатты қорғау негіздері» таңдаулы курсы

Аптасына 1 сағат, барлығы - 34 сағат.

р/с

Тақырыбы

Сағат саны

Мерзімі

І

Кіріспе 1 сағат

1

Табиғи ортаны қорғаудың маңызы мен міндеттері

1

ІІ

Адам қоғамы және қоршаған табиғи орта 3 сағат

2

Экологиялық түсініктер

1

3

Адам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы

1

4

Сарамандық жұмыс №1 «Адамның табиғатқа әсерін бақылау»

1

ІІІ

Табиғи байлықтар және оларды тиімді пайдалану 2 сағат

5

Қазақстанның табиғи байлықтары

1

6

Сарамандық жұмыс № 2 Қазақстанның әртүрлі аймақтарында орналасқан өндірістік кешендер жүйесінің сызбасын сызу

1

ІҮ

Су байлықтары және оларды қорғау 6 сағат

7

Қазіргі кезеңдегі дүние жүзіндегі тұщы суды пайдалану мәселесі

1

8

Қазақстанның су байлықтары,олардың қазіргі экологиялық жағдайы

1

9

Арал теңізі және оның экологиялық проблемалары

1

10

Каспий теңізі және оның байлығын игерудегі жүргізілетін табиғатты қорғау жұмыстары

1

11

Жергілікті жердің су байлықтары және оларды қорғау проблемалары

1

12

Сарамандық жұмыс № 3. Жергілікті жердегі табиғи тұщы су көзінің ластану себептерін анықтау және оны сақтау жолдары

1

V

Өсімдіктер және оларды қорғау жолдары 4-сағат

13

Өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы

1

14

Қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер және оны қорғау

1

15

Қазақстанның «Қызыл кітабына» енген өсімдіктер

1

«Табиғатты қорғау негіздері» таңдаулы курс бағдарламасының

Мақсаты: оқушылардың қоршаған табиғи ортаға адам қоғамының шаруашылық әрекеттерінің нәтижесі жайлы түсініктерін тереңдету.

Міндеттері:

1. Оқушылардың география және биология пәндері бойынша білімдерін тереңдету;

2. Оқушыларды еліміздің табиғи жағдайлары мен табиғи ресурстарына экологиялық тұрғыдан баға бере білуге қажетті әртүрлі ақпарат көздерімен жұмыс жүргізе білуге, жинақталған материалдарды жүйелеп, қорытынды мен дәйектемелер жасай білуге үйрету;

3. Әлемдік деңгейдегі біртұтастылық принципін сақтай отырып, жергілікті жердегі экологиялық жағдайлардың жалпы қоршаған ортаға әсерін көрсету;

4. Оқушыларды өз бетімен жұмыс жүргізе білуге дағды-ландыра отырып, энциклопедиялық, статистикалық, картаграфиялық деректерді, ғаламтор жүйесінен алынған ақпараттарды өз бетімен өңдей білуге дағдыландыру.

Білім, білік, дағды:

• Оқушылардың өзіндік жұмыс істей білуі;

• Теориялық терең білім алуы, экологиялық, сарамандық білік, дағды қалыптастыру;

• Энциклопедиялық, статистикалық, картаграфиялық деректерді зерттеуді кезеңдер бойынша жүргізе отырып, оқушылардың коммуникативті біліктілігінің дамуы;

• ақпараттарды өз бетімен өңдей білуге дағдыландыру.

«Табиғатты қорғау негіздері» курсының мазмұны:

Курстың мазмұны ҮІІ бөлімнен құралады:

1. Кіріспе (1 сағат)

2. Адам қоғамы және қоршаған табиғи орта (3 сағат)

3. Табиғи байлықтар және оларды тиімді пайдалану

(2 сағат)

4. Су байлықтары және оларды қорғау (6 сағат)

5. Өсімдіктер және оларды қорғау жолдары (4-сағат)

6. Қазақстанның жануарлары және оларды қорғау (3 сағат)

7. Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аудандары (9 сағат)

8. Ауа қабатын қорғау (5 сағат)

Әр бөлімде 1 сағаттан 6 сағат сарамандық жұмыс бар.