Шаянтәрізділердің саналуан түрлері. Табиғатта және шаруашылыққа маңызы

Сабақтың құрылымы

Технологиялық картаның жұмыс тәртібі

Түсініктеме

Ұйымдастыру

Мотивация

Тақырып мерзімі күнтезбелік жоспар бойынша көрсетіледі. Мұғалім жұмыс жасау уақытын болжайды, уақытты үнемдеу туралы мәлімет береді.

Ұжымды белсендіру үшін көшбасшыға сөз береді. ООМ бойынша жұмыс.

Оқушылардың субьектілік тәжірибесін өзектендіру

1.Буынаяқты жәндіктердің арғы тегі нелер деп есептелінеді? (Буылтыық құрттар)

2.Буынаяқты жәндіктердің буылтыық құрттардан негізгі айырмашылығы? (Денесі хитинді затпен қапталған)

3.Хитин дегеніміз не? (Жасуныққа ұқсас ағзалық зат)

4. хитинінде не көбірек болады? (Нәруыз)

5.Жабынның ішкі жағынан ненің бұлшық еттері бекінеді? (Тері- бұлшықет қапшығының)

6.Жабынның ішкі жағынан қандай тері- бұлшықет қапшығының бұлшық еттері бекінеді? (Будаланған)

7.Ненің нәтижесенен ден бөліктері біріне- бірі тәуелсіз, ділме- дәл, өте шапшаң және тиімді қозғалыс жасай алады? (Будаланған тері- бұлшықет қапшығының бұлшық еттері)

8.Буынаяқты жәндіктердің сыртқы хитинді жабыны қандай? (Өте жеңіл)

9.Өзеншаяны, таңқышаян жабыны, қоңыздың қатты қанаты және жыбыны қандай? (Өте қалың)

10. Шаянтәріздестер қайда тіршілік етеді? (Суда)

11. Шаянтәріздестер не арқылы тыныс алады? (Желбезек)

12. Асшаян, өзен шаян, таңқы шаян денесі қандай бөліктерден тұрады? (Баскөкірек, құрсақ)

13. Шаянтәріздестердің зәр шығару жүйесі не арқылы жүзеге асады? (Бездер)

14. Шаянтәріздестер қандай жолмен көбейеді? (Жынысты)

15. Орташа және ірі денелі шаянтектестерге жатады? (Таңқышаян, омар, асшаян, өзеншаян)

16. Таңқышаян, омар, асшаян, өзеншаянының санитарлық қызмет атқаратынын қайдан көруге болады? (Балыықтаардың, бақалардың және т. б су жануарларының қалдықтарымен коректенуінен)

17. Ұсақ шаянтектестер? (Дафния, циклоп)

18.Циклоптар нелердің дамуына аралық ие болады? (Кейбір құрттардың)

ООМ б-ша материалды бекіту үшін барлық оқу-шыларды тексеру жүргізіледі.

1 белг. Жауап бергендерге «+», жауап бермегенге «-» белг. қойылады

Қабылдауды ұйымдастыру. 2 сөзден тұратын түсінік екі сөз болып саналады. Еске сақтау б-ша бір сөз шегерілуге болады.

7 сөз-30сек.

14сөз-1мин.14 сек.

21сөз-2 мин. 30сек.

Мұғалім жаңа тақырыпқа шолу жасайды. Слайд арқылы түсіндірдім. Тақтаға жаңа тақырып б-ша 14 кілтті сөз жазады.Кілтті сөздердің мағынасы түсіндіріледі.

1. Буынаяқтылар

2. Хитин

3. Шаянтәріздестер

4. 5. Ұсақ шаянтәріздестер

6. Дафния

7. Таңқышаян,

8. Омар,

9. Асшаян,

10. Циклоп

11. Желбезек

12. Жынысты

13. Бездер

14. Нәруыз

2 белг.Нормаға сай есте сақтаған оқушыға ООМ ұяшығына + белгісі қойылады.(6-7 сөзге +)

Ұғынуды ұйымдастыру. Түсінудің алғашқы тексерілуі.

1.Шаянтәріздестерде хитиннен әктенген заттар бөледі. (Хитинге әктенген заттар сініреді)

2.Буынаяқты жәндіктер ұлулардан әлдеқайда ауыр қимылдайды. (Оңтайлы)

3.Хитин берік болғандықтан созылады. (Созылмайды)

4.Буынаяқты жәндіктердің денесі өскенде хитинді жабын қоса өседі. (Мезгіл- мезгіл денеден сыпырылып, түлейді)

5.Буынаяқты жәндіктердің хитинді жабынының қалың- жұқалығы барлық жәндіктерде бірдей. (Біркелкі емес)

6.Буынаяқтылар бастапқы даму кезінде сирек түлейді. (Жиі)

7.Асшаян, өзен шаян, таңқы шаян денесі бас, көкірек, құрсақ бөлімдерінен тұрады. (Баскөкірек)

8.Шаянтәріздестердің қантарату жүйесі тұйық. (Ашық)

9.Шаянтәріздестердің жүрегі және қан тамырлары қанды дене қуысына айдайды.

10.Ересек буынаяқтылар жиі- жиі түлейді. (Мезгіл- мезгіл)

11.Шаянтәріздестердің зәр шығару жүйесі жүзеге асатын бездері денесінің құрсақ бөлімінді орналасады. (Бас)

12.Шаянтәріздестердің жүйке жүйесі шұбалшаңдарға ұқсамайды. (Ұқсайды)

13.Шаянтәріздестердің көру, иіс сезу, сипап сезу тепе-теңдік сақтау мүшелері едәуір дамыған.

14.Шаянтәріздестердің басым бөлігі қос жынысты. (Дара)

15.Т аңқышаян, омар, асшаян, өзеншаяны өте ұсақ ағзаларды корек етеді. (Құрттарды, ұлуларды, балықтарды, өсімдіктерді)

16.Дафния, циклоп құрттарды, ұлуларды, балықтарды, өсімдіктерді қорек етеді. (Өте ұсақ ағзаларды)

17.Шаянтәріздестердің балықтардың желбезектерінде паразиттік тіршілік ететін түрлері де бар.

18.Дафния, циклоп балықтарға жем болады.

Барлық оқушыларды рет-ретімен емес ООМ б-ша тақырыпқа байл. Тірек сөздерді қоса сұрайды.

3 белг. Жауап бергендерге «+», жауап бермегенге «-» белг. қойылады.

7-11 сыныптар: мәтіннің бір парағына- 4мин.

5-6 сыныптар: мәтіннің бір парағына-3мин.

Талдау

(63 сөз «+»)

ТСҚ-ды тексеру жүргізіледі. Эссе, сөйлем ретінде жазуға болады.

Үйге тапсырма

1.Мәтінді оқу.

2.Сұрақтарға жауап беру.

Бағалау.

4-5 белгі-5

3 белгі-4

2 белгі-3

1 белгі-2

Үйге тапсырма

4 белгіден кем алған оқушылар үйге тапсырмалар алады.