Ас қорытудың маңызы. Тістің құрылысы

Сабақтың тақырыбы:Ас қорыту маңызы.Тістің құрылысы.

Сабақтың мақсаты:

А)Білімділік: Оқушыларға ас қорыту мүшелерінің құрылысы мен маңызы,қоректік заттардың құрамы,тістің қүұрылысы жіне тісті дұрыс күту туралы түсінік беру,үйрету

Ә)Дамытушылық: Оқушылардың сабаққа белсенділігін арттыру,қосымша материалды пайдалануға дағдыландыру,ойлау қабілетін дамыту

Б)Тәрбиелік: Гинетикалық тәрбие беру

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: Топтық жұмыс,шығармашылық жұмыстар,баяндау,тест

Типі: Аралас сабақ

Сабақтың көрнекілігі: Ас қорыту мүшелері, тістің құрылысы плакат,тірек-сызба,кеспелер

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

1.Класс бөлмесі,тазалығын тексеру

2.Оқушыларды түгелдеу

3.Оқушыларды топқа бөлу

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

1.Шығармашылық жұмыс тақырыбы Тыныс алу мүшелері аурулары

2. «Ой қозғау» тест жұмысы

ІІІ. Жаңа сабақ түсіндіру

1. Азық-түлік және тағамдық заттар

Қоректік заттар клеткалардың өсіп,өнуі,дамуы үшін организмнің тіршілік әрекетіне қажетті энергия көзі

2. Қоректің заттардың құрамы

Қоректік заттарға өсімдіктер мен жануарлардан алынған азық-түліктер жатады.Олардың құрамына нәурыз,май,көмірсулар мен минералды заттар жатады.

Кенеулі заттар

Дәрумен

Мин.зат

Су

NaCI

Май

1-1,25гр

Көмірсу

400гр

Крахмал

100гр қант

Ақуыз

100-120гр

Тағам-энергия,құрылыс материалы

Ас-адамның арқауы

3. Ас қорытудың маңызы

Ас қорыту-деп қоректік заттардың күрделі түрінен жәй,суда еритін, қанның құрамында жеңіл өте алатын айналуын айтады.

Ас қорыту жолы

Тіл

Ауыз қуысы Тіс

Жұтқыншақ

Өңеш -25 см

Қарын

Ұлтабар -25-30см

Аш ішек -5,5-6м

Тоқ ішек -1,5-2м

-Ауыз қуысын кіре - беріс (ұрт) және нағыз ауыз қуысы деп екі бөлмеге бөлінеді.

Ұрттың сыртын бұлшықеттер мен еріндер жауып жатады.

Тіл көлденең жолақты бұлшық ет

-Жұтқыншақ - түтік пішінді қуыс, көлденең

Жолақты бұлшық етұлпасынан тұрады.

-Өңеш бірыңғай бөлімінің сол жағында көкеттің астында орналасқан ас қорыту жолының кеңейген мүшесі

Асқазанның қабырғасындағы бірыңғай салалы бұлшықеттен тұрады

4.Тістің құрылысы

Тістің эволюциясы 6-9 ай

2 жаста -20 сүт тіс

6-7 жаста - тұрақты тіс

18-19 жаста - ақыл тіс

Тіс сауыты кіреуке

Тіс мойыны Тіс дентин

Тіс түбіті қуыс борпылдық ұлпа

Жүйке, қантамыр

32

Күрек ит азу

4 2

Кіші Үлкен

1 түбірі 4 6

2 және 3 түбірі

Тісті күту

Тіс ауруларын зерттейтін ғылым стамотология, ал дәрігерді - стамотология деп атайды. XVIIғ. Гооланд А. Левенгук айтқан

IV. Толық жұмыстар

Кеспелер жұмысы « Ой толғаныс»

«А»

1. Ағзаға қандай кенеулі заттар қажет?

2. Нәруыз қандай қаттарда болады?

3. Ас қорыту жолының кеңейген бөлігі қалай аталады?

4. Ақыл тіс неше жаста шығады?

5. Күрек тістер мен ит тістер неше түбірлі болады?

6. Тіс туралы мақал - мәтелдер білесіңдер?

«В»

Көмірсулар қандай азық - түліктерде болады?

1. Күніне қанша ақуыз қажет етеді?

2. Астың ұнтақталатын жері қалай аталады?

3. Ішектің қандай түрлері бар?

4. Бала 2 жасқа келгенде аузында қанша тіс болады?

5. Тісті зерттейтін ғылымды және емдейтін дәрігерді қалай атайды?

6. Күрек тістер нешеу?

«Г»

1. Май қандай азық - түліктерде болады? Күніне ұанша май қажет етеді?

2. Минералды заттарға не жатады?

3. Ас қорыту мүшелерін ата?

4. Ересек адамда қанша тіс бар?

5. Аш ішек пен тоқ ішектің байланысқан жерінде ұандай ішек бар?

6. Азу тістер неше түбірлі?

7. Ит тістер нешеу?

2.Суретпен жұмыс

1) Ас қорыту мүшесін ретімен жаз.

2) Ауыз қуысының құрылысын ретімен толтыр.

3) Тістің құрылысын жаз.

V. Не ұқтың?

VI. Салауатты өмір сүру мақсатымыз(шығармашылық жұмыс)

VII. Қорытындылау

1.Бағалау

2. Үйге тапсырма:&

Бершүгір орта мектебінің биология пәні

мұғалімі Қ.Ы.Темірбаев