Оқыту барысында белсенділікті арттырудың заманауи тәсілдерін қолдану

Тақырыбы:Оқыту барысында белсенділікті арттырудың заманауи тәсілдерін қолдану.

Балаға күштеп білім беруден гөрі,
Баланың білімге деген құштарлығын
ояту ең маңызды мақсат.
К.Д. Ушинский
Мақсаты: «Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын, ынтасын оятып, танымдық белсенділіктерін арттыра отырып, сындарлы ойлай алатын, шығармашылық ізденістері кеңейген,білімді өз бетінше меңгере алатын және оны практикада қолдана білетін тұлға қалыптастыру».

Егеменді еліміздің өсіп келе жатқан ұрпағын ойлы да іскер, өзіне - өзі сенімді, интеллектуалдық деңгейі биік азамат етіп тәрбиелеуде мектептің алатын орны ерекше. Баланың оқуға деген ынтасы казіргі кезде төмендеп бара жатырғаны мұғалімдерге мәлім. Қандай болмасын мұғалім осы мәселемен күнделікті кездеседі. Сондықтан баланың білім алуға деген құштарлығын ояту үшін казіргі заманда мұғалім көп ізденіп,сабақтың тиімді өтуіне жұмыс жасауы қажет. Білім сапасы оқушының білімге деген құштарлығымен, қызығушылығына тікелей байланысты.
. Білім - теңіз, оның тереңіне сипатын жетік білетін, сырын меңгерген, құпиясын ашатындар ғана бойлай алмақ. Ондай адамдарды дайындайтын мұғалім. Ал мұғалім білімді оқушы санасына сабақ арқылы жеткізеді. Ол мұғалімнің бір - біріне ұқсамайтын жан - жақты өткізген сабақтары. Қазіргі таңда әлемдік оқу үрдісінің өзегі- жаңа технологиялар екені мәлім. Әрбір мұғалімнің негізгі мақсаты - сабақ сапасын көтеру, түрін жетілдіру, заманауи технологиялардың әдіс-тәсілдерін, элементтерін қолдану арқылы оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру, олардың ізденуін, танымын қалыптастыру. Осы мақсатта биология,химия пәндерін әртүрлі әдістермен жүргізуге болады. Оқу - тәрбие үрдісінің сабақта дұрыс жүргізілуі үшін әр алуан оқыту әдіс-тәсілдерінің тиімдісін мүмкіндігінше және оқушылардың жеке жағдайларына байланысты таңдап алуға көп көңіл бөлу керек. Осылайша химияның,биологияның негізгі заңдылықтары мен құбылыстарын өмірмен байланыстыра қызықты етіп беру жолдарын қарастыруға болады. Мұндай тапсырмалар оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, оларға жаратылыстану заңдылықтарын өмірде кеңінен қолданылатынын да ұғындыруға мүмкіндік береді.

Жаңа заманауи технологиялар даму заманында мұғалімнің күнделікті сабақта компьютер, интерактивті тақта қолдануы сабақ кезенің тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Химия пәнінің ерекшелігі сабақ барысында химиялық эксперименттер болуы, бірақ көптеген себептер (реактивтер тапшылығы, кейбір реактивтер белсенділігі, тәжірибе уақыт көп алуы) болғандықтан кейбір зертахана жұмыстары сабақ барысында өткізілмейді. Осындай кездерде электрондық оқулықтар, бейнетәжірибелер қолданылады. Электрондық бейнетәжірибелердің бір тиімділігі тәжірибені қайта көрсетіп қайталау мүмкіндігі,жақсы көрінуі, қауіпсіздігі болып табылады.
Сабақта интерактивті тақта қолдану сабақ үрдісін тиімді қолданумен қатар оқушылардың сабақты жақсы меңгеруіне, үнемделген уақыт оқушылардың өз бетінше білім алуына себеп болады. Өз бетінше білім алу -білім сапасын көтерудің бірден бір жолы екенін естен кетірмеу қажет.
Мұғалімнің алдындағы мақсат оқушының оқуға деген ынтасын көтеру, қызығушылығын арттыру,ал бұл білім сапасын көтеру деген. Сабақты құрудың негізі оқушылардың жұмысын ұйымдастыру.Бұл сабақтың маңызың және әдісін анықтайды. Сондықтан таңдалған әдіс сабақ барысының тиімділігін көрсетеді.
Сабақ барысында әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдану кезінде оқушылардың жеке қабілеттерін, білім алу деңгейін тыс қалдырмау қажет. Қиын шығармашылық тапсырмаларды тек қабілеті жоғары оқушыларға беру керек. Шығармашылық деңгейі жоғары тапсырмаларды орта деңгейлі қабілеті бар оқушыларға беру олардың өзі-өзіне деген сенімін түсіріп, келе-келе сабаққа деген ынтасын жоғалтуының себебі болады.
Оқушылар сабақ меңгеру барысында топтық жұмыстың ролі зор деп ойлаймын. Топтық жұмыс өз оқушыларымды жан-жақты ашуға,әрқайсысының тұлғасын көре білуге,олардың мінез-құлықтарының ерекшеліктерін байқауға көмектесті.Топтық жұмыс оң нәтиже бере бастады. Оқушылардың білім алуға деген белсенділігі артты.Топта өз пікірлерін ортаға салады,толықтырады,басқаның пікірін тыңдайды.

Оқушының танымдық іс-әрекетін белсендіру дегеніміз ол ойлау қабілетін белсендіру деп айтуға болады. Оқушыға оқу барысында тек берілген танымдық тапсырмаларды орындау әдістерін үйрету ғана емес, сол тапсырмаларды өздігінен орындауға ынталандыру қажет. Оқушылардың оқуға деген ынтасы мен қызығушылығын арттыру казіргі заманды мектептің басты талабы. Дұрыс құрылған сабақ барысында мұғалім оқушыға тек тақырыпты түсіндіріп қана қоймайды, олардың игеруге деген ынтасын, танымдық қызығушылығын ұйымдастырады.Әр сабақ тақырыптан басталады, тақырыпты жай ауызша мәлімдеу керек емес, тақырып айтпас бұрын қызығушылығын арттыру керек, өтетін тақырыптың маңыздылығын, бұрын өткен сабақпен байланысын көрсету маңызды. Оқушы тақырыптың маңызын түсіну барысында игеруге талпыныс жасау керек. Химия,биология сабақтарында мен сабақтың тақырыбын айтпас бұрын заттардың күнделікті өмірде және тұрмыста қолданылуы туралы айтып, суреттерін немесе видеоматериал үлгілерін көрсетемін, немесе жұмбақтар жасыру арқылы баланың қызығушылығын,ынтасын сабаққа аударып аламын.Мысалы,ми тақырыбын өткенде мынадай жұмбақ жасыруға болады; Дүниені танитын

Бізге ақыл беретін

Естігенді,көргенді

Жүйелеп нақты жинайтын

Қандай мүше болатын? Ал химия сабақтарында оттек,сутек тақырыбтарын өткенде сабақ тақырыбын ашу мақсатында мынадай жұмбақтар жасыруға болады.

Тынысым,ырысым,ол жоқ жерде жойылмақ тіршілік,

Өсімдіктен аламын

Иісі,түсі,өңі жоқ,табиғатта онсыз өмір жоқ.(оттегі)

Отын да болам,ауа шары да,

Бомба да болып жарылам,

Жақындасам жанып,

Су боларым анық.(сутегі)

Шығыс даналығы: Естігенің естен шықса, көрген қалар көңіліңде, бір нәрсені жасап, ұқсаң, ұмытылмас өміріңде, - дейді. Қазіргі ғылыми зерттеулер бұл даналықтың астарында терең мағына жатқандығын байқатады.Осыған орай, әр сабақта оқушыларға оқу үдерісінің барлық аспектілеріне белсенді қатысу керек.Олар өздерінің сұрақтары мен болжамдарын құрастырады,бір-біріне кеңес береді,бір-бірін оқытады,бір-бірін және өз-өзін бағалайды.Нәтижесінде, оқушы оқу үдерісіне белсенді қатысқанда ғана материалды терең меңгеруге қол жеткізеді.

Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру үшінші деңгейлі бағдарламасын меңгергенімнен кейін оқытудың жаңа тәсілдері: топпен жұмыс, бірлесе жұмыстың арқасында аз уақытта бірталай жетістікке қол жеткіздім деп ойлаймын.. Оқушылар дайын білімді алушы оқушыдан дербес, сыни ойлайтын оқушыға айнала бастады. Оқушылардың нені білетіндігін анықтап, одан әрі жаңа сабақпен байланыстырып, үздіксіз білімге қол жеткізу үшін сұрақтар тобын дайындап, өткен сабақпен байланыстырып отырдым. Дербес оқудың нәтижесі, оқығанын немесе алған білімін кез келген уақытта пайдалана алу дағдысы әр сабақта көрініс таба бастады. Оқушылардың әр жауабын тыңдап қана қоймай, басқа балалардың назарын аудару үшін әр сабақтың қорытынды бөлімінде оқушылардың жаңа сабақты игеруде жасаған жұмыстарын, жаңа білімді алудағы әрекеттерін бір жүйеге келтіру үшін топтарда талқылау кезінде не үйренгенін сұрап, олар талқылаған сұрақтарының ерекшеліктері мен айырмашылықтарын түсіндіруге тырыстым. Сол арқылы оқушыларды оқудың басқы нүктесіне, оның алдында білгендеріне кері жетелеп отырдым. Бұл не үшін қажет? Оқушылардың бұрынғысы мен жаңа білімнің арасын байланыстыру үшін керек.

Қорыта айтқанда, бүгінгі сабақ кешегі сабақтан өзгеше, ал ертеңгі сабақ бүгінгі сабақтан жақсы болуы тиіс.

Ембі қалалық №7орта мектебі.

Баяндама

Тақырыбы:

Оқыту барысында белсенділікті арттырудың заманауи тәсілдерін қолдану.

Дайындаған: Тогимбаева Б.Ж.

2015-2016 оқу жылы.