- Преподавателю
- Биология
- Меншікті кедергі
Меншікті кедергі
Раздел | Биология |
Класс | - |
Тип | Другие методич. материалы |
Автор | Ошакбаева Ж.К. |
Дата | 13.01.2014 |
Формат | doc |
Изображения | Есть |
8-сынып
I. Сабақтың тақырыбы: §39. Меншікті кедергі.
II. Сабақтың мақстаты:
-
Білімділік. тізбек бөлігіндегі ток күшін анықтау.Өткізгіш кедергісінің формуласын үйреніп,меншікті кедергіні табу.
-
Дамытушылық. Оқушылардың ой-өрісін, шығармашылық және танымдық қабілеттерін дамыту.
-
Тәрбиелік. ойлау,есте сақтау ,есеп шығару қабілеттерін арттыру.
III. Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
IV. Сабақтың әдісі: Тірек-сызбалармен, формулалармен, құрал-жабдықтармен жұмыс.
V. Көрнекіліктер: Тірек-сызбалар, флипчарт,
1) презентация «Меншікті кедергі»
2) видеосабақ. «электрлік кедергі»
3) видео «Реостат» (тәжірибе )
VI.Сабақтың өту барысы.
1.Ұйымдастыру (амандасу,түгелдеу)
2.Үй тапсырмасын сұрау (Сұрақ қою арқылы)
3.Жаңа сабақ түсіндіру
4.Жаңа сабақ бекіту.
5.Өткен тақырыпқа есептер шығару
6. Үйге тапсырма беру
7. Бағалау
8. Үй тапсырмасы.
VII. Сабақтың барысы:
-
Ұйымдастыру. Параграфты түсіндіру.
-
Оқушының түсінгенін тексеру. (тірек-сызбалар бойынша жауап беріңдер).
Өткен сабақты қайталауға арналған тапсырмалар:
Негізгі формулалар және шамалардың өлшем бірліктері:
-
I= g/t I(А) - ток күші 1А=1Кл/с
-
U= A/g U (1В) - кернеу 1В=1Дж/Кл
-
R=ρ ℓ/S R ( 1Ом) - кедергі
-
ρ = RS/ℓ (1 Омּм) - меншікті кедергі
Жаңа сабақ:
Заттың меншікті кедергісі - ұзындығы L=1м және көлденең қимасы S=1 өткізгіштің кедергісіне тең физикалық шама.
«Меншікті кедергінің » физикалық шамасы ρ әрпімен белгіленеді, өлшем бірлігі - «Ом *метр». Өлшеуіш құрал - «Омметр»
Көптеген тәжірибелердің негізінде тұрақты температурады өткізгіштің кедергісі оның ұзындығына тура пропорционал, көлденең қимасының ауданына кері пропорционал және оның жасалған материалына тәуелді болатынын тағайындады.
Ток күшінің кедергіден тәуелділігі негізінде реостат жасалынды.
Реостаттын шартты белгісі
Тізбектегі кедергіні өлшеуге реостаттар қолданылады, олар реттегіш және іске қосқыш болып бөлінеді
Өткізгіштің кедергісі оның ұзындығына тура пропорционал, яғни
Сондықтан , өткізгіштегі материалдың өлшемдері(ұзындығы) үлкен болса, ондағы тоқ аз болып, кедергінің көрсеткіші үлкен болады. Бұл анықтамадан Ом заңын ескеру міндет.
Өткізгіштің көлденең қимасының ауданы , яғни оның жуандығы ратқан сайын, тоқ күші де артатынын байқауға болады. Бұл - өткізгіштің көлденең қимасының ауданы үлкен болғанда оның кедергісінің азаятынын, ал тоқ күшінің артатыны білдіреді. Өткізгіштің кедергісі оның көлденең қимасының ауданына кері пропорционал, яғни
Өлшемдері бірдей, бірақ әр түрлі материалдардан дайындалған өткізгіштердің кедергісі бірдей емес. Өткізгіштің кедергісі оның материалына байланысты, яғни
Практикалық есептерді шығару:
Ұзындығы 10м, көлденең қимасы 0,1мм² мыс сымның кедергісін анықтаңдар.
Берілгені:
S =0,1 мм2
l = 10 v
ρ = 0,017 Ом*мм2
R=?
Шешуі:
Жауабы: R=1,7 Ом7
Өз бетімен есептер шығару:
Үй тапсырмасы:§39 Меншікті кедергі. 19-жаттығу 2,3,6
5