Сүйектер, бүлшық ет, сіңірлер - тірек қимыл жүйесінің құрамдас бөліктері. Олардың маңызы. Қаңқада сүйектердің байланысуы. Буындардың құрылысы. (8 сынып)

Сабақтың тақырыбы: Сүйектер, бүлшық ет, сіңірлер - тірек қимыл жүйесінің құрамдас бөліктері. Олардың маңызы. Қаңқада сүйектердің байланысуы. Буындардың құрылысы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Сүйектер, бұлшық ет, сіңірлер- тірек қимыл жүйесінің құрамдас

бөліктері екендігі мен сүйек типтері, буын түрлері туралы түсінік беру.

Дамытушылық: Сүйектің байланысуы туралы ұғымдарын

қалыптастыра отырып, оқушылардың белсенділігін, ойлау

қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды салауатты өмір сүруге, дене

шынықтырумен шұғылдауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: зерттеу, шығармашылық тапсырмалар, «Ой толғаныс», «Мағынаны тану», «Миға шабуыл», топтық, жұптық тапсырмалар.

Сабақтың көрнекілігі: Адамның қаңқасы, бас сүйек типтері, буын түрлерінің суреті, слайдтар, тақырыпты плакаттар, электрондық оқулық.

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Амандасу. «Бірлік» тренингі. 1 минут

Тірлік басқа болса да,
Тілек бір.
Бармақ басқа болса да,
Білек бір. ( оқушылар бүгінгі сабаққа тілектерін айтады).

2. Оқушыларды сезім мүшелерінің құрылысы бойынша 3 топқа бөлу.2 минут

І топ: Көз ( қарашық, көзбұршақ, құтыша, таяқша, кірпік)

ІІ топ: Құлақ ( дабыл жарғағы, балғашық, үзеңгі, төс, шытырман)

ІІІ топ: Мұрын ( кірпікшелер, сілемейлі қабат , маңдай бөлігі, иіс сезу орталығы, иісті қабылдау)

3. «Өз-өздерін бағалау» бетшесімен үлестіру. 1 минут

Оқушының аты жөні.

Жеке жұмыс

3 ұпай

Ой толғаныс

5 ұпай

Топтық жұмыс.

3ұпай

Жұптық жұмыс

4 ұпай

Жалпы ұпай.

12-15 ұпай- Өте жақсы. 9-11 ұпай - Жақсы. 5-9 ұпай - Қанағаттанарлық.

І. Білу кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасы: Сезім мүшелері- анализаторлар.

«Миға шабуыл» Жеке жұмыс 6 минут

1. Көз алмасы қандай қабаттардан тұрады?

2. Тамырлы қабықтың қызметі қандай?

3. Қарашық қайда орналасқан?

4. Аккомодация дегеніміз не?

5. Көздің ішкі бөлігі немен толтырылған?

6. Есту сүйекшелері қайда орналасқан?

7. Сыртқы құлаққа нелер жатады?

8. Ішкі құлақтың құрылысы қандай?

9. Есту рецепторлары деген не?

10. Тепе теңдік мүшесі дегеніміз не?

11. Есту мүшесінің қызметі қандай?

12. Терідегі ауырсыну рецепторлары саны қанша?

13. Дәм сезу рецепторлары қайда орналасқан?

14. Тілдің әртүрлі бөліктерінің дәм сезу аймақтарын ата.

15. Иіс сезудің маңызы қандай?

«Ой толғаныс» 4 минут

I.топ. Суретті тапсырма. Суреттен құлақ, көз құрылысын атап беру.

II.топ. Мына сандар құпиясын ашыңдар:

90, 24000, 100, 3,2/3.

III.топ. Кластер жасай отырып, сезім мүшелері постер қорғау.

ІІ. Түсіну кезеңі. Мағынаны ашу. 10 минут

Қозғалысын адамның,

Қамтамасыз етеді.

Пішін беріп денеге,

Сымбатты сені етеді.

• Бұл қай жүйе? ( Тірек -қимыл жүйесі)

• Тірек қимыл жүйесінің құрамдас бөліктерін ата.

ІІ. Түсіну кезеңі:

II. Жаңа тақырып. Сүйектер, бұлшық ет, сіңірлер- тірек қимыл жүйесінің құрамдас бөліктері.

Буын-сүйектердің қозғалатын болып байланысуы.Ол тұтас сүйектерден тұрады.Байланысқан сүйекті буын қабы жабады.Буын қабынын ішкі беті үйкелесті азайтатын және сүйектер арасындағы қозғалысты қамтамасыз ететін өз мөлшерде тұтқыр сұйықтық бөледі. Шеміршек сүйектің өсуін қамтамасыз етеді.

• Сүйектің байланысу типтері.

• Омыртқа жотасының қисаюы.

• Жалпақтабандылық

ІІІ. Қолдану кезеңі. Топтық жұмыс. 4 минут

I топ. Түрлі-түсті суреттерді пайдаланып,сүйектерді жіктеу.

II.топ.Сүйектер байланысуына қарай нешеге бөлінетінің адамның қаңқасын пайдаланып сипаттау.

а)қозғалатын-иық белдеу, қол, аяқ сүйектері.

ә)қозғалмайтын-бас,жамбас сүйегі.

б)жартылай қозғалатын-омыртқа жотасы.

III.топ.Бас сүйегін пайдаланып сүйек типтерін атап бер.

а)самай сүйегі. ә)шүйде сүйегі. б) төбе сүйегі. в)бет сүйегі

ІҮ. Талдау кезеңі. Электрондық оқулықпен жұмыс 5 минут

Сергіту сәті. Қаңқалар биі. 2 минут

Ү. Жинақтау кезеңі. Жұптық жұмыс. 6 минут

І жұп. Сүйектер өзара .............., ..............., ............... болып байланысады. Сүйектердің қозғалмайтын болып қосылуы, олардың ................. бітуі арқылы түзіледі. Қозғалмайтын байланыспен ........... және .................... сүйектері өзара байланысқан.

ІІ жұп. ............. арқылы қозғалмайтын байланысу .................. тән. .............байланысу ........... қамтамасыз етеді. Бассүйектің осылай байланысуы ............... қорғайды.

ІІІ жұп . Жартылай қозғалатын сүйектерге.................. жатады. Олар созылмалы және иілгіштігі жоғары , шеміршекті астармен................. түзіп байланысқан. .............. - сүйектердің қозғалатын болып байланысуы.

ІҮ жұп. ......... тұтас сүйектерден тұрады. Буын түрлеріне ................... және ................... жатады. Жамбас сүйегі мен ортан жілік бір бірімен ................. байланысқан.

Ү жұп. Қаңқаның сүйектену процесі дене өсуі тоқтағанда .......... жасқа қарай аяқталады. Дұрыс отырмаған жағдайда адамның ................ қисайып, иығы бүкірейіп қалуы мүмкін. Ал ұзақ уақыт аяққа күш түскенде ........... пайда болады.

ҮІ. Қорытынды. Кері байланыс: «Көңіл күй аралы» 2 минут

Қуаныш аралы

Білімділер аралы

Жаңалықтар аралы

Сәтсіздік аралы

Реніш аралы

ҮІІ.Оқушылардың білімін бағалау. Бағалау бетшесін ескере отырып. 1 минут

ҮІІІ. Үйге тапсырма: Сүйектер, бұлшық ет, сіңірлер- тірек қимыл жүйесінің құрамдас бөліктері. Кестемен жүмыс. 1 минут

Омыртқа жотасының қисаюы, жалпақтабандылық , сымбаттылық

туралы эссе жазу.