Сиыр цепені – жалпақ таспа құрттардың өкілі

Тақырыбы: Сиыр цепені - жалпақ таспа құрттардың өкілі

Мақсаты: Сиыр цепенінің жалпақ құрттардың өкілі екендігін және олар туғызатын аурулардың алдын алу жолдарын үйрену

Күтілетін нәтиже: А)Сиыр цепені таспа құрттардың өкілі екендігін біледі.

В) Олар туғызатын ауруларды ажырата алады.

С) Сиыр цепені денесінің ішкі құрылысын зерттеп біледі.

Не арқылы бағаланады:

1. Ақ сұлама ұғымына ассоциация жасау арқылы

2. «ББҮ» және семантикалық карта толтыру арқылы

3. Венн диаграммасы және «5 жолды өлең» жазу арқылы

Сабақтың әдісі: СТО технологиясы

Көрнекілігі: слаид, суреттер, тірек-сызбалар

Барысы:

Алдымен оқушылар әр түрлі фигураларды таңдау арқылы 2 топқа бөлінеді.

І.Қызығушылықты ояту

Ассоциация

Оқушылар жауаптарын алдымен жеке сосын топпен оқиды.

Таспа құрттар класы. Бұлар - әсіресе жануарлардың және адамның ішкі мүшелерінде паразиттік ететін эндопаразит жәндіктер. Олардың денесі жалпақ, таспа тәрізді болғандықт ан, клас таспа құрттар деп аталады. Паразиттік тіршілікке ерекше бейімделген құрттың бірі сиыр цепені. Ересек цепень (жармасқақ) - адамның ішегінде, ал дернәсілдері мүйізді ірі қараның, яғни сиырдың денесінде дамиды. Бұл жәндік ішекке қармақшасымен және сорғыштарымен жармасып алады, сондықтан жармасқақ деп аталған.Дененің алдыңғы бөлігінде қысқа мойынды басы болады. Басында 4 дөңгелек сорғыштары бар. Дененің сыртын сірқабық қаптайды. Жүйке жүйесі басында жүйке жасушаларының жиынтығын түзіп, екі желілі жүйке құрттың денесін құйрығына дейін бойлай созылады. Оның көзі асқорыту және тынысалу мүшелері қанайналым жүйесі болмайды.Зәршығару жүйесі дененің ең соңғы бунағында екі өзектен қосылып, сыртқа ашылатын зәр шығару түтіктерінен құралады. Сиыр цепені - гермофродит жәндік. Сиыр цепенінің тіршілік әрекеті өте күрделі. Ол денесінде жұмыртқадан дернәсілдің екі түріне ауысады: біріншісі - қармақшалы дернәсіл, екіншісі - таспа құрттың көзге байқалмайтын мойынға жалғасқан басы бар кішкене көпіршігі - финна. Ересек таспа құрт негізгі иесі - адам денесінде өмір сүреді.

Оқулықтағы мәтінді оқи отырып, мына кестені толтырады:

білемін

білгім келеді

уйрендім

ІІ.Мағынаны тану. «Семантикалық карта»

№

Терминдер

Басы бар кішкене көпіршік

Құрттарды зерттейтін ғылым

Тығыз түзіліс

Дене сыртында паразит

Аралық қабат

Дене ішінде паразит

1

Гельминтология

+

2

мезодерма

+

3

сірқабық

+

4

финна

+

5

эндопаразит

+

6

эктопаразит

+

ІІІ.Толғаныс. «Венн диаграммасы»

Кірпікшелі құрттар және таспа құрттарды салыстырады.

«5 жолды өлең»

1.Кім? не?(1сөз)

2.Қандай? (2 сөз)

3.Не істеді (3 сөз)

4.Сөйлем (4 сөз)

5.Синоним (1сөз)

ІV.Бағалау. (Оқушылар бас бармақ арқылы бір - бірін бағалайды)

V.Үйге тапсырма беру. §42 оқып келу.